دیدار ولادیمیر پوتین و شی جین‌ پینگ؛ نشانه‌ای از «اتحاد رو‌ به‌ رشد» روسیه و چین

دیدار شی جین‌ پینگ و ولادیمیر پوتین، روسای جمهوری چین و روسیه در حاشیه نشستی در شانگهای در بهار ۱۳۹۳

ولادیمیر پوتین رئیس‌ جمهوری روسیه، روز پنجشنبه ۲۷ اردیبهشت در سفر به پکن با همتای چینی‌ خود شی جین‌ پینگ دیدار خواهد کرد.

گرچه پیش‌بینی می شود در این دیدار هر دو طرف بر مواضعشان پافشاری کنند، ولی این دیدار آغاز دوره جدید ریاست‌ جمهوری پوتین را با نشان دادن حمایت قدرتمندترین شریک سیاسی‌اش رقم خواهد زد.

وزارت امور خارجه چین روز سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت سفر پوتین را تایید و اعلام کرد که دو کشور در مورد روابط دوجانبه و «مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای مورد علاقه طرفین» تبادل نظر خواهند کرد.

این دیدار دو روزه بی‌شک شراکت «بدون قید و شرط» دو کشور را در مخالفت با فشار ایالات متحده در مورد تهاجم روسیه به اوکراین برجسته خواهد کرد و نمادی خواهد بود از جهان‌بینی مشترک پکن و مسکو در مقابله با نظمی که به رهبری واشنگتن برقرار شده است.

دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران همچنین انتظار دارند که پوتین، شی‌ جین‌ پینگ را برای حمایت بیشتر از اقتصاد جنگی روسیه – از ماشین‌آلات و مواد شیمیایی برای کمک به صنایع نظامی گرفته تا خرید نفت و گاز با تخفیف‌های بیشتر – تحت فشار قرار دهد.

یک مقام روسی که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری رویترز گفته است که «چین شریک استراتژیک روسیه است ... و هیچ چیز آن را تغییر نخواهد داد.»

پوتین در مصاحبه‌ای با خبرگزاری چینی شینهوا که روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت منتشر شد، گفت از طرح چین برای حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران اوکراین حمایت می‌کند، زیرا پکن واقعا دلایل اصلی و معنای ژئوپلیتیک جهانی نهفته در پس آن را درک می‌کند.

پوتین در این سفر همچنین با لی کیانگ، نخست وزیر چین، در مورد روابط اقتصادی دو کشور گفت‌وگو و از شهر هاربین در شمال شرق چین، که با روسیه ارتباط تاریخی دارد، دیدار خواهد کرد.

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده اواخر ماه گذشته در سفر به پکن در مورد تعمیق حمایت نظامی چین از روسیه هشدار داد.

با آن‌ که سند شراکت «بدون قید و شرط» روسیه و چین تنها چند روز پیش از تهاجم روسیه به اوکراین در اسفند‌ ۱۴۰۱ امضا شد، چین تاکنون از ارائه کمک‌های مستقیم تسلیحاتی به روسیه پرهیز کرده است.

مقامات آمریکایی ماه گذشته اعلام کردند باوجود گفتگوهای داخلی در ایالات متحده، قصدی برای تحریم بانک‌های چینی ندارند.

الکساندر نیل، تحلیلگر دفاعی مستقر در سنگاپور، معتقد است روسیه مطمئنا مایل است از کمک چین برای غلبه بر اوکراین برخوردار شود. او می‌گوید «این که چطور این کار بدون واکنش از سوی واشنگتن انجام شود، قطعا یکی از موارد دقیق مذاکرات در سفر پوتین به پکن خواهد بود.»

جیمز چار، پژوهشگر امنیتی در مدرسه مطالعات بین‌المللی اس. راجاراتنام سنگاپور، می‌گوید «چین باید روسیه را در کنار خود داشته باشد تا در مبارزه طولانی‌مدت برای برتری ژئوپلیتیکی، نظم جهانی تحت رهبری ایالات متحده را بر هم بزند.» او معتقد است نفس پذیرش پوتین از سوی چین نوعی حمایت از روسیه است.

روز چهارشنبه، بعضی رسانه‌های دولتی چین هم بر اهمیت «دیپلماسی رهبران» در تقویت روابط دو کشور تاکید کردند.

در نگاهی کلی‌تر به نظر می‌رسد دو کشور همچنان بر سر بعضی مسائل ایدئولوژیک باقی‌مانده از دوران جنگ‌ سرد، و نگرانی از تبدیل شدن روسیه به یکی از «منابع ضمیمه» چین، به خصوص در زمینه تامین نفت و گاز، اختلافاتی دارند.