با آغاز روند رأیگیری بر سر توافق هستهای ایران که از روز چهارشنبه به طور رسمی در کنگره آمریکا آغاز شد، بحثهای داغ مخالفان توافق که اغلب از حزب جمهوریخواه هستند، و موافقان آن که بیشتر از حزب دموکرات هستند، روز پنجشنبه نیز با هدف جلب افکار عمومی آمریکا همچنان ادامه یافت.
جان بینر رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به پرسشی در همین زمینه گفت، ما هر چه در توان داریم و هر ابزاری که در اختیار داریم را به کار خواهیم بست که از اجرای توافق هستهای با ایران جلوگیری کنیم.
وی با بیان این که توافق موجود بدتر از هر آن چیزی است که من میتوانستم تصور کنم، از رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده به دلیل حمایت از توافق وین و تهدید به وتوی قطعنامه احتمالی کنگره در رد آن انتقاد کرد، از دولت باراک اوباما خواست به "تعهدات قانونی" خود پایبند باشد.
از روز سهشنبه و آغاز به کار کنگره آمریکا پس از حدود یک ماه تعطیلات تابستانی، علاوه بر سخنرانیهای متعدد قانونگذاران در این زمینه در هر دو مجلس نمایندگان و سنا، نشستهای مختلف دیگری نیز در شهر واشنگتن برگزار شد و ابعاد و تبعات توافق اتمی ۲۳ تیر ماه مورد بررسی قرار گرفت.
محور مخالفتها عمدتا بر روی عدم تحقق اهداف توافق – یعنی پیشگیری از دسترسی ایران به سلاح هستهای – بوده و به باور مخالفان توافق حالصل شده بین قدرتهای جهانی و ایران، برنامه هستهای ایران را به طور کامل بر نمیچیند و پس از پایان دوره آن، تهران قادر خواهد بود برنامه خود را با قدرت بیشتری ادامه دهد.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
استدلال عمده دیگری که منتقدان مطرح میکنند، به ماهیت نظام جمهوری اسلامی در ایران باز میگردد که میگویند هیچ نشانهای از تغییر در رفتار آن دیده نمیشود و تهران که همچنان حامی تروریسم بوده و تحت تحریمها فعالیتهای بیثباتکننده خود در منطقه را پیگیری میکرده، با اجرای توافق و لغو تحریمها و دریافت پولهای بلوکه شده خود، با توان بیشتری به این تحرکات خود ادامه خواهد داد.
در مقابل موافقان عمدتا دموکرات توافق هستهای وین، میگویند توافق حاصل شده با در بر داشتن دقیقترین و گستردهترین نظارتهای بینالمللی بر فعالیتهای اتمی ایران، بهترین گزینه ممکن برای پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای و مهار تهدید اتمی آن کشور است.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
علاوه بر این، زمان گریز هستهای، یعنی زمان لازم برای تهیه مواد لازم برای ساخت بمب هستهای، از دو ماه پیش از توافق به یک سال پس از اجرای توافق افزایش خواهد یافت و با در نظر گرفتن این مهم و دستیابی به اطلاعات بیشتر از برنامه هستهای تهران، و همچنین گنجاندن ساز و کار بازگشت تحریمها در صورت تخطی احتمالی ایران از توافق، در کوتاهترین زمان می توان با آن برخورد کرد.
بحث حمایت از اسرائیل – که جمهوری اسلامی آن را به رسمیت نمیشناسد و همواره آن را تهدید به نابودی کرده است – محور دیگر مانور جمهوریخواهان در مخالفت با توافقی است که دولت باراک اوباما رئیس جمهوری دمورکات ایالات متحده در به نتیجه رسیدن آن در چارچوب گروه ۱+۵ نقش کلیدی و محوری داشته است.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که از ابتدا با گفتگوهخای دیپلماتیک بین شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ با ایران، و هر توافق بر آمده از آن گفتگوها بوده است، میگوید ایران قابل اعتماد نیست و اجرای توافق وین و لغو تحریمها موجب سرازیر شدن پول به آن کشور و پیشرفت جاهطلبیهای تهران خواهد شد.
دولت ایالات متحده و حامیان دموکرات آن در مقابل میگویند که این توافق و پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، جهان، منطقه و اسرائیل را امن تر می کند و با اجرای آن بهتر میتوان با فعالیتهای بیثباتگننده ایران در منطقه مقابله کرد؛ و در صورتی که توافق رد شود، تنها گزینهای که باقی میماند جنگ خواهد بود.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
این در حالی است که با افزایش تعداد سناتورهای حامی توافق و حفظ وتوی رئیس جمهوری در صورت رد احتمالی توافق در کنگره، و همچنین امکان جلوگیری از رأیگیری بر سر توافق در سنا، امید جمهوریخوهان برای جلوگیری از اجرای توافق کمرنگ شده است.
مهلت ۶۰ روزه کنگره برای رد یا تصویب توافق روز ۱۷ سپتامبر به پایان می رسد؛ بااین حال انتظار میرود روند رأیگیری تا پایان امروز و پیش از جمعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵ (۲۰ شهریور ) و چهاردهمین سالگرد حملات تروریستی در نیویورک، به پایان برسد.
نشریه هیل چهارشنبه شب در گزارشی که وبسایت خود منتشر کرد، گزارش داد که جمهوریخواهان کنگره در تلاش برای تغییر روند رأیگیری هستند، به نحوی که به جای انجام یک رأیگیری درباره قطعنامه رد توافق هسته ای وین، سه رأیگیری جداگانه انجام خواهد شد.