ماراتن هسته‌ای لوزان پایان یافت؛ ایران و ۱+۵ به تفاهم رسیدند

بیانیه پایانی مذاکرات اتمی هشت روزه ایران و شش قدرت جهانی، اواخر روز پنجشنبه توسط مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر امور خارجه ایران در شهر لوزان سوئیس قرائت شد.

این بیانیه ابتدا به زبان انگلیسی توسط فدریکا موگرینی به نمایندگی از کشورهای عضو گروه ۱+۵، قرائت شد و سپس محمدجواد ظریف به نمایندگی از طرف ایرانی، آن را به زبان فارسی قرائت کرد.

بر اساس این بیانیه، محدودیت‌های مشخصی در دوره زمانی مشخص بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال خواهد شد و در مقبال قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در ارتباط با این فعالیت‌ها و تحریم‌های ناشی از آنها لغو خواهد شد.

این بیانیه، به معنای توافقی بین طرفین نخواهد بود و به در آن به راه حل‌هایی اشاره می‌کند که در دو طرف در مسیر تنظیم یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران، باید تا پایان ماه ژوئن طی کنند.

طرفین از ابتدا گفته بودند در این دور از مذاکرات چیزی امضا نخواهد شد. از این رو حضور همه وزیران خارجه هفت کشور در نشست خبری امروز، الزامی نیست و محمدجواد ظریف به نمایندگی از ایران و فدریکا موگرینی به نمایندگی از گروه ۱+۵ بیانیه را قرائت خواهند کرد.

پس از پایان نشست داخلی نمایندگان شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ - شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان - در روز پنجشنبه، وزیران خارجه آمریکا و ایران بطور جداگانه با فدریکا موگرینی دیدار کردند.

پس از این دیدارها، معاونان وزاری خارجه دو کشور نیز با هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کردند، که نشان می‌داد تنظیم بیانیه به مراحل نهایی رسیده است.

در پی باقی ماندن اختلافات در روند تنظیم یک تفاهم سیاسی، و با توجه به سپری شدن دو روز از مهلت مقرر یازدهم فروردین ماه در پایان روز سه‌شنبه، دو طرف تصمیم گرفتند با انتشار یک «بیانیه سیاسی»، این دور از گفتگوها را خاتمه دهند.

این ماراتن نفس‌گیر اتمی - که از روز پنجشنبه گذشته با دیدار کری و ظریف آغاز شد و وزیران خارجه دیگر کشورها در روزهای شنبه و یکشنبه به آنها پیوستند - با فراز و نشیب‌های فراوانی روبرو بود.

با این حال، به گزارش خبرنگار صدای آمریکا، با وجود سپری شدن دو روز از پایان مهلت تعیین شده پایان مارس، همه نشانه‌ها در روز هشتم این مذاکرات، از امیدواری دو طرف برای رسیدن به نتیجه حکایت داشتند.

پیشتر خبرگزاری ایرنا به نقل از وزیر امور خارجه ایران نوشت «الان امید رسیدن به راه حل‌های مشترک در مورد موضوعات «خوب» است. آقای ظریف همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا مذاکرات تمدید می‌شود، گفت «انشاءالله فردا تهران هستیم.»

وی پیشتر در گفتگو با خبرنگاران، با اشاره به این که در دیدار چهارشنبه شب تا بامداد پنجشنبه با جان کری همتای آمریکایی خود، تمام راه حل‌های ممکن را بررسی کرده‌اند، گفت «برای امروز، قرار است یک بیانیه مطبوعاتی تنظیم شود، که هنوز این کار ما باقی مانده است و باید انجام شود.»

ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد پنجشنبه از توقف مذاکره طولانی وزرای خارجه ایران و آمریکا در ساعت ۶ بامداد به وقت لوزان خبر داد و گفت مذاکرات پس از چند ساعت دوباره ادامه می‌یابد.

