دیدگاه | جنگ اوکراین نشان داد جمهوری اسلامی تا چه حد به روسیه متمایل شده ‌است

ابراهیم رئیسی

جان گمبرل و ناصر کریمی در مطلبی که سه‌شنبه ۳۰ فروردین در آسوشیتدپرس منتشر شد به گرایش فزاینده ایران به روسیه در سال‌های پس از انقلاب پرداخته‌اند.

در این مطلب آمده است که در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران به منظور نفی نفوذ ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروری - که در آن زمان درگیر جنگ سرد بودند - شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» سر می‌داد. این شعار، تا به امروز بر سر در وزارت امور خارجه ایران آویخته شده است.

ولی جنگ روسیه علیه اوکراین نشان داد که تهران در سال‌های اخیر تا چه حد به سمت مسکو گرایش پیدا کرده است. این در حالی است که فروپاشی توافق برجام با قدرت‌های جهانی، موجب تشدید دهه‌ها خشم ایران نسبت به آمریکا شده است.

اعضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی بر روی جنگنده‌ها و موشک‌های سطح‌به‌هوای روسی تعلیم می‌بینند. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری تندروی ایران، حتی در یکی از اولین سفرهای خارجی خود به دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، رفت.

همچنین ببینید: سفر ابراهیم رئیسی به مسکو با هدف گسترش روابط تجاری ایران با روسیه

جنگ روسیه علیه اوکراین گسل‌های عمیق‌تری را در سیاست داخلی ایران آشکار کرده است. در میان مردم عادی ایران، همدردی زیادی با اوکراین و مردمش وجود دارد، ملتی که با «انقلاب نارنجی» خواستار دموکراسی بودند - چیزی مشابه به «انقلاب سبز» یک دهه پیش ایران - که به زور سرکوب شد.

گذشته از دشمنی تاریخی ایران با روسیه، بسیاری حمایت از مسکو را یک خیانت به پیام همیشگی جمهوری اسلامی مبنی بر ایستادگی در مقابل قدرت‌های بزرگ جهان، می‌دانند.

شبکه تلویزیونی دولتی ایران که بخش انگلیسی زبان آن «پرس تی‌وی» خود را «صدای بی صداها» توصیف می‌کند، به سمت سخنان و ادعاهای روسیه متمایل است و در روزهای اول جنگ، حمله روسیه به اوکراین را، با واژه معروف «عملیات ویژه» توصیف کرد و حتی تارنمای «پرس تی‌وی» کشتار غیرنظامیان در «بوچا» به دست نیروهای روسی، شامل تیترهایی است که به دروغ آنها را یک «حمله ساختگی» یا «بحث برانگیز» توصیف می‌کند.

همچنین ببینید: دیدگاه | مزدوران «گروه واگنر» روسیه، عامل کشتار بوچا

بخشی از خشم دولت ایران نسبت به اوکراین احتمالاً ناشی از عواقب سرنگونی هواپیمای اوکراینی در سال توسط سپاه پاسداران بود که منجر به کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن شد. جمهوری اسلامی در ابتدا از اعتراف به شلیک موشک‌های ساقط کننده هواپیما خوددرای کرد و تنها روزها بعد این حادثه را یک تصادف ناشی از استقرار اشتباه سامانه پدافند هوایی و خطای انسانی توسط اپراتورهای موشکی خواند.

انتقاد اوکراین از ایران با گذشت زمان بیشتر شد. و آن چیزی است که کاظم صدیقی، امام جمعه تهران، پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، در خطبه‌‌های خود به آن اشاره کرد.

همچنین ببینید: اختصاصی صدای آمریکا: اوکراین سرنگون کردن پرواز پی‌اس‌٧۵۲ توسط ایران را «تروریستی و از پیش‌طراحی‌شده» می‌داند

ولی برخی دیگر از روحانیون شیعه از دایره حکومت ایران نگرانی‌هایی را در مورد موضع ایران در قبال جنگ روسیه علیه اوکراین مطرح کرده‌اند.