روز جمعه نخست وزیر هند نخستین دیدار رسمی خود از آمریکا را درحالی آغاز کرد که شب پیش از آن یک دادگاه فدرال آمریکا در نیویورک حکم احضار او را صادر کرد. امری که بار دیگر از رابطه تنش آلود پیشین نارندا مودی با کشور میزبانش حکایت داشت.
به گزارش رویترز این حکم درپی شکایت یک گروه حقوق بشری کم شناخته به نام «مرکز آمریکایی عدالت» صادر شده که مدعی است مودی در سال ۲۰۰۲ از متوقف کردن شورش های ضد مسلمانان در گجرات خودداری کرده است.
واشنگتن و دهلی نو این شکایت را نادیده گرفته و گفته اند که این حکم بر دیدار رهبر هند ازآمریکا که شامل ملاقات با باراک اوباما و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل است، تاثیری نخواهد داشت.
دولت هند این حکم را «تلاشی بی خردانه و موذیانه برای منحرف کردن توجهات» از سفر مودی به آمریکا توصیف کرده است.
با گزارش رویترز به نظر نمی رسد که این شکایت نتیجه جدی ای درپی داشته باشد. مودی و دولت هند می توانند این پرونده را از اعتبار بیندازند چنان که یک مقام ارشد آمریکایی به خبرنگاران گفت که سران دولت ها در برابر دعاوی قضایی و قانونی امریکا از مصونیت برخوردارند.
در ماه ژوئن گذشته نیز یک قاضی آمریکایی شکایت مشابهی را که علیه سونیا گاندی رهبر حزب کنگره هند صورت گرفته بود رد کرد و گفت شاکیان نتوانسته بودند دلایل محکمه پسند ارائه دهند.
شاکیان ادعا کرده بودند که سونیا گاندی درپی ترور ایندیرا گاندی توسط محافظ خود که متعلق به فرقه سیک ها بود، به سازمان دهی شورش های ضد سیک در سال ۱۹۸۴ کمک کرده است.
رئیس سازمان مرکز آمریکایی عدالت می گوید می داند که شکایتش به جایی نخواهد رسید، با این حال، جوزف ویتینگتون، که عضو شورای شهر هاروی در ایلینوی است، در نیویورک به خبرنگاران گفت برخی از شاکیان پناهندگانی هستند که توانسته اند از خشونتی که بخش غربی ایالت غربی گجرات را در سال ۲۰۰۲ زیر و رو کرد، جان به درببرند.
به نوشته رویترز، با این همه این پرونده بر تصویر بی خدشه مودی به عنوان اصلاح طلب مدرنی که می تواند اقتصاد بیمار هند را نجات دهد، سایه هایی از تردید می اندازد. تلاش های مودی در این جهت موفقیت آمیز بوده و درپی پیروزی او در انتخابات ماه مه، رسانه های هند بر آنچه او می تواند برای هند انجام دهد، بیشتر تمرکز دارند، تا این که او ۱۲ سال پیش چه کرده است.
مودی تا اندکی پیش از این عنصر مطلوبی درامریکا شناخته نمی شد و به مدت ۹ سال از ورود به آمریکا ممنوع بود. در شورش های ضد مسلمانان سال۲۰۰۲ در گجرات حدود یک هزار تن از مسلمانان در جریان حمله تلافی جویانه هندوها به بهانه آتش زدن یک قطار حامل زوار هندو کشته شدند.
مودی که ملی گرا و هندوست، همواره متهم شده که درجلوگیری از این خشونت ها کوتاهی کرده است. اما او این اتهام ها را رد می کند و در سال ۲۰۱۲ نیز دادگاه عالی هند پس از یک سلسله تحقیق او را تبرئه کرد. دادگاه فدرال آمریکا مودی را به اتهام «جنایت علیه بشریت و قتل های فراقضایی» به پرداخت غرامت و جبران خسارت ها محکوم کرده است. مودی و وکیلش تا ۲۱ روز پس از رویت حکم فرصت واخواهی دارند.
وکیل سازمان غیرانتفاعی مرکز آمریکایی عدالت که برای رسیدگی به شکایت های اقلیت های هند تشکیل شده، در کنفرانسی خبری در نیویورک گفت به کسی که حکم را به مودی ابلاغ کند، ده هزار دلار نقد پاداش می دهد.
در سال ۲۰۰۵ امریکا از دادن ویزای ورودی به مودی خودداری کرد. تحت قانون مصوب ۱۹۹۸ آمریکا از ورود خارجیانی که «به نحوی جدی ناقض آزادی مذهبی باشند» جلوگیری می کند.
مودی قصد دارد این هفته در دیدارهایش با اوباما و دیگر مقام های آمریکایی این مسئله را فیصله دهد. با این حال احتمال می رود به رغم استقبال گرم هندیان ساکن آمریکا، با اعتراض هایی نیز روبرو شود.
با آن که انتظار می رود در تجمع هندیان در باغ میدان مدیسون نیویورک که به افتخار مودی برگزار می شود عظیم ترین استقبال از یک رهبر خارجی در امریکا به عمل آید، اما گروه «اتحاد برای عدالت و پاسخگویی» از هم اکنون مردم را دعوت کرده است که با تحصن در این رویداد و تکان دادن پرچم های سیاه اعتراض خود را نشان دهند.
گروه «عدالت برای سیک ها» نیز قصد دارد به هنگام دیدار مودی با اوباما در پارک برابر کاخ سفید یک «ادگاه شهروندی» برگزار کند و در آن محکومیت مودی را اعلام کند.