نقش کشورهای منطقه در ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا علیه داعش

خبرگزاری آسوشیتدپرس در مقاله‌ای تحلیلی به نقشی که همپیمانان عرب سنی آمریکا در خاور میانه و همچنین ترکیه، به عنوان یک عضو پیمان ناتو در منطقه، می‌توانند در تشکیل یک جبهه متحد علیه گروه افراطی موسوم به «دولت اسلامی» ایفا کنند، می‌پردازد.

در این مقاله آمده است، برخی کشورهای نفت‌خیز متحد آمریکا در حوزه خلیج فارس، بویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، مجهزترین ارتش‌های منطقه را در اختیار دارند، و از نظر تئوری می‌توانند پشتیبانی هوایی مناسب برای یک ائتلاف بین‌المللی گسترده علیه پیکارجویان گروه دولت اسلامی یا داعش را فراهم آورند.

آنها به هواپیماهای نظامی غربی مانند جنگنده‌های اف۱۵ و اف۱۶ آمریکایی، هلیکوپترهای تهاجمی مانند آپاچی و هواپیماهای نظامی ترابری و سوخت‌رسان هوایی مجهز هستند. امارات و قطر هر دو در سال ۲۰۱۱ میلادی (۱۳۹۰ خورشیدی) هواپیماهای نظامی خود را برای شرکت در حملات هوایی ناتو در لیبی، که به سرنگونی معمر قذافی کمک کرد، فرستادند.

ادامه دسترسی به پایگاه‌های نظامی در خلیج فارس و اجازه اجرای عملیات از آن پایگاه‌ها نیز امری اساسی خواهد بود؛ حتی اگر کشورهای میزبان تمایلی نداشته باشند که از تاسیسات آنها استفاده شود.

برخی از ماموریت‌های نظامی بر فراز عراق هم اینک از پایگاه العدید در قطر انجام می‌شود؛ در آنجا وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، یک مرکز عملیات هوایی پیشرفته در اختیار دارد. ماموریت دیگر از ناو هواپیما بر جرج دبلیو بوش، که در حال حاضر در آب‌های خلیج فارس قرار دارد، صورت می‌گیرد.

ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده در بحرین، و کشتی‌های جنگی غربی اغلب در بنادر امارات، مانند جبل علی دوبی پهلو گرفته‌اند. کویت، همسایه جنوبی عراق، پایگاه اصلی برای حمله سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) به عراق بود و همچنان میزبان سربازان آمریکایی است.

کشورهای حوزه خلیج فارس همچنین می‌توانند منبع عمده‌ای برای تامین هزینه ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه، در صورت گسترش بحران انسانی، یا رساندن اسلحه به نیروهای متحد در جنگ علیه داعش باشند. عربستان سعودی نیز از ارتباطاتی که با طیفی از قبایل سنی – از عراق تا سوریه – برخوردار است و می‌تواند از این ارتباطات، به همراه منابع مالی عظیم، برای کمک به بازپس‌گیری مناطق محلی در آن کشورها از کمنترل گروه‌های افراطی و تندرو استفاده کند.

اردن

اردن، علیرغم پیوندهای نزدیک با آمریکا، مایل نیست نقش مهمی بازی کند؛ اما هم‌اینک میزبان یک برنامه پنهانی به سرپرستی آمریکا است که شمار معدودی از گروه‌های مسلح مخالف حکومت سوریه را انتخاب می‌کند و به آنها آموزش می‌دهد. به گفته یک تحلیلگر نظامی، اردن همچنین می‌تواند همکاری‌های اطلاعاتی فراهم کند و فرودگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی خود را در اختیار نیروهای تحت فرماندهی آمریکا قرار دهد.

اردن، مانند عربستان سعودی، مناسبات محکمی با رهبران قبیله‌ای در عراق و سوریه، که بسیاری از آنها در حال حاضر در اردن مستقر هستند، دارد. یک تحلیلگر امور خاور میانه می‌گوید امان می‌تواند از این ارتباطات برای کمک به ایجاد نیروهای محلی از میان قبایل منطقه، برای حمله به پیکارجویان گروه دولت اسلامی استفاده کند.

