کاخ سفید در مصاحبه با صدای آمریکا تأیید کرد که یک گروه مزدور نظامی خصوصی روسی به نام «گروه واگنر»، محکومان را به خط مقدم جنگ در اوکراین می‌فرستد و با آنها بدرفتاری می‌کند.
کارشناسان مدتی است در این باره هشدار می‌دهند و می‌گویند شمار تلفات میان محکومانی که به جبهه اعزام شده‌اند چشمگیر بوده است.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، روز جمعه در مصاحبه با صدای آمریکا گفت میزان تلفات این محکومان فوق العاده بالا است. او افزود« «در واقع، فکر می‌کنیم که ۹۰ درصد از تلفات روس‌ها از میان محکومان هستند.»
از آنجایی که روسیه برای حفظ مناطق اشغالی خود در اوکراین تلاش می‌کند، مقامات آمریکایی معتقدند کرملین به طور فزاینده‌ای به گروه واگنر برای استخدام هزاران زندانی و اعزام به خط مقدم جنگ متکی است.
بر اساس برآوردهای اطلاعاتی آمریکا، شرکت نظامی خصوصی روسی که توسط یوگنی پریگوژین، الیگارش مورد اعتماد پوتین، اداره می شود در حال حاضر ۵۰ هزار سرباز در اوکراین دارد که ۴۰ هزار نفر از آنها محکومان روسی هستند.
گروه خصوصی نظامی روسیه «واگنر»
پریگوژین اواسط تابستان گذشته به چندین زندان در سراسر روسیه رفت تا زندانیان را برای جنگ استخدام کند. تلاش‌های او تا حد زیادی موفقیت‌آمیز بود و ده‌ها هزار زندانی با پیوستن به صفوف گروه واگنر موافقت کردند.
اولگا رومانووا، مدیر اجرایی گروه حقوق مدنی «روسیه پشت میله‌ها»، به صدای آمریکا گفت، زندانیانی که با این گروه قراردادهای شش ماهه امضا کنند، ماهانه حدود ۳ هزار دلار حقوق می‌گیرند.
اما پول چیزی نیست که به این محکومان انگیزه می‌دهد.
خانم رومانوا گفت: «انگیزه اصلی آنها مسلما آزاد شدن است.» به محکومانی که به گروه واگنر می پیوندند، وعده عفو کامل و آزادی در پایان قراردادشان داده می‌شود.
اما واقعیت زندگی در خط مقدم، به ویژه سوءاستفاده فرماندهان واگنر از آنها، بسیار تکان‌دهنده بود، به طوری که تمایل محکومان به خدمت تا پایان سال به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
خانم رومانوا همچنین گفت: «به دلیل اعدام‌های غیرقانونی، وعده‌های عملی‌نشده، و البته تلفات بسیار زیاد، تمایل آنها به شدت کم شده است.»
میخایلو پودولیاک، مشاور سیاسی رئیس جمهوری اوکراین، هفته گذشته در توییتر نوشت که نزدیک به ۷۷ درصد از بیش از ۳۸ هزار زندانی روسی که برای جنگ در اوکراین آورده شده اند، کشته، زخمی، اسیر، یا مفقود شده اند.»
مسکو آمارهای مستقل از شمار کشته شدگان جنگ را رد کرده و اصرار دارد که عملکرد جنگی‌اش طبق برنامه پیش می‌رود و نیروهایش در حال تثبیت دستاوردها هستند.
اما این اظهارات در تضاد کامل با واقعیتی است که در میدان جنگ روی می‌دهد: عقب‌نشینی نیروهای روسی در جنوب و شمال شرق اوکراین، استفاده از هزاران محکوم برای حفظ خط مقدم در دونباس، و اعلام بسیج ۳۰۰ هزار غیرنظامی توسط ولادیمیر پوتین در ماه سپتامبر.
دنیس کوروتکوف، بازپرس در مرکز پرونده مستقر در لندن، در مصاحبه با صدای آمریکا گفت: «در ابتدا، تا آنجا که من می‌دانم، انتظار نمی‌رفت که گروه واگنر در جنگ اوکراین شرکت کند، اما پس از این که هنگ‌های منظم ارتش روسیه تا حد زیادی منهدم شدند و قدرت خود را در ماه‌های مارس و آوریل ۲۰۲۲ از دست دادند، گروه واگنر ناگهان در اوکراین ظاهر شد و معلوم شد که یکی از حرفه‌ای‌ترین واحدهای نظامی روسیه است.»
دنیس کوروتکوف، بازپرس در مرکز پرونده مستقر در لندن، در مصاحبه با صدای آمریکا گفت: «در ابتدا، تا آنجا که من می‌دانم، انتظار نمی‌رفت که گروه واگنر در جنگ اوکراین شرکت کند، اما پس از اینکه هنگ‌های منظم ارتش روسیه تا حد زیادی منهدم شدند و قدرت خود را در ماه‌های مارس و آوریل ۲۰۲۲ از دست دادند، گروه واگنر ناگهان در اوکراین ظاهر شد و معلوم شد که یکی از حرفه‌ای‌ترین واحدهای نظامی روسیه است.»
کوروتکوف می‌گوید گروه واگنر از سال ۲۰۱۴ که کارش را آغاز کرد، بر طبق پروتکل‌های انتخاب کارکنان - شامل معاینات جسمانی و بررسی سوابق پیش می‌رفت. اما در بهار ۲۰۲۲ همه چیز تغییر کرد: «کافی بود که بازو، پا، و ترجیحاً سر داشتید تا به جبهه اعزام شوید.»
تلفات سنگین پرسنل در اوکراین در نهایت واگنر را وادار کرد تا شروع به جذب زندانیان و اعزام آنها به جبهه‌های نبرد اوکراین کند؛ اقدامی که از سوی حامیان و فعالان حقوق بشر با انتقاد قرار شدید رو به رو شده است.
یوری بوتوسوف، خبرنگار جنگ اوکراین، با چند نفر از محکومان سابق که به استخدام واگنر درآمده، و در جنگ تسلیم شده بودند، مصاحبه کرد. او به صدای آمریکا گفت که در نبرد ماه گذشته بر سر شهر سولدار، روزانه چند صد سرباز روس جانشان را از دست دادند که تقریباً همه آنها زندانیان پیشین بودند.
بوتوسف افزود: «آنها به این زندانیان سربازان یک بار مصرف می‌گویند. برای حمله به نقاط تیراندازی اوکراین، دشمن از گردان‌های مجازات استفاده می‌کند. این اختراع جدیدی نیست. در زمان شوروی سابق، استالین هم از این گردان‌ها داشت.»
گردان‌های جنگ جهانی دوم متشکل از اسرای گولاگ شوروی بودند و سخت‌ترین مأموریت‌ها مانند شکستن آتش شدید بدون پشتیبانی تجهیزات سنگین را بر عهده داشتند. بوتوسف گفت امروز هم ارتش روسیه از زندانیان برای مأموریت‌های بسیار طاقت‌فرسا و مرگبار استفاده می‌کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در ماه نوامبر، قانونی را امضا کرد که اجازه می‌دهد افرادی که به دلیل جرائم‌شان محکومیت‌های سنگینی دارند، برای جنگ بسیج شوند.