با گذشت نزدیک به یک ماه از آغاز اعتراضات سراسری ایران با شعار محوری «زن زندگی آزادی» در پی کشته شدن مهسا امینی تحت بازداشت پلیس امنیت اخلاقی، کانادا روز پنجشنبه ۱۷ فرد و سه نهاد ناقض حقوق بشر در ایران را تحریم کرد. اتحادیه اروپا هم پیشتر اعلام کرده بود که قصد دارد ایران را به دلیل سرکوب معترضان با اعمال تحریمهای بیشتر تنبیه کند.
- ادامه اعتراضات
یک ویدیوی منتشر شده در فضای مجازی که آمبولانسی را در حیاط یک مدرسه در اردبیل نشان میدهد، به نگرانیها در فضای مجازی دامن زده است.
برخی از حمله بسیج به دانشآموزان و مجروح شدن آنها خبر میدهند و عدهای نیز گمانهزنی میکنند از آمبولانس برای انتقال بازداشتیها استفاده شده است.
دانشجویان دانشگاه نجفآباد اصفهان نیز روز پنجشنبه تجمع کردند و علیه بسیجیان شعار دادند.
برخی شهروندان عکسهایی منتشر کردهاند که از مقاومت معترضان در مقابل نیروهای سرکوب حکایت دارند.
در یکی از این عکسها یک معترض دستش را در حالی که علامت پیروزی نشان میدهد، از میان شیشه شکسته پنجره ماشین بیرون آورده است.
در دو عکس دیگر:
و
دو زن بدون حجاب دیده میشوند که با نشان دادن علامت پیروزی در خیابانی که آتش در آن روشن کردهاند و سنگها بر زمین ریخته، ایستادهاند.
تصویری که از پل میرداماد تهران در روز پنجشنبه منتشر شده، شعار «مرگ بر خامنهای» بر روی بیلبورد بزرگ نصبشده روی پل را نشان میدهد.
در یک ویدئوی شهروندی از اهواز که روز پنجشنبه ۲۱ مهر گرفته شده، راوی میگوید «به مردم باج میدهند تا دهن مردم را ببندند.»
او تصاویری از یخچال، فریزر و ماشینلباسشویی را که در مقابل یک مسجد توزیع میشود نشان میدهد.
در پی انتشار تصاویر و گزارشهایی از استفاده از مواد و سلاحهای دستساز آتشزا، از جمله کوکتلمولوتف، در اعتراضات اخیر، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران فروش فرآوردههای نفتی مایع، بهویژه بنزین، «در ظروف» را جرمانگاری کرد.
در بخشنامهای که تصویر نصب شده آن بر روی یکی از جایگاههای توزیع بنزین در شبکههای اجتماعی منتشر شده، تأکید شده است: «فروش و تحویل فرآوردههای نفتی مایع بهویژه بنزین در ظروف، علاوه بر این که تاکنون تخلف محسوب میگردیده، هماکنون جرم است و پیگرد امنیتی و قضایی دارد.»
گزارشی از یک شهروند در رشت، در حالی که اخبار صبحگاهی ۶ صبح صدای آمریکا را تماشا میکند، تصاویری از شهر را نشان میدهد که فردی لباس شخصی در حضور کارگران شهرداری شعارهای شبنوشته را پاک میکنند.
روی دیوار در کنار شعارهای خطخورده نوشته شده است: «صد بار پاک کنی مینویسم: زن زندگی آزادی»
تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد اعتراضات مردمی چهارشنبه شب و بامداد پنجشنبه در برخی شهرها ادامه داشته است.
در بندرعباس مرکز استان هرمزگان، معترضان شعار «زن زندگی آزادی» میدهند.
تصویر دیگری از اهواز، مرکز استان خوزستان منتشر شده که نشان میدهد معترضان عکس علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی را به آتش کشیدهاند.
- مرضیه برومند: نسبت مرا با شما مردم تعیین میکنند
مرضیه برومند، بازیگر و نویسنده، روز پنجشنبه ۲۱ مهر، ساعاتی پس از نصب این دیوارنگاره، در پیامی اینستاگرامی نوشت: «آقایان! عکس مرا از دیواری که زیرش بچهها و جوانها را سرکوب کردید بردارید. نسبت مرا با شما همواره مردم تعیین کردهاند. من همواره در کنار مردم بودم، از این پس هم خواهم بود و به هیچ گروه و دستهای چه در داخل و چه در خارج از کشور اجازه نخواهم داد از هویت فرهنگی من در جهت منافعشان سوءاستفاده کنند.»
- فاطمه معتمدآریا: مادر مهسا و سارینا هستم نه «زن در سرزمین قاتلان»
همچنین فاطمه معتمدآریا، ضمن پیامی کوتاه که در استوری اینستاگرام منتشر کرد و نوشت «عکس من را از دیواره میدان ولیعصر پایین بیاورید»، در پیامی ویدئویی در حالی که بدون داشتن حجاب بر سر، میگریست، گفت: «من مادر مهسا و سارینا هستم. من مادر تمام بچههایی هستم که در این سرزمین کشته شدند. من مادر همه سرزمین ایران هستم. نه زن در سرزمین قاتلان.»
