سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) روز دوشنبه اعلام کرد ایالات متحده قصد دارد پس از یک دهه دوباره به این سازمان بپیوندد و بیش از ۶۰۰ میلیون دلار بدهی خود به این سازمان را تسویه کند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، مقامات ایالات متحده دلیل این تصمیم را نگرانی از تلاش چین برای پرکردن جای خالی ایالات متحده در سیاست‌گذاری‌های این سازمان به ویژه در تعیین استانداردهای هوش مصنوعی و آموزش فن‌آوری در سراسر جهان عنوان کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۱، ایالات متحده و اسرائیل به علت اجازه «عضویت کامل به فلسطین» در یونسکو کمک‌های مالی خود به این سازمان را متوقف کردند و دولت ترامپ در سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفت که به علت آن‌چه مشکلات مدیریتی و تعصب درازمدت ضد‌اسرائیلی خواند، به طور کلی از این سازمان خارج شود.
ریچارد ورما، معاون وزیر امورخارجه ایالات متحده در حوزه مدیریت و منابع، هفته گذشته با ارسال نامه ای به مدیر کل یونسکو، آدری آزولای این درخواست را رسمی کرد. در این نامه به پیشرفت‌های یونسکو در زمینه غیرسیاسی کردن بحث‌های مربوط به خاورمیانه و اصلاحات در سیستم مدیریتی یونسکو اشاره شده است.
اعلام این خبر توسط آدری آزولای در یک نشست ویژه یونسکو در روز دوشنبه با استقبال و تشویق سفرای یونسکو مواجه شد. به گفته یکی از این دیپلمات‌ها انتظار می رود که عضویت مجدد ایالات متحده، ماه آینده در میان ۱۹۳ عضو یونسکو به رای گذاشته شود.
حضور مجدد ایالات متحده – که پیش از خروج ۲۲ درصد بودجه یونسکو را تامین می‌کرد – تقویت مالی بزرگی برای این سازمان است که به دلیل برنامه حفظ میراث جهانی و پروژه‌هایی برای مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی و سوادآموزی دختران شهرت دارد.
آدری آزولای – که خود یک یهودی است – از زمان انتخابش در سال ۲۰۱۷ از طریق اصلاحات بودجه، ایجاد اجماع بین دیپلمات‌های اردنی، فلسطینی و اسرائیلی، تلاش های شخصی برای رفع نگرانی‌های ایالات متحده در مورد اسرائیل و مدرن‌سازی عملکرد این سازمان سعی در رسیدگی به دلایل خروج آمریکا از یونسکو داشته است.
به گفته یک دیپلمات یونسکو، او با جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در واشنگتن دیدار کرده تا مطمئن شود که تصمیم ایالات متحده برای بازگشت به یونسکو تصمیمی بلندمدت است و به این که چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده پیروز می شود، بستگی ندارد.
در نامه ورما آمده که دولت آمریکا حق عضویت سال ۲۰۲۳ خود را به اضافه ۱۰ میلیون دلار پاداش برای آموزش در زمینه هولوکاست، حفظ میراث فرهنگی در اوکراین، ایمنی خبرنگاران، و آموزش علم و فن‌آوری در آفریقا پرداخت خواهد کرد و پرداخت تدریجی به یونسکو را نیز تا تسویه کامل بدهی ۶۱۹ میلیون دلاری خود در بودجه بندی سالانه‌اش لحاظ خواهد کرد.
جان‌باس، معاون وزیرخارجه ایالات متحده در امور مدیریت، در ماه مارس گفته بود که غیبت ایالات متحده در یونسکو موقعیت چین را تقویت کرده است و از آن‌جا که نقش یونسکو در تنظیم و شکل‌دهی استانداردها برای آموزش فن‌آوری و علم در سراسر جهان کلیدی است، «اگر واقعا در مورد رقابت با چین در عصر دیجیتال جدی هستیم، دیگر نمی‌توانیم غیبت کنیم.»
یک دیپلمات یونسکو ابراز امیدواری کرد که بازگشت ایالات متحده به یونسکو «شوق بیشتر و آرامش بیشتر» ایجاد کند و به برنامه هایی برای قانونمند کردن هوش مصنوعی، آموزش دختران در افغانستان و وقایع نگاری قربانیان برده داری در کارائیب انرژی ببخشد. او همچنین گفت که یونسکو از عضویت مجدد اسرائیل استقبال خواهد کرد. اسرائیل تاکنون واکنشی به این موضوع نشان نداده است.
اسرائیل مدت‌هاست که سازمان ملل را به تعصب ضد‌اسرائیلی متهم می‌کند و می‌گوید که تلاش فلسطینی‌ها برای به رسمیت شناخته شدن در سازمان ملل متحد، با هدف تحت فشار قرار دادن دولت اسرائیل و دور زدن یک راه حل قابل مذاکره صورت می‌گیرد.
ایالات متحده پیش از این نیز در سال ۱۹۸۴ در دوره ریاست جمهوری رونالد ریگان به علت سوء‌مدیریت، فساد و پیش‌برد منافع اتحاد جماهیر شوروی - از یونسکو خارج شد و در سال ۲۰۰۳ به آن بازگشته بود.