برنامه ششم توسعه قرار بود با «پیشرفت اقتصادی توام با عدالت» با رسیدن به نرخ رشد اقتصادی متوسط ۸ درصدی و تورم ۸/۸ درصدی در طول برنامه باعث کاهش فقر و شکاف طبقاتی شود اما بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران تعداد افراد تحت پوشش کمیته امداد در پایان سال ۱۴۰۰ بیش از ۶۲ درصد رشد داشته است. افزون بر این، به گفته معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد در سال ۱۴۰۱ نیز بیش از ۴۶۰ هزار خانوار تحت پوشش این کمیته درآمدهاند.
بررسیهای «صدای آمریکا» نشان میدهد در سال ۱۳۹۵ نسبت افراد تحت پوشش کمیته امداد به جمعیت کشور ۳/۴ درصد بوده است که در پایان سال ۱۴۰۰ به ۵/۵ درصد افزایش یافته است.
براساس این گزارش سعید زارع زاده رئیس مرکز برنامه ریزی و پژوهش کمیته امداد در آبان سال ۱۴۰۰ آمار ۲ میلیون و ۴۲۷ هزار خانوار را برای خانوارهای تحت پوشش اعلام کرده است و حسین خدرویسی معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد در ۲۳ اسفند سال ۱۴۰۱ گفته است که امسال برای اولین بار بیش از ۴۶۰ هزار خانواده جدید تحت خدمات امداد آمدند.
اطلاعات منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در مورد عملکرد جمهوری اسلامی در مورد برنامه ششم توسعه نشان میدهد نسبت خانوارهای تحت پوشش از ۶/۲ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۸/۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است و با افزایش ۴۶۰ هزار خانواری در سال ۱۴۰۱ این آمار بیش از ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است. برهمین اساس میتوان گفت که ۱۰ درصد خانوارهای کشور در حال حاضر در شرایط بحرانی اقتصادی قرار داشته و به پایین تر از فقر مطلق سقوط کردهاند.
مرور این آمار نشان میدهد نسبت دانشآموزان تحت پوشش کمیته امداد نیز در ابتدای سال ۱۳۹۵ به دانشآموزان کل کشور ۲/۱۲ درصد بوده است که در پایان سال ۱۴۰۰ با بیش از ۱۰۰ درصد افزایش به ۴/۵ درصد رسیده است.
روزنامه دنیای اقتصاد نیز در مطلبی به قلم مسعود خوانساری نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران نوشته است که آمار و دادههای موجود نشان میدهند که قیمتها در طول پنجسال اجرای برنامه ششم توسعه معادل ۴/۷۶ برابر شده است؛ یعنی در طول این سالها حدودا هر سال قیمتها ۱۰۰ درصد افزایش یافته که بیانگر وضعیت ناهنجار عدمثبات اقتصادی در کشور است. اتفاقی که موجب کوچ گسترده طبقه متوسط جامعه به زیر خط فقر شده است.
همچنین آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد با گسترش فقر آمار مصرف مواد دخانی نیز در کشور رشد داشته بطوریکه در سال ۱۳۹۵ بیش از ۱۰ درصد افراد بالای ۱۸ سال در کشور اقدام به مصرف دخانیات میکردند که در پایان سال ۱۴۰۰ این میزان به ۱۴ درصد رسیده است.
در همین رابطه جعفر جندقی رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت۳۰ اردیبهشت سال جاری در خصوص وضعیت شیوع مصرف دخانیات در جمهوری اسلامی گفته است که روند افزایشی مصرف دخانیات در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال اتفاق افتاده است که در زنان ۹۰ درصد و در بین مردان ۳۴ درصد افزایش یافته است.
ناکامی در تحقق بسیاری از اهداف برنامه ششم توسعه بر مبنای آمارهای رسمی جمهوری اسلامی در حالی جالب توجه است که در این روزها شاهد رونمایی از برنامه هفتم توسعه با همان نوع هدفگذاریها هستیم که تعبیر برخی از کارشناسان «رویاپردازی» جمهوری اسلامی است.
اهدافی همچون «رشد اقتصادی ۸ درصدی»، «رشد اشتغال۳/۹ درصدی» سالانه، که معادل یکمیلیون شغل دیده شده است، در کنار رسیدن به «تورم ۹/۵ درصدی» در پایان اجرای این برنامه، از جمله اهدافی است که در این پیش نویس مطرح شده است.
رشد اقتصادی ۸ درصدی که در این لایحه دیده شده شاید یکی از مهمترین مواردی باشد که در نگاه اول به چشم میآید چراکه تحقق این میزان رشد به عوامل داخلی و خارجی در حوزه سیاست و اقتصاد و حتی مناسبات اجتماعی ربط دارد.
نهادهای داخلی همچون مرکز پژوهشهای مجلس و اندیشکده کسبوکار دانشگاه شریف، نرخ تورم سال ۱۴۰۲ را بین ۵۰ تا ۵۵ درصد میدانند و چشماندازی برای کاهش آن نمیبینند.
برنامه هفتم توسعه، پس از کش و قوسهای فراوان در حالی رونمایی شد که در نگاه اول به زعم برخی کارشناسان اقتصادی، بیشتر شبیه به «رویای هفتم» است، چرا که شش برنامه قبلی نیز هیچکدام به سرمنزل مقصود نرسیدند و در شرایط کنونی اقتصاد و ابهام در مناسبات جهانی ایران؛ رسیدن به هدفگذاریهای ترسیم شده در پیش نویس برنامه هفتم توسعه بیشتر شبیه «رویایی شیرین» برای جمهوری اسلامی است.