شبکه های اجتماعی: مردم فیلتر، مسئولان آزاد

صفحه فیسبوک منسوب به مرضیه افخم دیگر در دسترس نیست.

با وجود فیلتر بودن شبکه اجتماعی فیسبوک در ایران به نظر می رسد که برخی از مسئولان جمهوری اسلامی تصمیم خود را درباره عضویت در آن نگرفته اند و اخبار ضد ونقیض درباره حضور یک مسئول در فیسبوک یا تکذیب آن از سوی آن شخص این روزها فراوان است. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران تازه ترین نمونه از این دست است. ساعتی پیش خبرگزاری ایسنا به نقل از خانم افخم نوشت صفحه ای که به نام وی در فیسبوک راه اندازی شده متعلق به وی نیست. صفحه فیسبوک منسوب به خانم افخم نیز در جستجوی شبکه فیسبوک پیدا نمی شود. این در حالی است که تنها چند ساعت قبل در همان صفحه فیسبوکی منسوب به مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه از «جعلی و ساختگی» بودن صفحات منسوب به حسن روحانی، رئیس جمهوری و دکتر الهام امین زاده خبر داده بود.

ایسنا حتی عکسی از آن صفحه را در کنار خبر فوق منتشر کرد. خبرگزاری دانشجویی ایسنا در این خبر به شکل موردی توضیحات خانم افخم را منتشر کرده است. او از جمله می گوید: «عده‌ای با اقدامات شیطنت آمیز خود سعی کرده بودند این صفحه را جعلی دانسته و یا به خود منتسب کنند که صحت این ادعاها قویا تکذیب می‌شود. » خانم افخم همچنین آدرس پست الکترونیک جی-میل خود را نیز ذکر کرده است.

پیشتر اخبار ضد و نقیض درباره اصالت صفحات فیسبوک و توییتر محمد جوادظریف، وزیر خارجه و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران نیز منتشر شده بود. صفحه فیسبوک آقای ظریف یکی از صفحات محبوب کاربران ایرانی شبکه فیسبوک است. تازه ترین بروزرسانی فیسبوک و توییتر آقای ظریف درباره سفر اخیر او به عراق است و توضیح می دهد که از چه شهرهایی دیدار کرده است و از موضع مشترک ایران و عراق در محکوم کردن سلاح شیمیایی و همچنین مخالفت با جنگ در منطقه یاد کرده است.

ضمن استقبال کاربران از صفحات فیسبوک مسئولان بلندپایه ایران در شبکه های اجتماعی، بسیاری این سوال را مطرح کرده اند که چطور استفاده از یک شبکه فیلتر شده و غیرقانونی در ایران، برای مقامات رسمی آزاد است. یکی از کسانی که صفحه فیسبوک آقای ظریف را «لایک» کرده، به شوخی در یکی از کامنت ها از او می پرسد: «دکتر فیلترشکنت چیه؟»

حضور مقامات ارشد ایرانی در شبکه های اجتماعی هفته گذشته و با فرارسیدن سال نوی یهودی، شکل دیگری به خود گرفت هنگامی که آقایان روحانی و ظریف در صفحات تویتر خود «روش هاشانا» را تبریک گفتند. آن زمان مکالمه میان آقای ظریف و دختر نانسی پلوسی، رهبر اقلیت مجلس نمایندگان خبر ساز شد. کریستین پلوسی برای آقای ظریف نوشت: «سال نو شیرین تر می شد اگر ایران به انکار هولوکاست خاتمه می داد». ظریف به او پاسخ داد: «ایران هرگز آن را انکار نکرد. مردی که آن را انکار می کرد حالا دیگر رفته است.» اشاره او به محموداحمدی نژاد بود. این مکالمه کوتاه خشم حسین شریعتمداری را موجب شد و او در کیهان آن را «عجیب و نامنتظره» توصیف کرد و آن را توهینی به احمدی نژاد خواند.

حالا که مسئولان رسمی نظام ایران استفاده از شبکه های اجتماعی و ارتباط مستقیم با مردم را جدی گرفته اند و صفحات آنان به صحنه گفت و گویی با مردم بدل شده که بسیاری از مخاطبان فیسبوکی، آن را «امیدوارکننده» می نامند، و از طرفی مخاطبان جهانی شبکه های جهانی نیز حضور آنان در شبکه های مجازی را جدی گرفته اند، شاید وقت آن رسیده باشد که مسئولان به رفع فیلتر از آنها اقدام کنند.
مرضیه افخم در یکی از موارد ذکر شده در پست فیسبوکی که دیگر در دسترس نیست از تلاش دولت «تدبیر و امید» در استفاده از شبکه های اجتماعی خبرداده و گفته بود «دولت در صدد است تا با تدوین و تهیه سازوکار حقوقی، امکان استفاده قانونی از این رسانه ها و شبکه های اجتماعی را برای عموم مردم» مقدور سازد.