- محمد عمرانی: چه سلاحی گرمتر از خون بچههای ایران
همچنین محمد عمرانی در ویدئویی با اعتراض به سرکوب مردم از سوی نیروهای حکومتی گفت: «مرگ من خیلی دور نیست، برای همین میخواهم از شر ترس و اضطرابهایی که در تمام این سالها به جانم انداختید خلاص بشوم. شما مسلحید؟ خب ما هم مسلحیم. گرمترین سلاح جهان در دست ما است. خونمان! خون ندا و نوید و نیکا. خون پویا و حدیث و مهسا. چه سلاحی گرمتر از خون بچههای ایران، از زاهدان تا کردستان! حتما شنیدهاید که خون بر شمشیر پیروز است!»
- نگرانی مقامات از ادامه اعتصابات
همزمان با فراگیر شدن اعتصابات در برخی شهرهای ایران، عبدالرضا پورذهبی، نماینده علی خامنهای در کردستان از «ماموستاها و روحانیون» خواست از مردم بخواهند که «مغازههایشان را نبندند» و به اعتصاب پایان دهند.
اتحادیه آزاد کارگران ایران نیز روز پنجشنبه ۲۱ مهر با محکوم کردن «حمله وحشیانه به کارگران و بازداشت برخی از آنها» گزارش داد که شمار کارگران بازداشتشده در ارتباط با اعتصابات صنایع نفت و پتروشیمی «تاکنون به بیشتر از ۳۰ نفر رسیده است.»
در روزهای گذشته دهها ویدئو از اعتصاب در شهرهای ایران منتشر شده است.
مطابق آخرین آمار ارائه شده از سوی سازمان حقوق بشر ایران در روز چهارشنبه ۲۰ مهر، شمار کشتهشدگان اعتراضهای اخیر به دستکم ۲۰۱ تن رسیده که ۲۳ نفر از این افراد کودک هستند.
به گزارش روزنامه اعتماد، رضا حاجیپور، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با تأیید بازداشت دانشآموزان، ادعا کرد که آنها «با رسانههای معاند ارتباط داشتند» و «دوستان افراد را فراخواندهاند و در حال بازجویی هستند.»
- واکنشهای جهانی
کانادا ۱۷ فرد و سه نهاد ناقض حقوق بشر در ایران را تحریم کرد. در این فهرست جدید نام جواد ظریف، وزیر خارجه سابق جمهوری اسلامی، علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی، حسین شریعتمداری، نماینده خامنهای در روزنامه کیهان، و پیمان جبلی، رئیس صداوسیمای جمهوری اسلامی، دیده میشود.
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس۷۵۲، نیز در توییتی با اشاره به تحریمهای جدید کانادا نوشت که «جنایتکاران جایی در دنیای آزاد ندارند.»
در پی کشته شدن بیش از ۲۰۰ تن از شهروندان ایران در جریان اعتراضات سراسری، ابی، سیاوش قمیشی، و آرش اعلام کردند کنسرتهای برنامهریزی شده خود را برگزار نمیکنند و به وقتی دیگر موکول خواهند کرد.
حامد فرد، خواننده، با انتشار نماهنگی که برای نیکا شاکرمی ساخته، نوشت، «وقتی روایت قتل نیکا شاکرمی را شنیدم، خودم را گذاشتم جای داییاش و تکست این رپ را نوشتم.»
زر امیرابراهیمی، بازیگر ایرانی شناخته شده در جهان، در مصاحبهای با تلویزیون دانمارک میگوید، نسل جدید ایرانیان نمیترسد و این برای من بسیار زیبا است.
او توضیح میدهد که سیستم جمهوری اسلامی چگونه نوجوانان و جوانان جمهوری اسلامی را «میکشد» و میگوید یکی «خودکشی کرد» و دیگری «از پشت بام افتاد» و آن یکی «سکته کرد» در حالی که شما «میتوانید ویدئوها را ببینید که چگونه معترضان را میزنند.»
خانم امیرابراهیمی تأکید میکند که «حکومت ایران یک دروغ بزرگ است»، «مردم آزادی و پیوستن به جهان آزاد را میخواهند و کسی نمیتواند آنها را متوقف کند.»
ابراهیم حامدی، ابی، با اشاره به این که ایرانیان خارج از کشور در هفتههای اخیر «با چشمانی گریان، درد، پریشانی و خشم شاهد کشتار جوانان ایرانی در راه به دست آوردن اولیهترین حقوق انسانی خود» بودهاند، در اینستاگرام نوشت: «برای پشتیبانی از این انقلاب جوان، ما خاموش نماندیم، به تظاهرات پیوستیم، با دیپلماتهای محلی تماس حاصل کردیم، به اطرافیان و دوستان خارجی خود از کشتار پلیس و بسیج گفتیم و آنها را آگاه کردیم، به خبررسانیهای بینالمللی مختلف فشار آوردیم برای پر رنگ کردن اخبار ایران. ما به جهانیان نشان دادیم که با هم قدرتی شدیم که خواهان بیرون کشیدن کشورمان از زیر یوغ رژیم ددمنش جمهوری اسلامی است.»
سیاوش قمیشی نیز که با آرش کنسرتی مشترک پیش رو داشت، اعلام کرد: «با احترام به مردم به پا خواسته ایران و با همدردی با خانواده های عزیزان از دست رفته کنسرت 22 اکتبر لسآنجلس به زمان دیگری موکول شده است.»
دور جدید اعتراضات سراسری ایران از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد»، «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد»، «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»، و «کردستان، زاهدان، خونین تمام ایران» سر داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.