عفو بین‌الملل: هدف از حملات شیمیایی احتمالا تنبیه دختران معترض به حجاب اجباری است

مسمومیت ناشی از استنشاق گاز مشکوک دانش‌آموزان یک مدرسه در تهران (آرشیو)

عفو بین‌الملل با اشاره به مسمومیت‌های سریالی در مدارس ایران، نسبت به در خطر بودن حق تحصیل، حق سلامت، و جان میلیون‌ها دانش‌آموز دختر هشدار داد.

این نهاد بین‌المللی روز سه‌شنبه ۲۹ فروردین با انتشار یک بیانیه، عامل مسمومیت‌های سریالی در مدارسِ عمدتا دخترانه را «حملات با گاز شیمیایی» اعلام کرد.

عفو بین‌الملل می‌گوید به نظر می‌رسد حملات به مدارس دخترانه یک «کمپین هماهنگ» برای تنبیه دانش‌آموزان دختر باشد که در اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» مشارکت داشتند و با داشتن لباس‌های مدرسه روسری‌های خود را از سر برداشتند.

به نظر می رسد این مسمومیت ها یک کمپین هماهنگ برای مجازات دختران دانش آموز به دلیل مشارکت مسالمت آمیز آنها در اعتراضات سراسری است که در اواسط سپتامبر 2022 آغاز شد، از جمله از طریق اقدامات مقاومتی مانند برداشتن حجاب اجباری و نشان دادن موهای خود در ملاء عام در حالی که لباس مدرسه به تن داشتند.

در بیانیه این نهاد آمده است که طی چهار ماه اخیر هزاران دانش‌آموز دختر در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند و مقامات ایران که در بررسی و پایان‌دادن به این حملات شکست خورده‌اند و علائم این دختران را ناشی از «استرس»، «هیجان» و «تلقین» بین دانش‌آموزان عنوان کرده‌اند.

عفو بین‌الملل در ادامه نوشته است که این حملات که از آذرماه ۱۴۰۱ آغاز شد، تاکنون بیش از یک‌صد مدرسه را هدف گرفته است و دختران دانش‌آموز با علائمی مانند سرفه، سوزش گلو و بینی، تنگی نفس، تپش قلب، سردرد، حال تهوع، و استفراغ مواجه شده‌اند.

عفو بین‌الملل این حملات را «سازمان‌دهی‌شده» و «هماهنگ» عنوان کرده و نوشته است که حق تحصیل و حق سلامت میلیون‌ها دانش‌آموز دختر در معرض خطر قرار گرفته است.

این نهاد مدافع حقوق بشر می‌گوید مقام‌های جمهوری اسلامی که ابتدا در پی پنهان‌کاری و انکار موضوع بودند، هنوز هیچ تحقیقات مستقل و موثری در این‌باره انجام نداده‌اند و تلاش می‌کنند که با ارعاب خانواده‌ها، معلمان و روزنامه‌نگاران در تلاش است که اعتراض‌ها به این موضوع را خاموش کند.

این نهاد در ادامه از مقام‌های ایران خواسته است اطمینان حاصل کنند که دختران از دسترسی برابر و ایمن به آموزش برخوردار شوند و از آنان محافظت شود. عفو بین‌الملل همچنین از محمد جعفر منتظری، دادستان کل ایران، خواستار انجام تحقیقاتی مستقل و موثر درباره حملات به مدارس و محاکمه عادلانه عوامل آن شده است.

مسمومیت‌های سریالی در مدارس عمدتا دخترانه ایران از آذرماه ۱۴۰۱ در قم شروع شد و به سرعت به استان‌های دیگر نیز تسری پیدا کرد.

طی این مدت مقام‌های جمهوری اسلامی صحبت‌های ضدونقیضی را در این‌باره بیان کرده‌اند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، اسفندماه گذشته با اشاره به مسمومیت‌های سریالی در مدارس گفت: «این یک جنایت بزرگ و غیر قابل اغماض است.» اما ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، در آخرین واکنش به این موضوع آن را «توطئه جدید دشمن برای ایجاد دلهره در دل دانش‌آموزان» دانست.

خبرگزاری فارس نیز در گزارشی مدعی شد که «۹۰ درصد مسمومیت‌ها در مدارس به دلیل شیطنت دانش‌آموزان بوده است.»

این اظهارات در حالی است که برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از جمله شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، این حملات را «سازمان‌یافته» توصیف کردند.

جلال رشیدی کوچی، نماینده مرودشت در مجلس شورای اسلامی نیز اسفندماه گذشته مسمومیت‌ها در مدارس دخترانه را «اقدامی عمدی» توصیف کرد که باید به طور دقیق تحت پیگرد قرار گیرد.

وی از تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب در مجلس خبر داده بود، اما تاکنون هیچ گزارشی در این‌باره منتشر نشده و عاملان این مسمومیت‌ها معرفی نشده‌اند.