بعد از نزدیک به یک دهه سختگیری های شدید در زمینه آموزش عالی و مبادله دانشجویان بین المللی، اکنون نوبت «بهار آکادمیک» در ایران است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری میانه روی ایران، برخی از محدودیت های دانشگاهی را برداشته و مشوق همکاری بیشتر با اساتید خارجی شده است.
همزمان، وزارت خزانه داری آمریکا با حذف برخی از تحریم ها علیه تهران، به مؤسسات آموزش عالی آمریکا اجازه می دهد با مؤسسات آموزش ایران همکاری کنند.
این تحولات روزنه امید به تبادلات علمی بین المللی و آزادی های آکادمیک بیشتری را برای دانشجویان ایران گشوده است.
نیویورک تایمز با اشاره به این مطالب نوشته است در اسفندماه، دکتر امانوئل والرشتاین، استاد جامعه شناسی و پژوهشگر ارشد دانشگاه ییل آمریکا همراه با یک هیأت بلندپایه علمی به ایران رفت و برای دانشجویان دانشگاه تهران و نیز مرکز پژوهش های استراتژیک سخنرانی کرد.
آقای والرشتاین در زمینه های مختلفی از جمله نابرابری اقتصادی در سطح جهانی کتاب و مقاله نوشته. وی در ایران به موضوعاتی مثل حقوق زنان پرداخت که هرگز در دانشگاه ها جای بحث نداشته است.
به رغم نشانه های از سرگیری روابط آکادمیک ایران با خارج، ناظران بسیار محتاطانه از «عصر جدید درهای باز علمی» ایران حرف می زنند – بعضی می گویند آقای روحانی برای حذف محدودیت هایی که احمدی نژاد در دوران ریاستش بر آموزش عالی تحمیل کرد، کار زیادی پیش رو دارد.
از زمان انقلاب، دانشگاه ها در ایران کانون تنش میان اصلاح طلبان و محافظه کاران بوده اند. آیت الله خمینی دانشگاه ها را سنگر ایده های غربی می دانست. در دوران هشت ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد، عده زیادی از دانشجویان هوادار اصلاح طلبان اخراج شدند و گروه های اقلیت مثل بهاییان اجازه ورود به دانشگاه ها را نیافتند. دروسی مثل «مطالعات زنان» مغایر با اسلام خوانده و حذف شد؛ و محتوای دروس علوم انسانی برای مطابقت با اسلام زیر تیغ حک و اصلاح شدید رفت.
اما امروز به نظر می رسد کفه ترازوی آموزش عالی به نفع اصلاح طلبان سنگینی می کند. بسیاری از مردم ایران چشم انتظارند که تحقق وعده های انتخاباتی آقای روحانی را ببینند.
یکی از اولین نشانه های تحولات ملموس در زمینه آموزش عالی تشکیل کمیته ای در وزارت علوم برای بررسی شکایات بیش از ۵۰۰ دانشجوی اخراجی و ستاره دار بود. تابستان سال گذشته ۱۲۶ دانشجوی اخراجی اجازه یافتند به کلاس درس بازگردند. بعضی از رشته های تحصیلی که در دوره احمدی نژاد حذف شده بود، بار دیگر در دانشگاهها برقرار شده و دانشجو می پذیرد. شماری از اساتید و رؤسای دانشگاهها هم که مجبور به بازنشستگی شده بودند بار دیگر به کار فراخوانده شدند.
حسن روحانی تحصیلات فوق لیسانس و دکترای حقوق را در دانشگاه گلاسکوی اسکاتلند به پایان برده و همین نکته باعث می شود که بر عملکرد دموکراتیک دانشگاه ها و پیوند مستحکم تر آکادمیک ایران با غرب تأکید کند.
آلن گودمن، رئیس انستیتوی آموزش بین المللی آمریکا می گوید این انستیتو «سرگرم بررسی فرصت هایی برای از سرگیری همکاری آکادمیک آمریکا با ایران است.»
علی انصاری، مدیر انستیتوی مطالعات ایران در دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند با «خوشبینی احتیاط آمیزی» به امکان تقویت پیوندهای آکادمیک ایران با غرب می نگرد و می گوید تلاش ها در این جهت ممکن است خیلی زود از مسیر اصلی منحرف شود: «تنش های مختلفی وجود دارد. ما باید این «شل کن و سفت کن ها» را به دقت زیر نظر داشته باشیم.»
