عضو ارشد هیئت مذاکره کننده هسته‌ای ایران، روز چهارشنبه و همزمان با آغاز دور دیگری از گفتگوهای ایران و گروه ۱+۵ برای نگارش متن توافق جامع اتمی در وین، با «پیچیده» خواندن مذاکرات جاری، احتمال تمدید آن پس از مهلت پایان ماه ژوئن را رد نکرد؛ موضوعی که سفیر فرانسه در آمریکا نیز آن را تائید کرد.
ایران و گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، سوم آذر ماه ۱۳۹۳ و با بی‌نتیجه ماندن گفتگوها برای رسیدن به توافق نهایی پس از گذشت یک سال از توافق اولیه ژنو، موافقت کردند این گفتگوها را به مدت هفت ماه دیگر تمدید کنند.
دو طرف روز سیزدهم فروردین ماه سال جاری به تفاهم سیاسی درباره اجزای اساسی توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند، و تا پایان نهم تیر ماه فرصت دارند تا متن توافق جامع را ثبت و نهایی کنند.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران که در وین بسر می‌برد، با بیان این که مراحل آخر نگارش متن توافق نهایی « پیچیده‌تر، ریزتر و جدی‌تر» است، گفت «شاید مذاکرات زودتر از ۱۰ تیر تمام شود شاید هم فراتر برود؛ مقید به زمان نیستیم.»
احتمال تمدید گفتگوها پس از پایان مهلت تعیین شده قبلی، از سوی ژرارد آرو سفیر فرانسه در واشنگتن نیز تکرار شد. وی با بیان این که دلیل چنین احتمالی عدم توافق بر سر مسائل فنی است، گفت برای نهایی کردن متمم‌هایی که به مسائل فنی در توافق نهایی می‌پردازند، چند هفته دیگر در ماه ژوئیه نیاز است.
این در حالی است که هر چه به پایان ضرب‌الاجل نزدیک می‌شویم حساسیت‌ها نسبت به محتوای مذاکرات هسته‌ای و نیز جزئیات توافق جامع – که طبق توافق طرفین تا زمان رسیدن به نتیجه نهایی باید محرمانه بمانند – بیشتر می‌شود.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که روز یکشنبه برای ارائه توضیحاتی درباره روند شکل‌گیری توافق با گروه ۱+۵ در نشست غیرعلنی مجلس شورای اسلامی حاضر شده شود، برای دقایقی به تنش کشیده شد و با انتشار تصاویر ویدئویی جدال لفظی او با یک نماینده اصولگرا، خبرساز شد.
در این ویدئو که ظاهراً توسط تلفن همراه یکی از حاضران در جلسه ضبط شده است، مهدی کوچک زاده نماینده تندروی تهران وزیر خارجه را «خائن» خوانده و می‌گوید از طرف رهبر جمهوری اسلامی ایران سخن می‌گوید. ظریف هم در پاسخ می‌گوید، شما حق ندارید که از سوی او صحبت کنید.
در آن نشست موضوع مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای ایران نیر خبرساز شد. ایران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را متهم به جاسوسی کرده و ترور برخی از متخصصان هسته‌ای کشور را ناشی از درز اطلاعاتی می‌داند که این نهاد نظارتی سازمان ملل متحد پیشتر کسب کرده بود. آژانس این اتهام را رد می‌کند.
جناح اصولگرا تیم مذاکره کننده هسته‌ای دولت حسن روحانی رئیس جمهوری ایران را متهم می‌کند که به درخواست طرف مقابل برای انجام چنین مصاحبه‌هایی تن داده است؛ موضوعی که به گفته آقای ظریف، در زمان دولت قبلی، یعنی دولت محمود احمدی نژاد، نیز صورت گرفته است.
آیت الله علی خامنه‌ای، روز چهارشنبه در دیدار با نمایندگان مجلس در واکنش تلویحی به آنچه در جلسه غیرعلنی مجلس گذشت، آنها را به «تعامل با وزرا» در چارچوب مصالح کشور و «دوری از گروکشی» از یکدیگر فراخواند، و گفت «مواضع ما در مسائل هسته‌ای همان مطالبی است که علناً برای مردم بیان کرده‌ایم.»
وی در ادامه تاکید کرد «همین مطالب، به صورت شفاهی و کتبی، دقیقاً به مسئولین نیز گفته شده است. البته برخی مطالب هم برای تاکید و تبیین مواضع اصولی، خصوصی و غیرعلنی نیز گفته شده است.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران که تصمیم گیرنده نهایی درباره پرونده اتمی است، از حدود دو سال پیش که دولت میانه‌رو حسن روحانی گفتگوهای هسته‌ای را با قدرت‌های جهانی آغاز کرد، همواره نوعی حمایت دوپهلو از روند این مذاکرات داشته است.
او در سخنرانی‌های متعدد به عدم خوشبینی به آمریکا در مذاکرات اشاره کرده، و از سوی دیگر با اعلام حمایت از مذاکره کنندگان ایرانی، آنها را فرزندان انقلاب دانسته که از خطوط قرمز تعیین شده توسط او عدول نکرده‌اند.
مجتبی واحدی روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل ایران، در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا در همین زمینه گفت «نکته اساسی این است که اساسا نگاهی که بسیاری از ما به موضوع هسته ای داریم، نگاه درستی نیست؛ یعنی تصور می‌کنیم که یک روند جدیدی در دولت آقای روحانی شروع شده، و یک عده‌ای هم که در داخل حکومت با او مخالفند دارند این کارها را می‌کنند.»
وی در ادامه گفت «این در حالی است که هم آقای (علی اکبر) صالحی و هم اخیرا آقای (عباس) عراقچی به صراحت اعلام کردند که مذاکرات هسته‌ای با روند جدید در زمان دولت قبل از مسقط عمان شروع شده و نه لوزان بحث است، نه ژنو و نه جای دیگر.»
به عقیده آقای واحدی «این روندی بود که بعد از افزایش تحریم‌ها، آقای خامنه‌ای به آن تن داده، و هنوز هم آن الزام رفع تحریم‌ها ایشان را مجبور می‌کند تن دهد به خواسته‌های ۱+۵. باقی بحث، بحث‌های تریبونی است برای آینده که اگر روزی ناچار شد، بگوید من از اول مخالف بودن با این کارها.»
ایالات متحده و همپیمانان آن می‌گویند ایران در پوشش یک برنامه صلح‌آمیز در صدد دست یافتن به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای است. اتهامی که ایران آن را رد می‌کند و می‌گوید هدف، تولید انرژی و استفاده از فناوری هسته‌ای در کشاورزی و پزشکی است.
در صورت رسیدن به توافق جامع و نهایی، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال خواهد شد، و در ازای آن بخشی از تحریم‌ها که به دلیل همین فعالیت‌ها علیه ایران اعمال شده است، برچیده خواهد شد.
روند نگارش متن توافق جامع از دهم اردیبهشت ماه در نیویورک آغاز شد، و پس از آن در اردیبهشت ماه در وین پیگیری شد. دور سوم این گفتگوها از چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه در هتل کوبورگ وین آغاز شد و روز جمعه به پایان رسید.
انتظار می‌رود این دور از مذاکرات که از امروز در وین آغاز شده است، تا روز جمعه ادامه یابد.
