هفته جاری بیست و پنجمین سالگرد اختراع شبکه جهانی اینترنت است، آنچه که در ابتدا به عنوان راهی برای تبادل پژوهش دانشمندان آغاز شد امروز زندگی در سراسر جهان را متحول کرده است.
تیم برنرز لی، دانشمند بریتانیایی در ماه مارس سال ١٩٨٩ در «سازمان اروپایی برای تحقیقات اتمی» در سوئیس کار می کرد.
دانشمندان از سراسر جهان به «سازمان اروپایی برای تحقیقات اتمی» سفر می کرد اما بقیه نمی توانستند پژوهش های آن ها را ببینند چون سیستم کامپیوترهایشان با هم همخوانی نداشت.
برنرز لی تصور کرد اگر همه کامپیوترها بتوانند با هم در تماس باشند و اطلاعات را مستقیماً با هم تبادل کنند، شرایط ساده تر خواهد شد.
بنابراین او پیشنهاد وصل کردن کامپیوترها را مطرح کرد و این مسئله را با عنوان «مدیریت اطلاعات: یک پیشنهاد؟» به روسای خود پیشنهاد داد. مدیران او با وجود ابهامی که نسبت به این پروژه در ذهن داشتند اما احساس کردند که هیجان انگیز خواهد بود.
پیشنهاد برنرز لی بعدها به نام «شبکه جهانی وب» معروف شد. دو سال طول کشید تا او و یکی از همکارانش موفق شوند تا یک سرور کامپیوتر و یک سرور وب را از مسیر شبکه اینترنتی به هم وصل کنند. شبکه جهانی وب به طور رسمی در اوت سال ١٩٩١ راه اندازی شد.
تا سال ١٩٩٣ بیش از ٥٠٠ سِروِر وب وجود داشت و امروز بیش از ۱.۷ میلیارد نفر در شبکه جهانی اینترنت حضور دارند.
جیمز هندلر، مدیر «موسسه اکتشاف داده ها و برنامه های رنسیلائر» در نیویورک می گوید یکی از چالش های رشد شبکه جهانی وب، کدگذاری انگلیسی و صفحه کلید بوده که هم اکنون حل وفصل شده است و آسیا می تواند به طور بی سابقه و انفجاری به شبکه جهانی اینترنت دسترسی داشته باشند.
هندلر می گوید «من می دانیم که از ١٠ شبکه اجتماعی بزرگ جهان، ٦ شبکه در چین هستند. بیشتر مردم متوجه نیستند که بایدو، دومین شرکت جستجوی اینترنتی بزرگ جهان چینی است. ما در ایالات متحده ٨٠ یا ٩٠ درصد مردم به اینترنت دسترسی دارند و شاهد رشد چندانی نیستیم. در چین حدود ٢٥ درصد از مردم به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند اما این تعداد اندک چنین رشد قابل توجهی داشته اند. بنابراین بیشتر رشدی که ما انتظار داریم در شبکه جهانی اینترنت اتفاق بیفتند در واقع در نقاطی از جهان به وقوع می پیوندد که هنوز به آن دسترسی ندارند».
هندلر از روزهای اول ابداع شبکه جهانی در وب فعال بوده و با برنرز لی چندین کتاب و مقاله تحقیقی نوشته است.
پال لوینسون، استاد ارتباطات و مطالعات رسانه ای دانشگاه فوردهام می گوید تحولاتی همچون «بهار عربی» و جنبش «وال استریت را اشغال کنید» قدرتی را که هر روز وب در اختیار مردم قرار می دهد را اثبات کردند.
میلیاردها نفر از مردم جهان به اطلاعات دسترسی دارند و بعضی از کشورها تلاش کرده اند تا دسترسی به شبکه جهانی اینترنت را محدود کنند. لوینسون می گوید با این وجود دولت ها باید دریابند که وب ابزاری محسوب می شود که در نفوذ و برقراری ارتباط با مردم بی رقیب است.
لوینسون می گوید «ما امروز شاهد کارزاری هستیم که از یک سو دولت ها از این ابزارها آگاهی بیشتری پیدا کرده اند و از نقش و تاثیر شهروند خبرنگاری مطلع شده اند و از سویی دیگر، تلفن های هوشمندی هستند که بیش از هر زمان دیگری در تاریخ برای ارتقای دموکراسی و توسعه ایده های انسانی مفید بوده اند، بنابراین مردم پیروز این جنگ هستند».
هندلر به گذشت ٢٥ سال از اختراع شبکه جهانی اینترنت اشاره می کند و می گوید فقط بخش بسیار کوچکی از توانایی های بالقوه وب متحقق شده است.
هندلر یادآوری می کند «این نیرو جامعه را به شیوه های متفاوتی متحول کرده است. ما هم اکنون از علوم ریاضیات و شبکه کامپیوتری آن آگاهی پیدا کرده ایم اما هنوز تاثیر اجتماعی آن را به طور کامل درک نکرده ایم. ما باید در زمینه پیامدها و تاثیرات مختلف شبکه جهانی وب بر جوامع تحقیق کنیم و دریابیم که نقش آن ها در متحول کردن جوامع چیست و چگونه ما این شبکه را می سازیم و آن را آزاد و عاری از محدودیت نگه می داریم».
تیم برنرز لی «بنیاد شبکه جهانی وب» را تاسیس کرده که بخشی از ماموریت آن استقرار یک شبکه آزاد به عنوان یک حق ابتدایی، عمومی و جهان شمول است.
پال لوینسون می گوید هرگونه تلاشی به هدف محدود کردن این حق، چه از جانب دولت ها و یا از طریق فشارهای تجاری و بازرگانی شرکت های ارائه کننده خدماتی اینترنتی در نهایت با شکست مواجه خواهند شد.