همزمان، وزارت خزانه داری آمریکا با حذف برخی از تحریم ها علیه تهران، به مؤسسات آموزش عالی آمریکا اجازه می دهد با مؤسسات آموزش ایران همکاری کنند.
این تحولات روزنه امید به تبادلات علمی بین المللی و آزادی های آکادمیک بیشتری را برای دانشجویان ایران گشوده است.
نیویورک تایمز با اشاره به این مطالب نوشته است در اسفندماه، دکتر امانوئل والرشتاین، استاد جامعه شناسی و پژوهشگر ارشد دانشگاه ییل آمریکا همراه با یک هیأت بلندپایه علمی به ایران رفت و برای دانشجویان دانشگاه تهران و نیز مرکز پژوهش های استراتژیک سخنرانی کرد.
آقای والرشتاین در زمینه های مختلفی از جمله نابرابری اقتصادی در سطح جهانی کتاب و مقاله نوشته. وی در ایران به موضوعاتی مثل حقوق زنان پرداخت که هرگز در دانشگاه ها جای بحث نداشته است.
به رغم نشانه های از سرگیری روابط آکادمیک ایران با خارج، ناظران بسیار محتاطانه از «عصر جدید درهای باز علمی» ایران حرف می زنند – بعضی می گویند آقای روحانی برای حذف محدودیت هایی که احمدی نژاد در دوران ریاستش بر آموزش عالی تحمیل کرد، کار زیادی پیش رو دارد.
از زمان انقلاب، دانشگاه ها در ایران کانون تنش میان اصلاح طلبان و محافظه کاران بوده اند. آیت الله خمینی دانشگاه ها را سنگر ایده های غربی می دانست. در دوران هشت ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد، عده زیادی از دانشجویان هوادار اصلاح طلبان اخراج شدند و گروه های اقلیت مثل بهاییان اجازه ورود به دانشگاه ها را نیافتند. دروسی مثل «مطالعات زنان» مغایر با اسلام خوانده و حذف شد؛ و محتوای دروس علوم انسانی برای مطابقت با اسلام زیر تیغ حک و اصلاح شدید رفت.
اما امروز به نظر می رسد کفه ترازوی آموزش عالی به نفع اصلاح طلبان سنگینی می کند. بسیاری از مردم ایران چشم انتظارند که تحقق وعده های انتخاباتی آقای روحانی را ببینند.
یکی از اولین نشانه های تحولات ملموس در زمینه آموزش عالی تشکیل کمیته ای در وزارت علوم برای بررسی شکایات بیش از ۵۰۰ دانشجوی اخراجی و ستاره دار بود. تابستان سال گذشته ۱۲۶ دانشجوی اخراجی اجازه یافتند به کلاس درس بازگردند. بعضی از رشته های تحصیلی که در دوره احمدی نژاد حذف شده بود، بار دیگر در دانشگاهها برقرار شده و دانشجو می پذیرد. شماری از اساتید و رؤسای دانشگاهها هم که مجبور به بازنشستگی شده بودند بار دیگر به کار فراخوانده شدند.
حسن روحانی تحصیلات فوق لیسانس و دکترای حقوق را در دانشگاه گلاسکوی اسکاتلند به پایان برده و همین نکته باعث می شود که بر عملکرد دموکراتیک دانشگاه ها و پیوند مستحکم تر آکادمیک ایران با غرب تأکید کند.
آلن گودمن، رئیس انستیتوی آموزش بین المللی آمریکا می گوید این انستیتو «سرگرم بررسی فرصت هایی برای از سرگیری همکاری آکادمیک آمریکا با ایران است.»
علی انصاری، مدیر انستیتوی مطالعات ایران در دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند با «خوشبینی احتیاط آمیزی» به امکان تقویت پیوندهای آکادمیک ایران با غرب می نگرد و می گوید تلاش ها در این جهت ممکن است خیلی زود از مسیر اصلی منحرف شود: «تنش های مختلفی وجود دارد. ما باید این «شل کن و سفت کن ها» را به دقت زیر نظر داشته باشیم.»