خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه ۱۹ مهر در گزارشی اختصاصی به نقل از سه منبع از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس اعلام کرد این کشورها از آمریکا خواستهاند که اسرائیل را از حمله به تاسیسات نفتی ایران باز دارد.
بر اساس این گزارش، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، و قطر به آمریکا گفتهاند که اجازه نخواهند داد اسرائیل با پرواز بر فراز حریم هوایی آنها به ایران حمله کند.
اقدام کشورهای مزبور به دنبال تلاشهای دیپلماتیک حکومت ایران طی روزهای گذشته به منظور اقناع این کشورها به استفاده از روابط خود با آمریکا جهت فشار بر اسرائیل و در میانه نگرانیهای فزاینده درباره حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات نفتی ایران انجام شده است.
رویترز به نقل از «یک مقام ارشد و یک دیپلمات ایرانی» افزود که جمهوری اسلامی در جریان نشست اخیر با مقامات سعودی به این کشور هشدار داده است که در صورت کمک ریاض به حمله اسرائیل علیه ایران، جمهوری اسلامی نمیتواند ایمنی تاسیسات نفتی پادشاهی سعودی را تضمین کند.
علی الشهابی، تحلیلگر سعودی نزدیک به خاندان سلطنتی، به رویترز گفت: «ایرانیان گفتهاند: اگرکشورهای خلیج [فارس] حریم هوایی خود را به روی اسرائیل بگشایند، این یک اقدام جنگی خواهد بود.»
دیپلمات ایرانی نیز به رویترز گفت تهران پیام واضحی به ریاض فرستاد که در صورت حمایت از اسرائیل علیه جمهوری اسلامی، گروههای وابسته به حکومت ایران در کشورهایی همچون عراق و یمن نیز واکنش نشان خواهند داد.
منابع رویترز گفتند که حمله احتمالی اسرائیل در کانون گفتگوهای روز چهارشنبه ۱۸ مهر محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بود.
یک منبع عرب هم گفت سفر عراقچی و مکاتبات عربستان و آمریکا در سطح وزارت دفاع، بخشی از تلاشهای هماهنگ برای رسیدگی به این بحران است.
رویترز به نقل از یک منبع آگاه در واشنگتن گزارش داد که مقامات کشورهای عرب خلیج فارس در تماس با همتایان آمریکایی خود، نسبت به گستره احتمالی پاسخ اسرائیل به حمله موشکی هفته گذشته جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کردهاند.
- نفت در خطر؟
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که تحت رهبری دوفاکتوی عربستان سعودی است، نفت مازاد کافی برای جبران کسری ناشی از توقف عرضه نفت ایران به بازارهای جهان را در اختیار دارد.
با این حال، عمده این نفت مازاد در حوزه خلیج فارس است و در صورت حمله به تاسیسات نفتی عربستان یا امارات متحده عربی، جهان با مشکل کمبود نفت مواجه خواهد شد.
یک منبع عرب به رویترز گفت که نگرانیها درباره تاسیسات نفتی و احتمال گسترش جنگ به کل خاورمیانه، در کانون گفتگوهای مقامات اماراتی و همتایان آمریکایی آنها قرار داشته است.
به گفته او، کشورهای حوزه خلیج فارس اجازه نمیدهند که موشکهای اسرائیلی از حریم هوایی آنها عبور کند و امیدوار هستند که تاسیسات نفتیشان هدف حمله قرار نگیرد.
سه منبع کشورهای عرب خلیج فارس تاکید کردند که اسرائیل میتواند از طریق اردن و یا عراق به جمهوری اسلامی حمله کند اما «استفاده از حریم هوایی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، یا قطر روی میز نیست و از لحاظ راهبردی، غیرضروری است.»
به گفته آنها، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، عمان، و بحرین به تنشزدایی علاقهمند هستند.
حکومت ایران سهشنبه شب ۱۰ مهر در اقدامی بیسابقه بیش از ۱۸۰ فروند موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد و تنشهای جاری در خاورمیانه را به طور بیسابقهای افزایش داد.
در حالی که مقامات ارشد اسرائیل تصریح کردهاند که حمله مزبور را بدون پاسخ نخواهند گذاشت، گمانهزنیهای زیادی درباره نحوه پاسخگویی اسرائیل به این حمله بیسابقه مطرح شده است.
یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، روز چهارشنبه تصریح کرد که پاسخ کشورش به جمهوری اسلامی ایران «قدرتمند، دقیق، و مهمتراز همه غافلگیرکننده» خواهد بود.