تیم برنرز لی، دانشمند بریتانیایی در ماه مارس سال ١٩٨٩ در «سازمان اروپایی برای تحقیقات اتمی» در سوئیس کار می کرد.
دانشمندان از سراسر جهان به «سازمان اروپایی برای تحقیقات اتمی» سفر می کرد اما بقیه نمی توانستند پژوهش های آن ها را ببینند چون سیستم کامپیوترهایشان با هم همخوانی نداشت.
برنرز لی تصور کرد اگر همه کامپیوترها بتوانند با هم در تماس باشند و اطلاعات را مستقیماً با هم تبادل کنند، شرایط ساده تر خواهد شد.
بنابراین او پیشنهاد وصل کردن کامپیوترها را مطرح کرد و این مسئله را با عنوان «مدیریت اطلاعات: یک پیشنهاد؟» به روسای خود پیشنهاد داد. مدیران او با وجود ابهامی که نسبت به این پروژه در ذهن داشتند اما احساس کردند که هیجان انگیز خواهد بود.
پیشنهاد برنرز لی بعدها به نام «شبکه جهانی وب» معروف شد. دو سال طول کشید تا او و یکی از همکارانش موفق شوند تا یک سرور کامپیوتر و یک سرور وب را از مسیر شبکه اینترنتی به هم وصل کنند. شبکه جهانی وب به طور رسمی در اوت سال ١٩٩١ راه اندازی شد.
تا سال ١٩٩٣ بیش از ٥٠٠ سِروِر وب وجود داشت و امروز بیش از ۱.۷ میلیارد نفر در شبکه جهانی اینترنت حضور دارند.
جیمز هندلر، مدیر «موسسه اکتشاف داده ها و برنامه های رنسیلائر» در نیویورک می گوید یکی از چالش های رشد شبکه جهانی وب، کدگذاری انگلیسی و صفحه کلید بوده که هم اکنون حل وفصل شده است و آسیا می تواند به طور بی سابقه و انفجاری به شبکه جهانی اینترنت دسترسی داشته باشند.
هندلر می گوید «من می دانیم که از ١٠ شبکه اجتماعی بزرگ جهان، ٦ شبکه در چین هستند. بیشتر مردم متوجه نیستند که بایدو، دومین شرکت جستجوی اینترنتی بزرگ جهان چینی است. ما در ایالات متحده ٨٠ یا ٩٠ درصد مردم به اینترنت دسترسی دارند و شاهد رشد چندانی نیستیم. در چین حدود ٢٥ درصد از مردم به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند اما این تعداد اندک چنین رشد قابل توجهی داشته اند. بنابراین بیشتر رشدی که ما انتظار داریم در شبکه جهانی اینترنت اتفاق بیفتند در واقع در نقاطی از جهان به وقوع می پیوندد که هنوز به آن دسترسی ندارند».
هندلر از روزهای اول ابداع شبکه جهانی در وب فعال بوده و با برنرز لی چندین کتاب و مقاله تحقیقی نوشته است.
پال لوینسون، استاد ارتباطات و مطالعات رسانه ای دانشگاه فوردهام می گوید تحولاتی همچون «بهار عربی» و جنبش «وال استریت را اشغال کنید» قدرتی را که هر روز وب در اختیار مردم قرار می دهد را اثبات کردند.
میلیاردها نفر از مردم جهان به اطلاعات دسترسی دارند و بعضی از کشورها تلاش کرده اند تا دسترسی به شبکه جهانی اینترنت را محدود کنند. لوینسون می گوید با این وجود دولت ها باید دریابند که وب ابزاری محسوب می شود که در نفوذ و برقراری ارتباط با مردم بی رقیب است.
لوینسون می گوید «ما امروز شاهد کارزاری هستیم که از یک سو دولت ها از این ابزارها آگاهی بیشتری پیدا کرده اند و از نقش و تاثیر شهروند خبرنگاری مطلع شده اند و از سویی دیگر، تلفن های هوشمندی هستند که بیش از هر زمان دیگری در تاریخ برای ارتقای دموکراسی و توسعه ایده های انسانی مفید بوده اند، بنابراین مردم پیروز این جنگ هستند».
هندلر به گذشت ٢٥ سال از اختراع شبکه جهانی اینترنت اشاره می کند و می گوید فقط بخش بسیار کوچکی از توانایی های بالقوه وب متحقق شده است.
هندلر یادآوری می کند «این نیرو جامعه را به شیوه های متفاوتی متحول کرده است. ما هم اکنون از علوم ریاضیات و شبکه کامپیوتری آن آگاهی پیدا کرده ایم اما هنوز تاثیر اجتماعی آن را به طور کامل درک نکرده ایم. ما باید در زمینه پیامدها و تاثیرات مختلف شبکه جهانی وب بر جوامع تحقیق کنیم و دریابیم که نقش آن ها در متحول کردن جوامع چیست و چگونه ما این شبکه را می سازیم و آن را آزاد و عاری از محدودیت نگه می داریم».
تیم برنرز لی «بنیاد شبکه جهانی وب» را تاسیس کرده که بخشی از ماموریت آن استقرار یک شبکه آزاد به عنوان یک حق ابتدایی، عمومی و جهان شمول است.
پال لوینسون می گوید هرگونه تلاشی به هدف محدود کردن این حق، چه از جانب دولت ها و یا از طریق فشارهای تجاری و بازرگانی شرکت های ارائه کننده خدماتی اینترنتی در نهایت با شکست مواجه خواهند شد.