ترکیه

ترکیه، تنها عضو ناتو در خاورمیانه، ۸۱۰ کیلومتر مرز مشترک با سوریه و ۳۵۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق دارد. موقعیت جغرافیایی آن کشور بسیار حائز اهمیت است، چرا که می‌تواند امکان دسترسی به بخش‌هایی که هم‌اینک در شمال و غرب عراق و نیر در شمال سوریه در تصرف داعش قرار دارد را فراهم آورد.

از نظر تئوری، آنکارا می‌تواند از ارتش مدرن و نیروی هوایی خود که به هواپیماهای اف۱۶ مجهز است استفاده کند، با سرویس اطلاعاتی خود که سال‌های اخیر در جبهه مناقشه در سوریه فعال بوده، کمک‌های بیشتری پیشنهاد کند و اجازه دهد از پایگاه هوایی اینجرلیک در جنوب کشور، برای حملات هوایی استفاده شود.

ترکیه همچنین می‌تواند کنترل‌های مرزی برای مهار ورود پیکارجویان خارجی به داخل سوریه و قاچاق نفت توسط گروه دولت اسلامی به خارج از سوریه، را سخت‌تر کند.

ترکیه، دست کم تاکنون، به دو دلیل مایل نبوده است نقش مهمی در این راستا بر عهده بگیرد: یکی این که داعش ده‌ها ترک، از جمله دیپلمات‌های آن کشور را در گروگان دارد، و دیگر آن که آنکارا، که یک اقلیت کرد اغلب ناراضی دارد، نسبت به پیشروی نیروهای کرد مخالف گروه دولت اسلامی در سوریه و عراق احساس نگرانی می‌کند.

مصر

سهم مصر، اگر به کمپین ضد داعش به رهبری آمریکا ملحق شود، احتمالا بیشتر در جبهه‌های عقیدتی و لجیستیکی فعال خواهد بود. الازهر، برجسته‌ترین نهاد آموزشی جهان سنی در قاهره به شدت علیه گروه موسوم به دولت اسلامی سخن گفته است، که گام مهمی برای جذب بخشی از حمایت‌های مذهبی که آن گروه افراطی به سمت خود برده است، تلقی می‌شود.

در جبهه نظامی، مصر ارتش و نیروی هوایی بزرگی دارد که به سلاح‌های آمریکایی مجهز هستند و ظاهراً می‌توانند در عملیات نظامی هوایی شرکت کنند؛ هرچند تحلیلگران مصری آن را در حال حاضر نامحتمل می‌بینند. اما مصر می‌تواند عبور هواپیماهای ائتلاف از حریم هوایی خود را تسهیل کند و به عنوان یک منبع مهم پوشش اطلاعاتی و سیاسی کار کند.

عراق

حملات هوایی آمریکا علیه پیکارجویان داعش در عراق از یک ماه پیش آغاز شد، و گسترش این عملیات در کانون تلاش‌های باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده قرار دارد.

ارتش عراق در برابر پیشروی برق‌آسای گروه دولت اسلامی در آن کشور در ماه ژوئن (اواخر خرداد ماه)، تقریبا فرو ریخت. نیروهای مسلح عراق از آن هنگام به بعد، دوباره بهم پیوسته‌اند، اما قادر نبوده‌اند گروه‌های افراطی را به عقب رانند. به جای آن، بغداد در نبرد با داعش، بیشتر به گروه‌های شبه‌نظامی شیعه متکی بوده است. اما همین گروه‌ها سال‌ها با نیروهای آمریکایی جنگیدند و به ارتکاب جنایاتی نیز متهم شده‌اند، که آنها را متحدانی نامحتمل برای آمریکا نشان می‌دهد.

ایالات متحده هم‌اینک با کردهای عراق در مناطق شمالی همکاری می‌کند و به این همکاری‌ها هم ادامه خواهد داد؛ اما شمار و توان پیشمرگه‌های کرد در برابر پیکارجویان افراطی گروه دولت اسلامی، کم است و برای افزایش توانایی خود به کمک آمریکا و متحدان آن نیاز دارند.

---------------------------------------------

برگردان فارسی اين مقاله تنها به جهت اطلاع‌رسانی منتشر شده و نظرات بيان شده در آن، الزاماً بازتاب ديدگاه صدای آمريکا نيست.