ابراهیم رئیسی روز سه‌شنبه قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را برای اجرا به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. این نخستین بودجه تدوین شده توسط دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران است که تغییرات عمده‌ای چه به لحاظ محتوا و چه به لحاظ شیوه با بودجه‌های قبلی دارد.
بر اساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران، رئیسی در حالی قانون بودجه مصوب جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی را برای اجرا به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد که لایحه بودجه در ۲۱ آذرماه ۱۴۰۰ از سوی دولت به مجلس ارائه شده بود.
سقف کلی برای بودجه ۱۴۰۱ میزان سه هزار و ۶۳۱ هزار میلیارد تومان تعیین شده که ۷۵۰ هزار میلیارد تومان نسبت به سال قبل افزایش دارد و بخش مهمی از تامین منبع این اختلاف مبلغ، در افزایش ۶۱ درصدی درآمدهای پیش‌بینی شده مالیاتی و حذف یارانه اختصاصی به ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی است. مواردی که می‌تواند به چالش‌های اقتصادی قابل توجهی در جامعه منتهی شود.
از شاخص‌ترین بخش‌های افزایشی در بودجه ۱۴۰۱ ایران، حوزه نظامی و تسلیحاتی آن با تخصیص حداقل مبلغ چهار میلیارد و پانصد میلیون یورو از سوی سازمان برنامه و بودجه دولت ابراهیم رئیسی است.
بودجه سپاه پاسداران امسال افزایشی حدود ۲۴۰ درصدی دارد و مبلغ اولیه آن ۹۳ هزار میلیارد تومان است که با توجه به اختیارات اعطایی مصوب در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی، امکان افزایش بیشتر را نیز در طول سال دارد.
نکته قابل توجه در این زمینه، تامین بخشی از مبلغ بودجه نظامی جمهوری اسلامی از محل «تحویل نفت خام و میعانات گازی صادراتی به اشخاص» براساس قیمت روز صادراتی است، اتفاقی که در سال‌های پایانی دولت محمود احمدی‌نژاد نیز رویداد و موجب بروز «فسادهای کلان اقتصادی» و دستگیری افرادی مانند بابک زنجانی به عنوان «دلال نفتی» شد.
در میان دستگاه‌های اجرایی جمهوری اسلامی، بیشترین سهم بودجه‌ای امسال را وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت دفاع، وزارت بهداشت، ستاد مشترک سپاه پاسداران، بنیاد شهید، نیروی انتظامی، ستاد مشترک ارتش، قوه قضائیه و وزارت علوم دارند.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ۱۳۸ هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان اعتبار، از همان ابتدا در در لایحه پیشنهادی دولت در صدر قرار داشت. سهم دریافتی این وزارتخانه از اعتبارات هزینه ای در بودجه امسال ۱۴.۳۹ درصد است که نسبت به سایر دستگاه‌های اجرایی، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.
بودجه تخصیص‌یافته به سازمان صداوسیما که زیر نظر نماینده آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود، علاوه بر آنکه از همان ابتدا پنج هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان و با افزایشی ۵۶ درصدی نسبت به سال گذشته دیده شد، با «افزایش اختیارات خاص» به صورت جانبی نیز همراه بود.
با تصویب کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در اسفندماه سال گذشته، ساترا (سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضاى مجازى) که از زیر مجموعه‌های تازه تاسیس صداوسیما است، با افزایش شش برابری نسبت به ۱۴۰۰، بودجه‌ای ۱۱ هزار میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی را تصاحب کرده تا بر تمام محتوای «فراگیر» تولید شده در فضای مجازی، نظارت و کنترل داشته باشد.
مجلس شورای اسلامی در ابتدای اسفندماه نیز تصویب کرد که قیمت هر بشکه نفت از ۶۰ دلار به ۷۰ دلار و میزان فروش را به یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسانده شود.
دولت سیزدهم جمهوری اسلامی پیش‌بینی کرده که امسال از محل «فروش نفت» ۳۸۱ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند و ۳۵۱ هزار میلیارد تومان از این درآمد، از محل «صادرات نفت» باشد.
این ارقام در حالی است که در بودجه ۱۴۰۰ درآمد حاصل از فروش نفت ۳۴۹ هزار میلیارد تومان بوده و دولت ایران پیش‌بینی کرده بوده که ۱۵۳ هزار میلیارد تومان از محل صادرات نفت درآمد کسب کند، اما این درآمد، امسال افزایشی ۱۰۶ درصدی یافته است.
