هشدار بغداد به ترکیه برای خرید نفت از کردستان عراق

در شرایطی که قرار است ترکیه صادرات نفت از کردستان عراق را از ماه آینده آغاز کند، عراق به ترکیه هشدار داده است تا با دولت منطقه ای کردستان عراق قرارداد نفتی امضا نکند.

مقام های بغداد مخالفت خود را با عقد هر گونه توافق نامه واردات انرژی بین آنکارا و دولت منطقه ای کردستان عراق به شدت و به صورت علنی ابراز کرده اند. عراق تاکید کرده اختیارات و انحصار همه توافق نامه های انرژی در اختیار دولت فدرال است اما هم انکارا و هم دولت منطقه ای کردستان این ادعا را رد می کنند.

سینان اولگن، پژوهشگر مهمان موسسه کارنگی در بروکسل می گوید همکاری بین آنکارا و دولت منطقه ای کردستان در بخش انرژی و ارسال محموله های نفتی به زودی آغاز خواهد شد.

او می گوید «توافق نامه های بلندپروازانه در زمینه منابع نفت و گاز بین آنکارا و دولت منطقه ای کردستان اخیراً و حتی همین الان امضا شده اند».

سال های طولانی است که آنکارا و دولت منطقه ای کردستان در مورد عقد یک توافق نامه جامع در زمینه انرژی مذاکره کرده اند. خرید انرژی، ساخت خطوط لوله و اکتشاف منابع نفت و گاز از جمله بخش های این توافق نامه است.

آنکارا ثروت گاز و نفت کشورهای همسایه را به عنوان راهکاری برای رفع نیازهای فزاینده انرژی در کشور می بیند.

ترکیه منابع انرژی اندکی در اختیار دارد و همواره در پی متنوع تر کردن اتکای کشور به ایران و روسیه است.

بنا به گفته سمیح ایدز، نویسنده مسائل دیپلماتیک روزنامه «طرف» ترکیه و تارنمای «المانیتور»، نگرانی در مورد همکاری ترکیه با دولت منطقه ای کردستان فقط به بغداد محدود نمی شود.

وی می گوید «یکی از اتهام هایی که هم واشنگتن و هم بغداد به دلیل مناسبات آنکارا با کردها متوجه ترکیه می کنند این است که بغداد نگران قلمروها و استقلال (کردها) است. بنابراین بغداد معتقد است ترکیه باید در این زمینه قدم هایی بردارد که نه تنها استقلال قلمروهای مرزی این کشور را تقویت کند بلکه در نهایت عاملی برای تضعیف این استقلال نباشد».

انتظار می رود نشیروان بارزانی، نخست وزیر دولت منطقه ای کردستان عراق، در تلاشی به هدف کاهش این تنش ها به بغداد سفر کند. بارزانی روز چهارشنبه (٢٧ نوامبر) با رجب طیب اردوغان، همتای ترک خود دیدار و گفت وگو کرد.

تلاش برای حل و فصل تنش ها
همکاری ترکیه با دولت منطقه ای کردستان عراق در بخش انرژی یکی از عوامل کلیدی تنش های این کشور با بغداد بوده است، اما طی هفته های گذشته تلاش های جدی برای ترمیم مناسبات به کار گرفته شده اند.

لونت گومروکچو، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه، می گوید این تلاش ها برای حل و فصل اختلاف ها فضای بهتری پدید آورده اند.

او می گوید «بین دوستان و همسایه ها اختلاف پیش می آید، اما مسئله مهم این است که گفت وگوی معنادار و سنجیده انجام شود و من فکر می کنم که ما با دولت عراق چنین گفت وگویی را برقرار کرده ایم، ما گاه در مورد اختلاف نظرهای خود اتفاق نظر داریم اما در حد امکان تلاش می کنیم که گفت وگو را ادامه دهیم».

برخی از کارشناسان انرژی معتقدند دولت منطقه ای کردستان عراق در نهایت می تواند با حمایت ترکیه به یکی از صادرکنندگان عمده انرژی جهان بدل شود. چنین پتانسیلی نه فقط نقش کلیدی و مهمی در رفع نیازهای انرژی ترکیه ایفا خواهد کرد بلکه راه را برای این کشور هموار می کند تا به یکی از قطب های بین المللی مهم برای انرژی بدل شود، امری که هدف راه بردی آنکارا محسوب می شود».

اولگن در تحلیل خود می گوید همکاری بین آنکارا و دولت منطقه ای کردستان (عراق) با رضایت و موافقت و یا مخالفت بغداد افزایش می یابد و ادامه پیدا خواهد داد.

او می گوید «موضع ترکیه این است که بغداد نمی تواند به کارشکنی در برابر عقد موافقت نامه انرژی بین ترکیه و دولت منطقه ای کردستان ادامه دهد. اما با رضایت و همکاری بغداد این امر آسان تر و مشکلات پیش رو قابل پیش بینی تر خواهند بود. اما (ترکیه) کلاً قصد ندارد در این مورد به بغداد حق وتو بدهد چون برقراری روابط در بخش انرژی با (دولت منطقه ای کردستان) برای ترکیه حائز اهمیت است».

بارزانی، نخست وزیر دولت منطقه ای کردستان عراق طی هفته جاری گفت احتمالاً اولین محموله نفت این منطقه تا پایان سال جاری به ترکیه ارسال خواهد شد.

ناظران امر هشدار داده اند این زمان بسیاری کوتاهی برای برون رفت از بن بست کنونی بین آنکارا و بغداد است.