در آستانه نشست سران ناتو در ویلنیوس پایتخت لیتوانی، استولتنبرگ دبیرکل ناتو، روز دوشنبه خبر پیوستن سوئد به ناتو را اعلام کرد و اظهار داشت که اردوغان با ارائه پروتکل الحاق سوئد به پارلمان ترکیه و همکاری نزدیک با ناتو برای تصویب موافقت کرده است.
رویترز در گزارش خود نوشت اگرچه تاریخ مشخصی برای تصویب عضویت سوئد مشخص نشده است ولی دبیرکل ناتو نسبت به این روند ابراز خوشبینی کرد.
در پی حمله روسیه به اوکراین، سوئد و فنلاند سال گذشته درخواست پیوستن به «پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو» را دادند و دلیل تجدید نظر در سیاستهای «بیطرفی» خود را تهاجم روسیه به اوکراین عنوان کردند.
بر اساس این گزارش، در حالیکه درخواست فنلاند در ماه آوریل تایید شد ولی ترکیه و مجارستان تایید پیشنهاد سوئد را به تاخیر انداخته بودند.
از این رو سوئد با تجدیدنظر در قوانین ضدتروریسم به نگرانیهای ترکیه در مورد پناه دادن به اعضای گروههای شبهنظامی رسیدگی و خواستههای ترکیه از جمله غیرقانونی کردن عضویت در یک سازمان تروریستی را برآورده کرده است.
همزمان، مجارستان نیز اعلام کرد که مانع از تصویب عضویت سوئد در ناتو نخواهد شد.
پیشتر صدای آمریکا خبر داده بود که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در اقدامی غیرمنتظره گفت اتحادیه اروپا باید راه پیوستن آنکارا به این اتحادیه را باز کند تا پارلمان ترکیه با تلاش سوئد برای پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، موافقت کند.
اظهارات اردوغان در حالی است که وزارت خارجه آمریکا، در بیانیهای گفت آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در تماسی به وزیر خارجه ترکیه تاکید کرده که «اکنون» زمان عضویت سوئد در ناتو فرا رسیده است.
عضو جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا نیز روز دوشنبه، با انتشار توییتی از «تعهد ترکیه» برای «پیوستن سوئد به ناتو» ابراز خرسندی کرد.
سناتور جیم ریش، با اشاره به اینکه امیدوار است مجارستان نیز از این روند پیروی کند، گفت: «اهمیت ناتو در رویارویی با دیکتاتورهایی که مرزها را جابجا میکنند ـ بهویژه در جنگ ناعادلانه ولادیمیر پوتین علیه اوکراین ـ بیش از پیش برجسته شد.»
مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا پس از آغاز مذاکرات در سال ۲۰۰۵ متوقف شده است.