مقدمه:
در گزارشی که کمیته تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از عملکرد سازمان بازرسی یکی ازسازمانهای زیر مجموعه قوه قضاییه ، تهیه کرده است به پرونده تعریض تونل کندوان نیز اشاره شده است.
تونل کندوان
سازمان بازرسی کل کشور در مورد پرونده تعریض تونل کندوان دو بار گزارش تهیه کرده است.
بنابر گزارش هیات تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی، سازمان بازرسی در اولین گزارش خود از پروژه تعریض تونل کندوان، به دلایل سیاسی از بیان حقیقت خودداری کرده و گزارش دوم این سازمان در رابطه با این پروژه بایگانی شده است.
تونل کندوان ۷۰ سال پیش و در زمان رضا شاه پهلوی طی مدت ۳ سال ساخته شد. این تونل ۲ کیلومتری در گردنه ای بین کرج و چالوس و در ارتفاع ۳ هزار متری کوههای البرز ساخته شده است و مسافت تهران تا دریای خزر را کوتاه تر می کند.
تونل کندوان به مدت ۶۰ سال یک طرفه بود تا آنکه پس از زمان جنگ ایران و عراق مسئولان ایرانی تصمیم گرفتند برای حل مشکل ترافیک جاده چالوس، این تونل را عریض تر کنند.
چنانچه در گزارش هیات تحقیق و تفحص مجلس آمده است، طرح تعریض اوایل دهه ۱۳۷۰ توسط اکبر ترکان وزیر وقت راه و ترابری ارائه و تصویب شد.
در طرح اولیه مبلغ اجرای پروژه ۱۵ میلیارد ریال و مدت اجرای آن یکسال برآورد شده بوده اما در عمل، کار عریض تر کردن تونلی که ۷۰ سال پیش ۳ ساله ساخته شده بود، در مدت ۷ سال و با هزینه ای ۷ برابر هزینه اولیه تمام شده است.
گروه تحقیق و تفحص مجلس می گوید پروژه تعریض بدون مطالعه مقدماتی و تفصیلی آغاز شد و به دلیل آن که تونل به مدت ۷ سال بسته بوده است، مردم منطقه میلیون ها لیتر بنزین اضافه مصرف کرده و همچنین زیان های جبران ناپذیری بر بیت المال وارد شده است.
در گزارش مجلس آمده است هرچند از ابتدا سازمان برنامه و بودجه با این طرح مخالف بوده است، اما وزارت راه و ترابری بدون مطالعه مقدماتی و تفصیلی کار تعریض را آغاز و پس از شروع عملیات بخشی وسیعی از تونل در حوزه جنوبی آن ریزش کرد.
پیش از انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس نیز بسیاری از کارشناسان و حتی مسئولان به ایرادات این طرح اشاره کرده بودند. حتی برخی از کارشناسان گفته بودند طرح از ابتدا اشتباه بوده و شاید بهتر بود به جای تعریض تونل کندوان، تونل جدید دیگری در کنار این تونل۷۰ ساله ساخته می شد.
کارشناسان هزینه ساخت یک تونل جدید را حدود یک میلیارد تومان یعنی یک دهم هزینه صرف شده برای تعریض تونل برآورد کرده بودند.
در گزارش مجلس تاکید شده که یکی از دو گزارش سازمان بازرسی کل کشور در مورد پرونده این تونل بایگانی شده است و دیگری با حقایق موجود در رابطه با تونل کندوان تطابقی ندارد.