به گزارش خبرنگار صدای آمریکا، مذاکرات هشت ساعته وزیران خارجه ایران و آمریکا، که تا ساعت ۶ بامداد روز پنجشنبه ادامه یافت، حکایت از جدیت دیپلمات‌ها در رسیدن به نتیجه داشت. وزیر خارجه آلمان که قصد داشت روز پنجشنبه لوزان را ترک کند، سفر خود را لغو کرد.

این در حالی است که پیش از آن، وزیر امور خارجه ایران با بیان این که امیدواریم همه طرف‌های مذاکره «اراده سیاسی برای حرکت رو به جلو داشته باشند،» گفته بود طرف مقابل باید از «فرصت تکرار نشدنی» که برای رسیدن به توافق به دست آمده است، استفاده کنند.

ظریف: حضور هیاتهای مختلف با نظرات متفاوت باعث طولانی شدن مذاکرات میشود

این سخنان آقای ظریف در حالی بیان شد که مذاکره کنندگان ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ روز چهارشنبه- با وجود گذشت یک روز پس از پایان ضرب الاجل دستیابی به تفاهمی بر سر چارچوب توافق جامع - باز هم از رسیدن به توافق باز ماندند.

پیش از آن، فرانک والتر اشتاین‌مایر وزیر امور خارجه آلمان گفته بود ایران باید موضع خود را در مذاکرات تعدیل کند.

در همین حال، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا گفت که چهارشنبه شب نیز به گفتگو با ارنست مونیز وزیر انرژی ایالات متحده خود ادامه می‌دهد.

خبرگزاری بلومبرگ نوشت آنچه در مذاکرات لوزان در جریان است، از نظر مدت زمان حضور دیپلمات‌ها و مقامات ارشد آمریکایی در یک محل، و تمرکز بر یک موضوع نظیر آنچه در لوزان در جریان است، در ۳۷ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

گفته می‌شود یکی از اختلاف نظر‌های اصلی طرفین، نحوه برداشتن تحریم‌های ایران است. ایران خواستار آن است که تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور، باید پس از دستیابی به توافق، به یکباره لغو شوند؛ خواسته‌ای که طرف مقابل می‌گوید امکان‌پذیر نیست.

وزیر خارجه فرانسه که صبح چهارشنبه لوزان را ترک کرده بود، عصر همان روز به مذاکرات بازگشت و در بدو ورود به هتل بوریواژ شهر لوزان، محل برگزاری این دور از گفتگوها، به خبرنگاران گفت که گام‌هاى آخر رسیدن به توافق سخت‌تر است.

فابيوس: ايران بايد تلاش بيشتری کند

به گزارش خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا، لوران فابیوس تاکید کرد که موضع فرانسه در مذاکرات تغییری نکرده است. او پس از استراحتی کوتاه به مذاکرات کری و ظریف، همتایان آمریکایی و ایرانی و دو طرف اصلی این گفتگوها، پیوست.

عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه در این باره گفت: «ما نمی‌توانیم توافقی داشته باشیم، که در آن لغو تحریم‌ها نباشد.»

با این حال، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که جان کری در تله کنفرانس سه شنبه شب خود با رئیس جمهوری آمریکا، به باراک اوباما گفته است که تحت هیچ شرایطی نمی‌توان پیش از پایان مهلت تعیین شده، به توافق سیاسی با ایران دست یافت.

به گزارش نیویورک تایمز، وزیر خارجه آمریکا گفته بود شاید ایرانی‌ها متوجه شده‌اند که ضرب الاجل دستیابی به توافق سیاسی برای واشنگتن با اهمیت است، اما برای تهران کمتر اهمیت دارد؛ بنابر این سختگیری می‌کنند.

این روزنامه به نقل از یک مقام رسمی که نخواست نامش فاش شود نوشت که آقای اوباما به مونیز و کری گفته است که به ضرب الاجل اهمیت ندهند و به ایرانی‌ها به روشنی بگویند که آمریکا آمادگی ترک میز مذاکره و نگه داشتن تحریم‌ها علیه ایران را دارد، تا از این طریق واکنش ایرانی‌ها را بسنجند.