وزیر امورخارجه عربستان، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، روز شنبه ۲۷ خرداد وارد تهران شد و با وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان، دیدار و گفتوگو کرد.
حاشیههای سفر شاهزاده سعودی به تهران نشان داد که سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقه همچنان محل اعتراض همسایهاش است.
بر اساس گزارشها، وزیر امورخارجه عربستان در تهران حاضر نشد در اتاقی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی، کنفرانس خبری مشترک داشته باشد که عکس قاسم سلیمانی در آن قرار داشت.
قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، در حمله پهپادی آمریکا در بغداد کشته شد. او پیش از مرگش از جمله دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، را تهدید کرده بود و مسئول و هماهنگ کننده گروه شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی در منطقه شناخته میشد، گروههایی که عربستان به فعالیت آنها معترض بوده است.
ایران و عربستان پس از هفت سال قطع رابطه و با میانجیگری چین، اسفند گذشته تصمیم گرفتند که روابط دیپلماتیک خود را عادی کنند.
عربستان پس از اینکه نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی به اماکن دیپلماتیک سعودی در ایران حمله کردند، روابط خود را با ایران قطع کرد. حمله آنها به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن در مشهد پس از اعدام یک روحانی منتقد شیعه به نام نمر باقر النمر صورت گرفت.
جیسون برادسکی، مدیر سیاستگذاری سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» که از گروههای آمریکایی مخالف برنامه هستهای و سیاستهای جمهوری اسلامی است در پاسخ به این سوال بخش فارسی صدای آمریکا که «چرا سعودیها تصمیم به بهبود روابط با ایران گرفتند؟» گفت تصمیم سعودیها به عادی سازی روابط با ایران برای آن است که اولویت رهبران عربستان اجرای «چشم انداز ۲۰۳۰» است. اشاره برادسکی به برنامههای بلندمدت و بلندپروازانه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، برای ارتقای وضعیت اقتصادی عربستان، کاهش وابستگی آن به نفت، گوناگون کردن منابع درآمد آن و پیشرفت در عرصههای مختلف صنعتی و گردشگری و علمی است.
برادسکی میگوید سعودیها «برای تحقق این پروژه به ثبات نیاز دارند. پس کاهش ریسک برای آنها مهم است.» او اما میگوید ناگفته نماند که «پس از حملات گذشته ایران» در عربستان، نسبت به اطمینان داشتن به تضمین امنیتی آمریکا نیز نگرانیهایی وجود دارد چرا که به گفته برادسکی، به آن حملات گذشته رسیدگی نشد.
به گفته او عادی سازی روابط با ایران «تصمیم ریاض است تا اوضاع را به دست خودش بگیرد.»
برادسکی در پاسخ به این سوال که با توجه به روابط اخیر عربستان با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، آیا باید تغییر روابط عربستان و ایران را نیز تغییر بزرگی در روابط عربستان و آمریکا در نظر گرفت؟ گفت «من بازگرداندن روابط دیپلماتیک عربستان سعودی با ایران را تغییر بزرگی برای روابط ایالات متحده و عربستان نمیدانم.»
به گفته برادسکی، شرایط تازه یعنی آنکه وضعیت بار دیگر به قبل از سال ۲۰۱۶ بازگشته است، زمانی که ریاض و تهران روابط دیپلماتیک عادی داشتند.
برادسکی میگوید با وجود این، در آن مدت، «نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تلاش کرد سفیر عربستان سعودی در ایالات متحده را بکشد، پس نباید دچار توهم باشیم که این احیای روابط، تنشهای اساسی بین دو کشور را تغییر می دهد. جمهوری اسلامی همچنان به دنبال تسلط بر منطقه است نه درهم تنیده شدن منطقه.»
او همچنین درباره اینکه آیا روابط ایران و عربستان مانع عادی سازی روابط ریاض با اورشلیم خواهد شد یا خیر گفت «اسرائیل به دنبال عادی سازی روابط خود با عربستان سعودی خواهد بود. در واقع، اکنون که ریاض روابط خود را با ایران احیا کرده است، این میتواند به این معنا باشد که [عربستان] در حال آماده سازی زمینه توافق نهایی برای عادی سازی روابط با اسرائیل در آینده است. بالاخره این کاری است که امارات انجام داده است.»
برادسکی درباره اظهارات ابراهیم رئیسی، رئيس جمهوری اسلامی که گفت اسرائيل دشمن روابط عربستان با ایران است، گفت «ایران در تلاش است تا با منزوی نشان دادن اسرائیل، پیمان ابراهیم (و عضویت احتمالی آینده دیگران) را خنثی کند. واقعیت این است که جمهوری اسلامی با توجه به رفتار خود در طول تاریخ ثابت کرده است که دشمن روابط خود با عربستان است.»