اگر اتحاديه اروپا به وعدههايش درباره تشديد تحريمهای مسکو عمل کند، آلمان و ایتالیا بیش از همه بازنده خواهندبود، در حالیکه بریتانیا و متحدانش سهم بزرگی از سرمايههايی که از روسيه خارج میشود را به خود اختصاص خواهند داد.
نمايیکه از دادههای سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا در حال ظهور است نشان میدهد که تاثیر محدود کردن تجارت با روسیه برای همه بازيگران صحنه يکسان نخواهد بود. آلمان بيش از دیگران در معرض از دست دادن منافعش است و کشورهايی که بيشترين فريادها را برای تشديد تحريمها بلندکردهاند، مانند سوئد، کمترين ريسکها را میکنند.
اين اختلاف منافع، برنامه اتحادیه اروپا برای محدود کردن دسترسی روسیه به فنآوریهای دفاعی و انرژی اروپا را مشکلتر کرده است، کما اينکه ايالات متحده پس از حمله منجر به سقوط هواپيمای مالزيايی در زدوخوردهای شرق اوکراين خواستار پيوستن اروپا به تشديد تحريمها شد.
اتحادیه اروپا با احتیاط از رماندن تامین کننده اصلی گاز خود، تاکنون در واکنش به الحاق کریمه به روسیه و حمایت از جداییطلبان اوکراین، صرفا از ممنوعيت سفر و مسدود کردن دارايیها عليه کرملين استفاده کرده است.
روز سهشنبه، ۳۱ تيرماه (۲۲ ژوئيه) وزیران اروپايی موافقت کردند که اگر مسکو در رسیدگی به سقوط هواپیما همکاری نکند و جلوی جريان سلاح به داخل اوکراين را نگيرد، آن اقدامات گستردهتر خواهد شد.
با توجه به اينکه ۲۸ کشور عضو اتحاديه اروپا در سال گذشته به ميزان ۱۲۰ ميليارد يورو (۱۶۱ ميليارد دلار) کالا به روسيه فروختند، حتی با اينکه طبق دفتر آمار اروپا (اورواستات)، اين رقم صرفا ۷ درصد صادرات اين بلوک اقتصادی را تشکيل می دهد، محدود کردن تجارت احتمالا زيان آور خواهد بود.
بزرگترین اقتصاد اروپا، آلمان، با تقريبا ۳۶ میلیارد یورو فروش، یکسوم کل سهم فروش اروپا به روسیه را در اختيار داشت. بسياری از آن محصولات احتمالا شامل تحريمهای جديد خواهد شد، از جمله کالاهای مورد استفاده در صنايع دفاعی و انرژی.
بين اعضای اتحادیه اروپا اکنون بر سر تحریمهای سختتر شکاف بچشم میخورد، شکافی که تا حد زیادی بستگی به نزدیکی روابط هر يک با روسیه دارد. آلمان با در نظر گرفتن موقعيتی که به عنوان قلب تپنده اقتصاد اروپا دارد، و با توجه به وزنی که به عنوان پرجمعيتترين کشور اروپايی دارد، حالت نوسانی دارد.
بريتانيا، لهستان و سوئد پيشاپيش گروهی هستند که خواستار تحریمهای اقتصادی است. صادرات آنها به روسیه در مجموع کمتر از اندازه صادرات آلمان به روسيه است.
نزديک به ۶۲۰۰ شرکت آلمانی، با ۲۰ ميليارد يورو (۲۷ ميليارد دلار) سرمايهگذاری، در روسيه فعالند. طبق برآورد کمیته آلمانی روابط اقتصادی اروپای شرقی، ۳۰۰هزار شغل آلمانیها به تجارت اين کشور با روسيه وابسته است.
با اینحال، کشورهای بالتیک، که دو دهه پیش استقلال خود را از اتحاد جماهیر شوروی به دست آوردند، برغم روابط تجاری قوی با روسيه، در مورد نیاز به تشديد تحریمها علیه اين کشور، علنیترين و بلندترين آواها را سر دادهاند.
يکسوم صادرات غذايی و احشام لتونی به روسيه اختصاص دارد، و تقریبا سه چهارم نوشیدنی و صادرات توتون و تنباکوی لتونی به روسیه می رود. اما کشورهای بالتیک مشتاق به تنوع بخشیدن به صادرات خود و دوری جستن از مسکو هستند. از سال آینده لیتوانی به همسایگان خود در حوزه بالتیک، يعنی لتونی و استونی در منطقه یورو، خواهد پيوست، و تغيير جهت خود به سمت غرب را محکم خواهد ساخت.
ایتالیا یکی از کشورهايی است که، به همراه یونان و قبرس، در برابر محدودیتهای سختتر عليه روسیه، به شدت مقاومت میکند.
ايتاليا پس از آلمان بزرگترين صادر کننده به روسيه است. صادرات ایتالیا به روسیه در سال گذشته، تقريبا ۱۱ میلیارد یورو بود که دو برابر بریتانیا، و بزرگتر از سهم ۸ میلیارد یورويی هلند است. پس از کشته شدن ۱۹۳ تن از شهروندان هلندی در فاجعه سقوط هواپیما اين کشور به اردوگاه طرفداران تحریم تغییر جهت داد.
هلند، ملتی با ۱۵ میلیون جمعيت، به دلیل موقعیتش به عنوان مرکز تبادلات نفتی و کالايی و از نظر مالياتی بسيار پرجاذبه برای شرکتهای بزرگ خارجی، سهم بسزايی از واردات از مسکو و جریانهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی به روسیه دارد.
بخش عمدهای از فروش کالاهای ایتالیایی، از جمله ماشین آلات حملونقل و مواد شیمیایی است، يعنی محصولات پیچیدهای که اقتصاد تحت سلطه مواد خام روسیه بدان نیاز دارد.
از جمله متحدان ایتالیا کشورهای جنوب اروپا هستند مانند قبرس، که به دلیل میلیاردها یورويی که الیگارشهای روسیه در آن سرمایهگذاری کرده اند، از تحریمها لطمه خواهد خورد.
با توجه به داده های سازمان تجارت جهانی و سازمان ملل متحد، از ۹۴ میلیارد دلار سرمایهگذاری مستقیم خارجی توسط مردم روسیه در سال ۲۰۱۳، مبلغ ۱۱ میلیارد دلار به قبرس سرازير شد. قبرس، که به دليل قوانين نظارتی سبک و روابط فرهنگی از طریق مسیحیت ارتدکس از ديرباز سرمایه و پس انداز روسها را به خود جذب میکرده است.