انخل وورا، ستون نویس نشریه فارن پالیسی در بیروت و تحلیلگر امور خاورمیانه، در گزارشی در این نشریه نوشته است که سوریه با حماس درافتاده و تلاش های ایران برای میانجیگری نتیجه‌بخش نبوده است.
وورا می گوید «یرموک» زمانی پایتخت فلسطینی های در تبعید توصیف می شد. پیش از جنگ داخلی سوریه حدود ۱۶۰ هزار سوری فلسطینی تبار در آن اردوگاه پناهجویان در حومه دمشق زندگی می کردند. اما امروز آن جا در اثر بمباران های شدید تقریبا خالی از سکنه است. تخریب این اردوگاه که نمادی از مقاومت فلسطینی ها در برابر اسرائیل خارج از مناطق فلسطینی محسوب می شد، فلسطینی ها را بی خانه و ناامید کرده است.
ویرانی یرموک همچنین داستان محور مقاومت در هم شکسته ایران در برابر اسرائیل است. محور مقاومت در یرموک زمانی ترکیبی از حزب الله، حماس، و رژیم بشار اسد بود. با حمایت حماس از شورشیان در جنگ سوریه این محور مقاومت متلاشی شد. این وضعیت موضع تهران را در منطقه تضعیف کرده است و اهرم های فشار جمهوری اسلامی در مذاکرات احتمالی آتی با ایالات متحده را محدود می کند.
ایران برای برقراری آشتی میان حماس و رژیم اسد از حزب الله لبنان برای برگزاری یک رشته ملاقات ها به منظور تسهیل روابط دو متحد پیشین کمک گرفت. فعالان سوری تردید دارند بشار اسد حماس را ببخشد و با این گروه از در آشتی درآید.
بیشتر مردم اردوگاه یرموک که خواهان فلسطینی آزاد و سوریه ای بدون سرکوب هستند از این ترس دارند که رژیم اسد قصد بازگرداندن آن ها به آن اردوگاه را نداشته باشد.
سه سال است که رژیم اسد کنترل یرموک را در دست گرفته، اما هنوز ویرانی ها پاکسازی نشده است. ۶۰ درصد ساختمان های این شهرک فروریخته و فقط ۶۰۴ خانواده اجازه بازگشت به این اردوگاه را دریافت کرده اند.
اسم یرموک زمانی در خبرها مطرح شد که مردم آن به سوری های آواره در داخل سوریه پناه دادند و برای شورشیان «ارتش آزاد سوریه» خدمات بشردوستانه فراهم کردند.
حماس سال ۱۹۸۷ به عنوان شاخه فلسطینی اخوان المسلمین شکل گرفت. رهبران حماس پس از قدرت گرفتن محمد مرسی در مصر دمشق را به قصد قطر ترک کردند و جنگجویانش «اکناف بیت المقدس» را تشکیل دادند که به شورشیان سوری ساخت تونل و راکت را آموزش می داد. آن ها در کنار شورشیان در یرموک علیه رژیم اسد و در القصیر در برابر متحد قدیمی شان حزب الله جنگیدند. اسد حماس را به حمایت از جبهه النصره متهم کرد و حزب الله از نیروهای حماس برای استفاده از فنون تونل سازی ایرانی ها علیه محور مقاومت به شدت انتقاد کردند.
حماس این قمار را باخت. محمد مرسی در مصر برکنار شد و آن ها از اسد و متحدان روسی او شکست خوردند.
به گفته یک فعال سوری، بشار اسد عدم حمایت حماس از خود را خنجری در پشت محسوب می کند و خواهان بازگشت فلسطینی های حامی حماس به یرموک نیست.
نیروهای ایرانی در سوریه به اسد در ارتکاب این جنایات کمک کردند، اما همچنان خواهان بازسازی محور مقاومت هستند. حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان، طی دو سال گذشته چند بار با رهبران حماس ملاقات کرده، اما پیشرفتی مشاهده نشده است.
هیاتی از حماس در سال ۲۰۱۹ برای دیدار با مقام های رسمی به دمشق رفتند، ولی نتیجه بخش نبود.
حسن نصرالله در مصاحبه ای در دسامبر ۲۰۲۰ گفت بازسازی رابطه حماس و دمشق زمان خواهد برد.
رابطه قوی بشار اسد با روسیه و تماس فزاینده سوریه با امارات متحده عربی بر ذهنیت رژیم اسد تاثیر گذاشته است. مسکو و ابوظبی هر دو از دمشق می خواهند به عادی سازی روابط با اسرائیل فکر کند.
یک فعال سوری می گوید اکنون که اسرائیل واکسن های روسی ویروس کرونا را برای سوریه خریداری می کند، خیلی بعید نیست که به زودی شاهد عادی سازی روابط میان رژیم اسد و اسرائیل باشیم.
*برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید: