انتشار فهرست ١٠٠ زن «الهام‌بخش و تاثیرگذار» در سال ٢٠٢١ از نگاه بی‌بی‌سی؛ ۴ نفر متولد ایران هستند

پوستر حقوق زنان در ایران (آرشیو)

سرویس جهانی بی‌بی‌سی روز سه‌شنبه ١۶ آذر فهرست ١٠٠ زن «الهام‌بخش و تاثیرگذار» در سال ٢٠٢١ را از نگاه خود منتشر کرد.

در فهرست امسال، موضوع «تنظیم مجدد» برجسته است، به این معنی که این زنان نقش برجسته‌ای در تنظیم مجدد جامعه، فرهنگ، و جهان ایفا کرده‌اند.

در این فهرست نام افرادی چون ملاله یوسف‌زی، جوان‌ترین برنده جایزه صلح نوبل، و فیامه نائومی ماتافا، اولین نخست‌وزیر زن ساموا، دیده می‌شود.

در فهرست امسال همچنین نام چهار زن متولد ایران به چشم می‌خورد. سه نفر از این چهار نفر - یعنی شمسیه حسنی، هدی خاموش، و سلیمه مزاری - از افغانستانی‌های متولد ایران هستند که پس از بازگشت به افغانستان در زمینه‌های هنری، آموزشی، و سیاسی، تاثیرگذار بوده‌اند.

ساقی قهرمان یکی از متولدان ایران در فهرست ١٠٠ زن برتر امسال بی‌بی‌سی است. او نویسنده، از بنیان‌گذاران سازمان دگرباشان جنسی ایران، و رئیس این سازمان است.

ساقی قهرمان، نویسنده، از بنیانگذاران سازمان دگرباشان جنسی ایران و رئیس این سازمان، و یکی از ١٠٠ زن تاثیرگذار و الهام‌بخش جهان در سال ٢٠٢١ از نگاه بی‌بی‌سی

این سازمان در عرصه‌هایی همچون حمایت از حقوق همجنسگرایان، دوجنس‌گرایان، و دگرباشان جنسی ساکن ایران و یا تبعیدی از ایران فعایت دارد و نقض حقوق آنها در ایران را نیز رصد می‌کند.

ساقی قهرمان در سال ٢٠١٠ انتشارات گیلگمیشان را بنیان گذاشت. این انتشارات به «حوزه مسائل دگرباشان جنسی ایرانی می‌پردازد و هدف آن ایجاد مجالی برای نشر آثار جامعه دگرباش است که در فضای سانسور و هوموفبیای دولتی فرهنگی داخل ایران انتشار آن ممکن نیست.»

این فعال حقوق دگرباشان جنسی همچنین نویسنده چهار مجموعه شعر و مقالات متعددی است که در آنها «هترونورماتیویتی» را به چالش می‌کشد. «هترونورماتیویتی» اندیشه‌ای است که بر اساس آن، نقش‌های جنسیتی بر اساس جنس بیولوژیکی تعریف می‌شود و علاقه به جنس مخالف (هتروسکشوالیتی) گرایش جنسی «طبیعی» انگاشته می‌شود.

نکته جالب درباره فهرست سال ٢٠٢١ این که نیمی از زنان تاثیرگذار امسال افغانستانی هستند و اسامی واقعی و تصاویر برخی از آنان به دلایل امنیتی منتشر نشده است. تسلط مجدد طالبان بر افغانستان سبب محرومیت دختران افغان از تحصیل در مقطع متوسطه، انحلال وزارت امور زنان، و محرومیت زنان از فعالیت در بسیاری از مشاغل شده است. در فهرست امسال، گستره شجاعت و دستاوردهای این زنان در تنظیم مجدد زندگی‌شان تحسین شده است.

پس از شکنجه و تجاوز دسته‌جمعی منجر به مرگ به یک دختر ٢٢ ساله هندی به نام جیوتی سینگ در ٢٣ دسامبر ٢٠١٢ در دهلی‌نو، پایتخت هند، جمعی از روزنامه‌نگاران بی‌بی‌سی به فکر معرفی سالانه ١٠٠ زن تاثیرگذار در سراسر جهان افتادند. به عقیده آنها بسیاری از مسائلی که زنان با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند، پوشش عمیقی در رسانه‌ها نمی‌یابند و بر همین اساس در سال ٢٠١٣ نخستین فهرست ١٠٠ نفره از زنان تاثیرگذار و الهام‌بخش جهان را معرفی کردند.

در فهرست سال‌های قبل نام‌های بانوانی از قبیل شادی صدر، وکیل و فعال حقوق بشر (سال ٢٠١٣)، معصومه عطایی، بازمانده حملات اسیدپاشی (۲۰۱۵)، شاپرک شجری‌زاده، فعال مخالف حجاب اجباری (٢٠١٨)، میترا فرازنده، هنرمند مدافع افراد دارای معلولیت‌های فیزیکی (٢٠١٨)، کیمیا علیزاده، نخستین زن ایرانی مدال‌آور در بازی‌های المپیک (٢٠١٩)، و نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر (٢٠٢٠)، به چشم می‌خورد.