کمتر از سه روز پس از کودتای نافرجام در ترکیه و تشدید سرکوب ها و افزایش تنش در آن کشور، ایالات متحده و اتحادیه اروپا از آنکارا خواستند اصول دموکراسی را رعایت و به حاکمیت قانون در کشور پایبند باشد.
گروهی از نظامیان ترکیه در ساعات پایانی جمعه با اشغال برخی مراکز تلویزیونی، مسدود کردن خیابان‌ها و پرواز جت های جنگنده در ارتفاع پائین در آنکارا و استانبول، درصدد سرنگونی دولت رجب طیب اردوغان بر آمدند.
اندکی بعد کودتاگران، که گروهی کوچک از بدنه ارتش معرفی شده اند، اعلام کردند که کنترل کشور را در دست گرفته‌اند، اما اردوغان در تماسی ویدئویی از هوادارنش خواست به خیابان‌ها ریخته و از دولت منتخب خود دفاع کنند.
رئیس جمهوری ترکیه، فتح اﻟله گولن متحد پیشین خود و روحانی پرنفوذی که در تبعید خودخواسته در آمریکا بسر می‌برد را مسئول کودتا دانست و از واشنگتن خواست او را به ترکیه بازگرداند؛ درخواستی که تاکنون رد شده است.
سخنگوی کاخ سفید عصر دوشنبه گفت "آنچه مقام‌های آمریکا برای همتایان ترکیه‌ای خود روشن کرده اند این است که خویشتن داری برای آنها حیاتی است، و باید به رویه های قانونی احترام گذاشته و آنها را رعایت کنند و از آزادی، همانطور که در قانون اساسی ترکیه آمده است، پاسداری کنند."
جاش ارنست در نشست خبری روزانه خود در واشنگتن، با بیان این که نمی‌خواهد در مورد خاصی از اقدامات رئیس جمهوری ترکیه از پس از کودتای جمعه شب به این سو قضاوت کند، گفت "ایالات متحده از دولت منتخب مردم و نهادهای دموکراتیک در ترکیه قویا حمایت می‌کند."
به دنبال دستگیری گسترده نظامیان ترکیه – از سربازان گرفته تا فرماندهان بلندپایه – در دو روز گذشته و در راستای تلاش دولت برای برخورد با بانیان کودتا، برخی، از جمله آقای اردوغان، خواستار مجازات اعدام برای کودتاگران شدند.
ترکیه، عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و از متحدان کلیدی ایالات متحده و متحدان غربی آن است، و به دنبال درخواست برای پیوستن به اتحادیه اروپا، اصلاحاتی را در نظام قضایی و سیاسی خود انجام داد، از جمله حذف مجازات اعدام.
با بالا گرفتن نگرانی‌ها از حشونت و اقدامات تلافی جویانه پس از کودتای جمعه شب که منجر کشته شدن بیش از ۲۰۰ نفر شد، جان کری وزیر خارجه ایالات متحده روز دوشنبه، ضمن اعلام حمایت محاکمه عادلانه دست اندرکاران کودتا، از آنکارا خواست فراتر از عدالت عمل نکند و قوانین دموکراتیک را رعایت کند.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در یک نشست خبری پس از دیدار با وزیر خارجه آمریکا در بروکسل به ترکیه هشدار داد که "هیچ کشوری نمی تواند یک عضو اتحادیه اروپا شود، اگر مجازات اعدام را بکار گیرد."
در همین حال، وزیر خارجه آلمان گفت در صورتی که ترکیه دست به اعدام کودتاچیان بزند، ممکن است از ورود این کشور به اتحادیه اروپا جلوگیری شود.