کوروش آلادین - غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، روز دوشنبه ۱۵ آذر گفت قرائن و شواهد این گونه حکایت می‌کند که یک روال عادی و متعارف در بورس رقم نمی‌خورد. وی ادامه داده است که عده کثیری از مردم اعتماد کرده‌اند و پول خود را وارد بورس کرده‌اند و حالا متضرر شده‌اند.
- قصه از کجا شروع شد
ابتدای سال ۱۳۹۹ شاخص کل بورس بر حول محور ۵۰۰ هزار واحد بود، اما در کمتر از ۵ ماه به طور شتابنده‌ای تا دو میلیون واحد بالا رفت. بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که این رشد با واقعیت اقتصادی کشور همخوانی ندارد. در حالی که بورس‌های جهانی تحت تأثیر شیوع کرونا در جهان و کاهش قیمت جهانی نفت در وضعیت نزولی یا به عبارتی چراغ قرمز بودند، روند شاخص‌ها در بورس تهران بی‌توجه به کرونا، همچنان صعودی بود. از سوی دیگر مسئولان هم مردم را تشویق می‌کردند که سرمایه‌های خود را وارد بورس کنند.
تا آن جا که ۱۶ مرداد سال ۹۹ حسن روحانی، رئیس جمهوری وقت گفت: «همه چیزتان را به بورس بسپارید!»
این تشویق، در کنار صعود سریع شاخص‌ها باعث شد افراد زیادی سرمایه‌های خود را وارد بازار بورس کنند. اما این حباب به ناگاه ترکید و شاخص بورس تا یک میلیون و صد هزار واحد سقوط کرد و سال ۱۳۹۹ را سرانجام با شاخص یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد به پایان برد.
در نتیجه، چندین نوبت مال‌باختگان در تهران و سایر شهرها تجمع اعتراضی برگزار کردند.
- دلیل رشد و سقوط شاخص‌ها
خبرگزاری فارس ۲۱ خرداد در مورد عملکرد روحانی در بازار بورس نوشت: دولت با سیاست‌های اشتباه خود در سال ۹۹ به دنبال تأمین مالی برای جبران کسری بودجه خود بود، و به تنها چیزی که فکر نکرد زیان سهام‌دارانی است که همه چیزشان را به بورس سپرده بودند.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران به ایسنا گفته است: «در این دوران شاهد این بودیم که برخی از شرکت‌های زیان‌ده دولتی، با قیمت‌های بالا در بورس فروخته می‌شد و مقام ناظر واکنشی به این مساله نشان نداد.»
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز معتقد است: اعلام دستوری فروش یا عدم فروش سهام از سوی دولت در سال‌های گذشته به بازار سرمایه و اعتماد سهام‌داران آسیب جدی زده است.
- سازمان بورس و استخراج رمز ارز
اوایل مهرماه ۱۴۰۰ زمزمه‌های کشف چند دستگاه ماینر در ساختمان بورس، برای استخراج رمز ارز، شنیده شد که ابتدا تکذیب و سپس اعلام شد که شرکت بورس اوراق بهادار تهران، ورود به حوزه رگولاتور رمزارز را به عنوان یک دارایی دیجیتال و در قالب یک پروژه تحقیقاتی دنبال کرده است. پس از این ماجرا علی صحرایی، مدیرعامل شرکت بورس، استعفا کرد که بعد مشخص شد استعفا نکرده و بنا بر صورت‌جلسه هفتم مهر ماه هیئت مدیره برکنار شده است.
حمید اسدی، حقوقدان بازار سرمایه به ایسنا گفته است: میزان رمز ارز استخراج شده در شرکت بورس سه و نیم بیت کوین است که بیش از سه میلیارد تومان ارزش دارد و مشخص نیست که در آمد حاصل از آن به جیب چه فرد یا افرادی رفته است.
- چشم‌انداز بورس در دولت رئیسی
رئیس اتاق بازرگانی ایران، یکی از راه حل‌های حل بحران را عدم حمایت دولت از سفته‌بازی در هر بازاری از جمله بازار سرمایه می‌داند. وی همچنین معتقد است راه حل دیگر اصلاح نظام بانکی و تسهیلات ورود شرکت‌های خصوصی به بورس است.
علی‌اکبر کریمی، نماینده اراک، کمیجان و خنداب گفته است، بورس کالا، باید محلی برای تأمین نیاز واحدهای صنعتی باشد، اما به محلی برای رانت و فساد تبدیل شده است.
و احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته است، ۳۰ سال است هر چه اجرا شده فقط وضعیت [اقتصاد] را بدتر کرده است.