بیش از دو ماه از اعلام رسمی اجرای توافق جامع اتمی تیر ماه گذشته بین ایران و جامعه جهانی میگذرد که بر مبنای گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، که مسئولیت نظارت و راستیآزمایی تعهدات ایران در توافق را به عهده دارد، تهران به کلیه تعهداتش عمل کرده است.
اما مقامهای ایرانی طرف مقابل را به کوتاهی در انجام تعهداتش متهم کرده و میگوید مهمترین بخش این توافق موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام، یعنی برداشته شدن تحریمهای یکجانبه آمریکا به ویژه تحریمهای بانکی علیه ایران، هنوز برآورده نشده است.
رییس شورای ملی ایرانیان آمریکا در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا میگوید واشنگتن تجربه بیشتری در اعمال تحریمها دارد، اما باراک اوباما برای به خطر نیفتادن اجرای برجام باید قبل از پایان دوره ریاست جمهوری خود به بانکهای آمریکایی اطمینان دهد که تجارت با ایران مشکل ساز نیست.
تریتا پارسی در بخشی از این گفتوگو با طرح این نظر که آمریکا تجربه کافی در زمینه لغو تحریمها در مقایسه با اعمال آنها را ندارد، گفت "تحریمها تا حدی برداشته شده، اما بانکها متاسفانه هنوز آن اطمینان را ندارند؛ بعد از انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، دولت بعدی این خطا را ادامه میدهد و به برجام احترام میگذارد؛ بخاطر همین خیلی از بانکها حاضر نیستند با ایران تجارت کنند."
وی در ادامه میگوید "بنابراین علاقهای که در اروپا برای ورود به بازار ایران وجود داشت، متاسفانه به هیچ جایی نرسیده است و دولت آمریکا باید یک کاری بکند تا تحریمها را خیلی روشنتر و واقعی بردارد. مشکل اصلی این است که دولت آمریکا تجربه خیلی زیادی برای گذاشتن تحریمها دارد و تجربه برداشتن تحریمها، خیلی کم است."
مقامهای آمریکایی از احتمال رفع محدودیت نسبی دولتها و واحدهای تجاری خارجی در استفاده از دلار آمریکا برای معاملات مشروع با ایران خبر میدهند؛ تحولی که میتواند برای اقتصاد زیر فشار ایران مفید تلقی شود.
وزرات خزانهداری آمریکا در نظر دارد مجوزی صادر کند که موسسههای مالی خارجی امکان استفاده از دلار در مبادلات تجاری با ایران را داشته باشند. برپایه تحریمهای مالی سالهای اخیر، استفاده از دلار در مبادلات تجاری با ایران برای بانکهای خارجی ممنوع است.
رییس جمهوری و وزیر خارجه به عنوان معمار اصلی شکل دهنده به توافق اتمی جامعه جهانی با ایران بارها اعلام کرده اند که با تغییر ریاست جمهوری در آمریکا، برجام پابرجا خواهد ماند. اما بانکها همچنان به تجارت با ایران رغبتی نشان نمی دهند.
به عقیده رییس شورای ملی ایرانیان آمریکا "بانکها تشویق نشدهاند که حرف آقای کری و اوباما درست است. دولت آمریکا باید کارهایی انجام دهد که واقعا این تحریمها را بردارد و نشان دهد که دولت بعدی آمریکا نمیتواند از برجام عقب نشینی کند."
تریتا پارسی اضافه کرد که باراک اوباما باید رویکردی اتخاذ کند، مانند آنچه با کوبا انجام داد، یعنی کاری کند که دولت آینده نتواند از آن عقب نشینی کند و بانکها اطمینان لازم برای تعاملات بانکی با ایران را داشته باشند.
این کارشناس مسائل ایران اما گفت که این کار مشکلی است، زیرا بانکها بحثهای انتخاباتی آمریکا را از نزدیک دنبال میکنند، آن هم در فضایی که برخی از داوطلبان به دنبال خلاصی از اجرای برجام هستند.
وی میگوید "بانکها بحثهایی که در آمریکا جریان دارد را دنبال میکنند و میبینند که دو نفر کاملا بر ضد برجام هستند، و به این خاطر شک دارند. آقای اوباما باید این شک را برطرف کند، زیرا بانکها الان اجازه دارند با ایران تجارت کنند و اگر این کار را نکنند، متاسفانه برجام در خطر است."
به عقیده آقای پارسی "آقای اوباما باید به بانکها اجازه دهد که با دلار با ایران معامله کنند؛ الان بانکهای ایرانی و اروپایی این کار را انجام میدهند، اما نه از طریق بانک آمریکایی. باید واقعا به بانکهای آمریکا اطمینان دهد."
دو داوطلب اصلی جمهوریخواهان برای کسب نامزدی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آینده، بارها در تبلیغات انتخاباتی خود اعلام کردهاند که در صورت ورود به کاخ سفید، توافق جامع اتمی با ایران را اجرا نخواهند کرد.