تبعات دلار ۱۷۴۰ تومانی بر اقتصاد ایران

نوسانات شدید قیمت دلار روز دوشنبه ۱۲ دی ماه، نرخ این ارز را حوالی ساعت ۳ بعد از ظهر به وقت تهران به ۱۷۸۰ تومان رساند، که در تاریخ بی سابقه است. این در حالی است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نرخ ارز رسمی را ۱۱۱۸ تومان تعیین کرده است. از این جهت رانت حاصل از تک نرخی نبودن دلار در ایران به ۶۶۲ تومان رسید.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) «چندگانگي نرخ ارز در روزهاي اخير آن‌قدر نگراني در مورد صادرات به وجود آورده كه حتي مقامات دولتي كشور هم از اين موضوع گلايه كرده‌اند.»

دلار ساعاتی بعد به ۱۷۴۰ تومان کاهش یافت، با این وجود ظرف کم تر از ۲۴ ساعت رشدی معادل ۱۳۵ تومان داشته است. در ۶ ماه گذشته نیز دلار ۳۹ درصد در مقابل ریال افزایش یافته است.

خبرگزاری فارس، بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۲ دی ماه، در گزارشی با عنوان «اسب سرکش دلار و سوارکاران ناکام» اعلام کرد، «افزایش روزانه و ساعتی قیمت دلار در هفته‌های اخیر نشان داده که این ایام بازار ارز رنگ و بوی سیاست‌های مدیریتی را به خود ندیده و حتی تغییر معاون ارزی بانک مرکزی هم تأثیری بر این آشفته بازار نداشته است.»

جمشید اسدی، کارشناس امور اقتصادی و استاد دانشگاه در فرانسه، با تاکید بر این موضوع که «در ماه های اخیر افزایش قیمت دلار در مقابل ریال به وسیله کارشناسان پیش بینی شده است» به صدای آمریکا گفت، «این اتقاق نشان دهنده آن است که وضع نادرستی که با وجود تنش ها و به زانو نشستن اقتصاد ما آغاز شده است فعلا سر پایان ندارد. عبور دلار از مرز ۱۷۰۰ تومان برای مصرف کنندگانی که باید بعد از این تامین مایحتاج خود را با کالاهای وارداتی بر اساس این نرخ تامین کنند، شکننده است. هر چند متاسفانه با توجه به تحریم های جدیدی که پیش روی اقتصاد ایران است و با در نظر گرفتن به این موضوع که مسئولان جمهوری اسلامی به جای تلاش برای فرونشاندن تنش ها با جامعه بین المللی هم چنان به تهدید برای بستن تنگه هرمز، و یا رجز خوانی در زمینه تحریم بانک مرکزی ایران ادامه می دهند، متاسفانه باید بگویم وضع از این هم بدتر خواهد شد.»

در همین حال به گزارش ایسنا «گويي كه دلار با افزايش‌هاي چشمگير خود كم كم رنگ طلا به خود مي گيرد و سرمايه گذاراني كه در مدت اخير با هيجان خود براي خريد سكه و طلا باعث افزايش تقاضا و گران تر شده نرخ سكه مي‌شدند حال به سمت سرمايه گذاري روي ارز مي‌روند.»

محمدکشتی آرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر، بعد از ظهر روز دوشنبه ۱۲ دی ماه در گفت و گو با خبرگزاری مهر، افزایش قیمت انواع سکه را به دلیل تاثیر پذیری از نرخ دلار دانست.

این در حالی است که هم زمان خبرگزاری مهر از قول مشاوران املاک اعلام کرد، «در چند هفته اخیر قیمت مسکن متاثر از بازار سکه و ارز با افزایش حدود ۲۰ درصدی مواجه شده است.»

جمشید اسدی، با اشاره به نشست آتی اتحادیه اروپا -- که قرار است موضوع تحریم نفت ایران که روی میز مذاکره مقامات اروپایی در این نشست قرار دارد را بررسی کند -- در گفت و گو با صدای آمریکا در زمینه تشدید گرانی در ایران هشدار داد و گفت، «در ایران شرایط اعتماد به اقتصاد ملی و اصولا تولید در اقتصاد ملی کم تر می شود. در عین حال مقامات جمهوری اسلامی حتی به طور مصنوعی هم دیگر نمی توانند برای به راه انداختن اقتصاد کاری کنند، چرا که اقدامات مصنوعی از طریق دلارهای نفتی شدنی بود، هر چند با وجود این تحریم ها و افزایش هزینه اولا پول نفت به اندازه گذشته نخواهد بود. در ثانی دولت هم اکنون با کسری بودجه شدید مواجه است که در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها شاهدش هستیم. در چنین شرایطی که در آمدهای نفتی کم می شود، و تحریم تشدید می شود، و بسیاری از کالاهای مصرفی از خارج وارد ایران می شود گرانی تشدید خواهد شد، و بهای تمام کالاهای ضروری مردم افزایش پیدا خواهد کرد. در چنین شرایطی است که مردم برای آن که بتوانند در آمدی برای خود ایجاد کنند به سراغ کالاهايی می روند که خارج از اقتصاد ملی است، مثل ارز و سنگ های قیمتی. خانه هم نوعی سنگ قیمتی است چون به هر حال بعید است قیمت اش پایین بیاید.»

هم زمان با گرانی دلار در ایران، بازار بورس و اوراق بهادار تهران در مبادلات روز دوشنبه ۱۲ دی ماه با افت ۷۷ واحدی مواجه شد. به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) «بی‌اعتمادی مردم به بازار از یک سو و هم چنین تلاطم قیمت دلار و سایر ارز‌ها از دیگر عوامل اصلی کاهش افت شاخص سهام بوده است.»

همین خبرگزاری در گزارشی جداگانه در زمینه علت آشفتگی بازار ارز ایران اعلام کرد، «بنا بر اظهارات کار‌شناسان بازار سرمایه آثار روانی ناشی ازتحریم بانک مرکزی که از یک ماه پیش از سوی کنگره و مجلس سنا ایالات متحده به تصویب رسیده بود و همچنین کسری بودجه شدید دولت در سال جاری طی روزهای گذشته و ماههای اخیر روند صعودی قیمت دلار را افزایش داد و با تصویب تحریم بانک مرکزی از سوی اوباما تحریم‌ها وارد مرحله جدیدی شده است به گونه‌ای که در آینده شاهد افزایش تحریم‌ها در دو سه ماه آینده و رشد بی‌سابقه قیمت دلار خواهیم بود.»

در قسمت دیگری از همین گزارش آمده است، «کار‌شناسان بازار سرمایه برای اثبات ادعای خود به وجود عدم ورود دلارهای نفتی به کشور و همچنین نامشخص بودن سیاست‌های ارزی و در کنار آن تحریم و رشد نقدینگی اشاره می‌کنند.»