با پایان یافتن فرصت ۶۰ جمهوریخواهان در کنگره که قصد رد توافق هستهای جامعه بین المللی با ایران را داشتند، دولت ایالات متحده وارد مرحله اجرای این توافق میشود. کاخ سفید انتظار دارد ایران اجرای توافق را با پذیرش رسمی آن، از روز هجدهم اکتبر (۲۶ مهر ماه) آغاز کند.
باراک اوباما روز جمعه با انتصاب استفان مو به عنوان هماهنگ کننده در اجرای توافق جامع هستهای وین، وارد مرحله اجرای این توافق شد. آقای مو مقام ارشد دیپلماتیک است و سفیر آمریکا در لهستان بود. هجدهم اکتبر روز رسمی اجرای توافق هستهای جامعه بین المللی با ایران است. واشنگتن انتظار دارد تهران از این روز تغییرات اساسی در سایت غنی سازی در نطنز، تاسیسات زیرزمینی در فردو و راکتور آب سنگین اراک را آغاز کند.
این تغییرات شامل خروج هزاران سانتریفیوژ از نطنز، ارسال تمامی ۱۲ هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده به خارج، به غیر از ۳۰۰ کیلوگرم که تهران میتواند نگاه دارد. به گفته مقامهای آمریکایی، هنوز مشخص نیست چه مدت زمان خواهد برد که ایران به این تعهدات عمل کند و بتواند با تایید آنها از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تحریمها خلاص شود.
شرطی که ایران باید قبل از هجدهم اکتبر (۲۶ مهر ماه) انجام دهد، ارائه گزارشی به آژانس بین المللی النرژی اتمی درباره فعالیتهای ادعایی هستهای با ابعاد احتمالی نظامی یا پی.ام.دی است. ایران تا پانزدهم اکتبر برای ارائه این گزارش مهلت دارد.
به گفته مقامهای آمریکایی، تحریمها زمانی کاهش مییابند که ایران به تمامی تعهدات خود عمل کند، و آن وقت رئیس جمهوری آمریکا در روز هجدهم اکتبر صدور مجوزها برای کاهش تحریمها را آغاز خواهد کرد تا آمریکا بتواند وقتی آژانس انجام تعهدات از سوی ایران را تایید کرد، به تعهدات خود در چارچوب توافق عمل کند.
آقای اوباما، همچنین به سازمانهای دولتی شامل وزارتخانههای خارجه و خزانه داری دستور خواهد داد تا زمینه را برای لغو تحریمها بوجود آورند.
اتحادیه اروپا نیز گامهای مشابهی بر خواهد داشت که به لغو ممنوعیتها شامل ممنوعیت واردات نفت از ایران منجر خواهد شد. پیروی ایران از تمامی شروط در توافق به تحریمهای سازمان ملل پایان خواهد داد. با این حال، برخی از آنها شامل تحریم تسلیحاتی برای ۵ سال باقی خواهد ماند. تحریمهای مربوط به برنامه موشک بالستیک ۸ سال و ممنوعیت انتقال هرگونه محصولات هستهای غیرمجاز به ایران نیز ۱۰ سال ادامه خواهد داشت.
در همین حال، تعدادی از کارشناسان ارشد هستهای که در بازرسی از سایتهای هستهای تجربه دارند، گفتهاند عدم انتشار اسناد در باره سایتهای هستهای نظامی ایران، شامل پارچین، از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی به اعتبار آژانس صدمه خواهد زد. ایالات متحده، آژانس و بسیاری از کارشناسان ارشد هستهای مخالفت این دیدگاه هستند.