در هفته گذشته، یکی از اعضای هیئت اعزامی عربستان سعودی به امارات متحده عربی نظر بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی را به خود جلب کرد.
شاهزاده عبدالعزیز بن احمد پسر ارشد احمد بن عبدالعزیز، برادر بازداشتشده پادشاه سعودی است و هیچ سمت رسمی ندارد. با این حال نام او در صدر فهرست رسانههای دولتی سعودی در هیئت همراه شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد، جهت ادای احترام به حاکم جدید امارات قرار داشت.
در روزهای اخیر، بستری شدن ملک سلمان ۸۶ ساله بار دیگر توجه ناظران و تحلیلگران سیاسی را بر مساله جانشینی وی متمرکز کرد.
به گفته یک تحلیلگر سیاسی از موسسه بیکر دانشگاه رایس در آمریکا، محمد بن سلمان که سفرش به امارات را تا زمان ترخیص پدر ۸۶ سالهاش به تاخیر انداخته بود، هیئت همراه خود را به گونهای چیده بود که افرادی از تمام شاخههای خانواده سلطنتی را در بر گیرد.
به گزارش رویترز به نقل از یک منبع آشنا با امور خانواده آل سعود که نخواسته نامش فاش شود، نشستن شاهزاده عبدالعزیز بن احمد در کنار محمد بن سلمان «پیام محکمی به افکار عمومی منطقهای و بینالمللی، به ویژه با نزدیکشدن [مساله] جانشینی است.»
ایجاد موازنه
محمد بن سلمان از زمان جانشینی محمد بن نائف، برادرزاده ملک سلمان، به عنوان ولیعهد در سال ٢٠١٧، تمام رقبا و منتقدان خود را سرکوب کرده است.
وی که در همان سال مورد تایید شورای بیعت قرار گرفت، انتظار میرود به طور اتوماتیک و بدون هیچ چالشی جانشین پدرش شود. او وزیر دفاع عربستان نیز هست و کنترل شدیدی بر سرویسهای امنیتی کشورش دارد.
اما دیپلماتها بازداشت محمد بن نائف و شاهزاده احمد در مارس ٢٠٢٠ را به عنوان ضربهای دیگر به روابط واشنگتن و ریاض میدانند که پس از قتل سال ٢٠١٨ جمال خاشقچی در کنسولگری سعودی در استانبول تیره شده است.
مقامات سعودی درباره این بازداشتها اظهارنظر نکردهاند اما چندین منبع در آن زمان عنوان کردند این اقدامها به اتهام «خیانت» و همچون تلاشی پیشگیرانه و حصول اطمینان از تبعیت اعضای خانواده آل سعود انجام شده بودند.
محمد بن نائف در سال ٢٠١٧ جای خود را به عنوان وزیر کشور به پسرعمویش عبدالعزیز بن سعود بن نائف داد. در سال ٢٠١٨، شاهزاده ترکی بن طلال به عنوان فرماندار منطقه عسیر منصوب شد و همزمان برادرش، الولید بن طلال، که در جریان پاکسازی بازداشت شده بود، سرگرم مذاکره برای آزادی خود بود.
انتصاب اعضای جوانتر خاندان سلطنتی در مناصب قدرت توسط محمد بن سلمان، همچنین نشانهای از فرایند تغییر نسلی در هیئت حاکمه عربستان است. به باور برخی از تحلیلگران، جوانگرایی محمد بن سلمان خشم برخی از اعضای ارشد خاندان آل سعود را برانگیخته است.