در حالی که ضرب الاجل رسیدن به توافق در مورد برنامه هستهای ایران به سرعت نزدیک میشود، فعالیت مخالفان و موافقان آن نیز شدت می گیرد. آنها سعی دارند واکنش عمومی و کنگره به توافق نهایی و جامع را تحت تاثیر قرار دهند. کنگره آمریکا دست کم ۳۰ روز فرصت خواهد داشت توافق را بررسی کند.
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به این موضوع پرداخته است، از جمله به سخنان اخیر شهردار دموکرات شهر «جرسی» در نشستی با مقامات یهودی اشاره میکند که او در آن پنج شرط بسیار مشخص برای قابل قبول ساختن هر توافقی با ایران عنوان کرد: دسترسی آزادانه به مراکز اتمی ایران؛ توضیح کامل در باره تلاشهای گذشته ایران برای تهیه سلاح اتمی؛ لغو تحریمها فقط پس از آن که مسلم شد ایران شرایط توافقنامه را رعایت میکند؛ توقف بلندمدت جاه طلبیهای اتمی ایران؛ و برچیدن کامل تمام تاسیسات زیربنایی اتمی ایران.
به نوشته واشنگتن پست، بر اساس نوع تعبیر، تمام این درخواستها میتواند از پارامترهایی که در حال حاضر دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده در باره آنها با ایران بحث میکند، فراتر رود.
در همین حال آیپک – کمیته پرنفوذ روابط عمومی آمریکا و اسرائیل – نیز بر فعالیتهای خود افزوده، و به گفته مقامی که نخواست معرفی شود، در مخالفت با توافق به کمیته یهودیان آمریکا و اندیشکدهها و گروههای سیاسی، که به جمهوریخواهان گرایش دارند، پیوسته است.
یک گروه دیگر طرفدار اسرائیل موسوم به «جی استریت» هم همچنان فعال است و همراه با طرفداران دیگر، با مقامات ارشد پیشین دولت تماس گرفته و مطالب زیادی در مورد خوب بودن توافق برای آمریکا منتشر کرده است.
کاخ سفید نیز در این بین سخت در تلاش است، بویژه در کنگره که در آن یک مقام ارشد دولت از ماه آوریل، زمانی که آمریکا و ایران چارچوبی برای توافق نهایی (تفاهم سیاسی لوزان) اعلام کردند، بیش از ۲۰۰ مکالمه تلفنی انجام داده و دیدارهای متعددی با قانونگذاران داشته است.
باراک اوباما رئیس جمهوری دموکرات آمریکا، ماه گذشته در کنیسهای در واشنگتن گفت او توافقی که به ایران اجازه دهد سلاح اتمی بسازد را امضا نخواهد کرد؛ و در اشارهای به مخالفت دولت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با معامله با ایران، تاکید کرد «مشارکت استراتژیک با اسرائیل، بدون توجه به آنچه در روزها و سالهای آینده اتفاق بیافتد، پابرجا خواهد ماند.»
به نوشته واشنگتن پست، هردو طرف ادعا میکنند از حمایت یهودیان آمریکا برخوردار هستند. گروه جی استریت اخیراً نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرده است که حکایت از حمایت ۵۹ درصد یهودیان از توافق با ایران دارد. بن آمی مدیر جی استریت گفت «آمار بار دیگر نشان میدهد کارشناسان و کسانی که خود را نمایندگان جامعه میدانند، در این تصور که یهودیان آمریکا با سیاست دولت در مورد ایران یا بطور کلی خاورمیانه در ستیز هستند، اشتباه میکنند.»
واشنگتن پست در ادامه به نقل از یک مقام ارشد دولت آمریکا مینویسد ضرب الاجل پایان ۳۰ ژوئن (نهم تیر ماه) هدف فوری واشنگتن است. به گفته او «میدانیم که دشوار خواهد بود؛ کارهای زیادی باید انجام گیرد. میدانیم که ایرانیها دوست دارند موضوع را تا آخرین لحظه کش بدهند.»
بسیاری بر این باورند که تا ضرب الاجل تعیین شده توافقی صورت نخواهد گرفت. توماس پیکرینگ دیپلمات ارشد سابق که برای جلب حمایت از توافق با شمار زیادی ار اعضای کنگره ملاقات کرده است، گفت «نظر من این است که بسیار نامحتمل است.»
حسین موسویان مذاکره کننده هستهای پیشین ایران که به حسن روحانی رئیس جمهوری ایران نزدیک است، به روزنامه تهران تایمز گفت مذاکرات ممکن است برای یک یا دو ماه تمدید شود.
بر اساس یک مصالحه قانونی که ماه گذشته بین باراک اوباما و قانونگذاران صورت گرفت، کنگره موافقت کرد پیش از ضرب الاجل در مذاکرات مداخله نکند. در مقابل، رئیس جمهوری هم پذیرفت کنگره که یک ماه فرصت خواهد داشت تا توافق نهایی را بررسی کند، و در جریان این روند، او نیز تحریمهایی را که کنگره تصویب کرده است، بدون توجه به آنچه توافق ممکن است مشخص سازد، لغو نکند.
اگر قانونگذاران نسخهای از توافق و تمام ضمیمههای فنی آن را تا دهم ژوئیه دریافت نکنند، دوره بررسی به ۶۰ روز افزایش خواهد یافت.
روزنامه واشنگتن پست مینویسد، افزون بر مشکلاتی که تمدید بررسی ممکن است بین ایران و ایالات متحده و شرکای آن در مذاکرات جاری اتمی موجب شود، زمان بیشتری برای مخالفان جهت تقویت حمایت از عدم تصویب معامله فراهم خواهد آورد.
کنگره وقتی بررسی را تکمیل کرد، این امکان را خواهد داشت که با رای اکثریت آن را رد کند، و رئیس جمهوری را از لغو تحریمهای اعمال شده علیه ایران باز دارد. اوباما پیشتر گفته است چنین اقدامی را وتو خواهد کرد.