علیرضا مرندی، پزشک ویژه علی خامنهای و رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در نامهای خطاب به سردبیر مجله علمی پزشکی «لنست» در مورد سالگرد مهسا، این مطلب را «نادرست و توهینآمیز به جامعه ارائهدهنده خدمات سلامت» خواند.
این مقاله تحت عنوان «مهسا امینی- هرگز فراموش نکنید» را ریچارد هورتون سردبیر لنست نوشته و در آن به کشته شدن مهسا به اتهام نقض قانون حجاب اجباری و سرکوب اعتراضات و قطع اینترنت توسط حکومت پرداخته است.
علیرضا مرندی که در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی وزیر بهداشت بود یکی از افرادی است که نامه «۲۵۰۰ پزشک» در دفاع از ممنوعیت واکسنهای غربی توسط خامنهای را امضا کرد و واکسن برکت، محصول «شفافارمد» زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام را یکی از «بهترین واکسنهای موجود در دنیا» توصیف کرد.
در این نامه که دیماه ۱۳۹۹ به حسن روحانی، رئیسجمهوری وقت، نوشته شد اشاره شده است که «واکسنهای امآرامای مانند فایزر و مدرنا میتواند عوارض ناشناخته و گاه جبرانناپذیری به جای بگذارد.»
پژوهشگرانی از آمریکا، بریتانیا، استرالیا و کانادا در پیشمقالهای، نرخ واکسیناسیون کووید-۱۹ در ایران را با هفت کشور دیگر که از نظر نوع واکسن (غیرفعال) ، سطح درآمد، یا جمعیت به ایران شباهت داشتهاند، مقایسه کرده و به این نتیجه رسیدهاند که تنها اگر واکسیناسیون در ایران، سرعت بیشتری میداشت از دهها هزار مرگ پیشگیری میشد.
دکتر کیارش آرامش، یکی از نویسندههای این پیشمقاله، در گفتگو با صدای آمریکا، «دخالت سیاست در امر سلامت» را یکی از دلایل مهم تأخیر در واکسیناسیون کرونا در ایران اعلام کرد.
او گفت: «نهادهای جامعه مدنی به دلیل ضعف ساختاری خاموش بودند و شماری از پزشکان نیز به دلیل سودجویی سیاسی خلاف اخلاق پزشکی عمل کردند و در حمایت از ممنوعیت واکسن، نامه نوشتند و نه تنها مورد بازخواست قرار نگرفتند، بلکه در دولت ابراهیم رئیسی به مقامات بالا نیز رسیدند.»
همچنین ببینید: نتایج تحقیق در مورد واکسیناسیون در ایران؛ دهها هزار تن میتوانستند زنده بمانندلنست در جریان اعتراضات جاری «زن، زندگی، آزادی» در ایران چندین مقاله در این رابطه منتشر کرده است.
در چهاردهم آبان سال ۱۴۰۱، «لنست» در گزارشی تحت عنوان «پزشکان ایرانی در خط مقدم اعتراضات» به حضور پررنگ پزشکان در اعتراضات، تجمع آنها مقابل ساختمان نظام پزشکی تهران، استعفای رئیس و قائم مقام رئیس نظام پزشکی، فشار بر کادر درمان ایران و کشته شدن دستکم یک پزشک در اعتراضات پرداخت.
مرندی به این مقاله نیز با ادبیاتی مشابه، انتقاد کرده بود.
مرندی در نامهاش ادعا کرده که مقاله لنست «مستندات علمی» ندارد، از اینکه «لنست» مطلبی در مورد تأثیر تحریمهای غرب بر سلامت مردم نداشته است انتقاد کرده و سردبیر مجله را به داشتن «منافع مادی و سیاسی» متهم کرده است.
این در حالی است که «لنست»، چندین پژوهش انجام شده توسط پزشکان و محققان ایرانی را در مورد اثرات تحریمها از جمله بر نشریات علمی ایران در حوزه پزشکی و همکاریهای جهانی در زمینههای علمی منتشر کرده است.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اوج بحران کرونا در ایران در رابطه با اثر تحریمها در مبارزه با پاندمی کرونا در ایران به صدای آمریکا گفته بود: «ما کاملا از مردم ایران در مبارزه با این همهگیری ویرانگر حمایت میکنیم و با تسهیل واردات واکسنهای کووید به ایران، گامهای ملموسی برای نشان دادن این تعهد برداشتهایم.»
این سخنگو تأکید کرده بود که در سال ۲۰۲۱، اداره کنترل داراییهای خارجی آمریکا، اوفک، مجوزهای عمومی را برای فراهم کردن اختیارهای گسترده به منظور استفاده در معاملات و فعالیت های مرتبط با کووید-۱۹ صادر کرد و گفت مجوزهای عمومی بر اساس معافیتهای بشردوستانه، استثناها و مجوزهای طولانی مدت در برخی از برنامههای تحریم اداره کنترل داراییهای خارجی آمریکا، که همچنان به قوت خود باقی است، گسترش مییابد تا تراکنشها و فعالیتهای مرتبط با کووید-۱۹ را پوشش دهد.
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری ایالات متحده، روز ۲۷ شهریور نیز از ایجاد یک کانال در قطر برای تسهیل بیشتر در ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم ایران در راستای حمایت دیرینه دولت ایالات متحده از تجارت انساندوستانه خبر داد.
اوفک در بیانیهای گفت که این کانال مشابه با کانالهای بشردوستانه ایجاد شده در دولتهای قبلی، «برای حمایت از دسترسی مردم ایران به غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی تحت تدابیر دقیق سنجیدهای که از پولشویی، سوءاستفاده و فرار از تحریمهای ایالات متحده محافظت میکند، طراحی شده است.»