پس از اظهارات وزیر آموزش و پرورش دولت پزشکیان پیرامون آموزش و دانستن اقامه فرهنگ نماز، قرآن و ایثار و فداکاری به عنوان مهمترین وظیفه آموزش و پرورش، یک روزنامه چاپ تهران وزیر جدید را مورد انتقاد قرار داد و نوشت که د«یندار کردن افراد کار شما نیست و مردم فرزندان خود را برای دیندار شدن و نماز خواندن به مدرسه نمیفرستند.»
روزنامه اعتماد در مطلبی به اظهارات وزیر آموزش و پرورش واکنش نشان داده و تاکید کرده است که «دیندار کردن مردم جزو وظایف و کارکردهای روحانیت و نهاد دین است و نه نهادهای دیگر.»
اعتماد نوشته است: «مگر آموزش و پرورش نیرو یا ساختار مناسب را برای این هدف دارد؟ به علاوه پس روحانیت چه کار باید کند؟»
به باور نویسنده اعتماد، این نهاد حتی نتوانسته و نمیتواند کارکرد آموزشی دینداری را هم انجام بدهد، چه برسد به کارکرد تربیتی دینداری.
در این مطلب تاکید شده در نتیجه عملکرد سالهای گذشته، دانشآموزان هر روز دورتر از ارزشهای دینی میشوند، «چون وظیفهای و رسالتی را از آموزش و پرورش میخواهید که در آن تعریف نشده است و مناسب آن نیست.»
از نگاه نویسنده مطلب «مردم فرزندان خود را برای دیندار شدن و نمازخوان شدن به مدرسه نمیفرستند، آنجا وظایف دیگری دارد.»
این واکنشها در حالی مطرح میشود که اشارهای به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه که زیر نظر علی خامنهای سیاستگذاری و در بسیاری از مواقع قانونگذاری میکند، نشده است.
تحلیلگران رویکرد علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش دولت پزشکیان را در راستای سیاست کلان آموزشی ترسیم شده در حکومت میدانند و از دولتها و وزرا به عنوان مجریان بی چون و چرای این سیاستها نام میبرند.
به باور شماری از تحلیلگران همین رویکرد باعث شده است تا در انتخاب وزیر آموزش و پرورش، داشتن سابقه و برنامه و نگاه نوین به موضوع آموزش هیچ اهمیتی نداشته باشد.
بنابر گزارش صدای آمریکا، مرور اتفاقات رخ داده در وزارت آموزش و پرورش در سالهای اخیر نشان دهنده این رویکرد است.
در همین رابطه دی ماه سال گذشته نرگس ملکزاده، از معلمان مدارس تهران با اعلام اینکه «تدریس به دانشآموزان سختتر از گذشته شده» به وبسایت «خبرآنلاین» گفته بود: «دانشآموزان به درسهایی مانند دینی علاقه ندارند.»
با وجود این هشدارهای جسته و گریخته، متولیان آموزش کشور در سالهای اخیر بر ایدئولوژیک کردن آموزش تاکید کرده و در این مسیر اقداماتی نیز انجام دادهاند.
برهمین اساس رضا نقی زاده، مدیر کل دفتر برنامهریزی آموزش عالی وزارت علوم جمهوری اسلامی هفدهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ از آغاز برنامهریزی برای «اصلاح» محتوای درسی دانشگاهها با همکاری «بیش از ۷ هزار» عضو «هیات علمی» خبر داده بود.
رضا مراد صحرایی، وزیر سابق آموزش و پرورش جمهوری اسلامی نیز در راستای «تقویت ایدئولوژی در آموزش»، یکم آبان ماه ۱۴۰۲ با صدور بخشنامهای، اعلام کرد: «زنگ نماز» در همه مدارس و در تمامی مقاطع تحصیلی «الزامی» است.
در آبان ماه سال گذشته همچنین دبیر ستاد همکاریهای حوزههای علمیه و آموزش و پرورش در گفتوگو با خبرگزاری «ایسنا» درباره استخدام ۳۰۰۰ طلبه زن و مرد به عنوان معلم گفته بود که «طلبههایی که در طرح «امین» با این وزارتخانه همکاری میکنند نیز کاملا «خودجوش» و «جهادی» و بدون دریافت هیچ کمک مالی از وزارت آموزش و پرورش در امور تربیتی مدارس فعالیت دارند.»
شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران نیز ۲۱ دی ماه ۱۴۰۲ در بیانیهای در واکنش به استفاده ابزاری از کودکان برای مقاصد ایدئولوژیک از سوی جمهوری اسلامی، تاکید کرد که «حذف ساختار ایدئولوژیک از نظام آموزشی یکی از مطالبات اصلی فعالان صنفی بوده است.»
بنابر گزارشها طرح جمهوری اسلامی برای ایجاد تغییرات محتوایی در کتابهای درسی و اجرای آزمایشی آن برای کلاس اولیها از ابتدای مهرماه ۱۴۰۳ عملیاتی میشود.
مدیر کل «امور شاهد و ایثارگران» وزارت آموزش و پرورش در دولت رئیسی نیز از رویکرد جدید این وزارتخانه در آموزش خبر داده و گفته بود «ترویج فرهنگ شهادت در مدارس آغاز شده و محتوای کتب درسی نیز با اين رویکرد تغییر میکند.» زهرا پناهی روا تاکید کرده بود که کتابهای درسی به مرور تغییر میکنند و همه موضوعات مرتبط با «ترویج شهادت را در تغییرات پیشرو در نظر داریم.»
تغییر محتوای کتب درسی و تغییر رویکرد آموزشی در مدارس سالها است که یکی از دغدغههای رهبر جمهوری اسلامی است. علی خامنهای بارها نسبت به محتوای کتابهای درسی حساسیت نشان داده و خواستار بازبینی در محتوای مفاد درسی شده است. او در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ در دیدار با جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور گفت که «مطالب بیفایده کتب درسی باید حذف شود.»
مطالبه علی خامنهای نسبت به تغییر محتوای آموزشی از دهه ۷۰ شمسی کلید خورد. او در یکی از سخنرانیهای خود در سال ۱۳۷۹ و در دیدار با «طلبهها» خواستار برنامهریزی برای تحول در نظام درسی و کتابهای درسی مراکز آموزشی بزرگ کشور به خصوص آموزش و پرورش شد.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ نیز رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با معلمان و فرهنگیان گفت که باید در این سیستم چه از لحاظ قالب و چه از لحاظ محتوا تغییراتی رخ دهد.