روز ۲۸ ماه مه به عنوان روز جهانی «بهداشت عادت ماهانه» یا قاعدگی شناخته میشود.
در این روز، اهمیت مراقبت از بهداشت و سلامت زنان برجستهتر میشود و فعالان مدنی تلاش میکنند آگاهی عموم را در مورد مسائل اجتماعی پیرامون پریود و عدم دسترسی به محصولات بهداشتی برای بسیاری از زنان سراسر دنیا بالا ببرند.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، دسترسی زنان به امکانات بهداشتی به دلیل هزینه بالا و همچنین تبعیضهای اجتماعی محدود است.
این عدم دسترسی میتواند مانع فعالیت و درس خواندن دختران در دوران عادت ماهیانه باشد.
«تبدیل دشتان (پریود) به یک واقعیت عادی زندگی تا سال ۲۰۳۰» شعاری است که امسال برای این روز در نظر گرفته شده است و هدف آن، ایجاد دنیایی است که در آن هیچ زن و دختری به خاطر پریود از فعالیت روزانه متوقف نشود.
پریود؛ معضلی اقتصادی و اجتماعی در ایران
در ایران نیز ، محدودیتهای دسترسی به محصولات بهداشتی برای دوران عادت ماهانه همواره یک معضل اجتماعی و اقتصادی بوده است.
جامعه ۲۴ در گزارش جدیدی به برخی از ابعاد این چالش پرداخته است. در این گزارش آمده است که در سال ۱۳۹۷ و با افزایش نرخ ارز و ادم تخصیص ارز دولتی به تولیدکنندهها، ۱۰ کارخانه فعال در زمینه تولید نوار بهداشتی به دلیل نبود مواد اولیه تعطیل و یا نیمه تعطیل شدند.
چندی پیش، خبرگزاری رکنا گزارش داد که از مهر سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، قیمت نوار بهداشتی بیش از ۶ برابر افزایش پیدا کرده است و در این بازده زمانی، بیشتر از ۵ بار گران شده است.
این گزارش تنها مربوط به محصوبات ساخت ایران بود و شامل محصولات خارجی که کمیابتر و گرانتر هستند نمیشد.
دبیر انجمن صنایع سلولزی- بهداشتی ایران به رکنا گفته بود که علت این افزایش قیمت ، بالا رفتن نرخ ارز و گران کردن محصولات توسط شرکتهای پتروشیمی است.
جامعه ۲۴ در گزارش خود اشاره کرده است که به دلیل محدودیتهای دسترسی به محصولات بهداشتی در نقاطی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان به ویژه در مناطق روستایی موارد عفونتهای زنان نیز به دلیل استفاده از پارچههای غیربهداشتی بالا رفته است.
اما بعد اجتماعی این مسأله نیز همچنان قابل توجه است. عادت ماهانه در ایران هنوز یک تابوی اجتماعی محسوب میشود اما در سالهای اخیر، زنان و حتی مردان بسیاری تلاش کردهاند تا در زندگی روزمره خود با این تابو مبارزه کنند و عادت ماهانه را عادی جلوه دهند.
واقعیت روزانه زندگی ۸۰۰ میلیون زن
روزانه، ۸۰۰ میلیون زن در سراسر جهان پریود میشوند و یک زن به طور متوسط هفت سال از عمر خود را پریود است. از آنجایی که سن بلوغ زنان به دلایل محیطی کاهش یافته است، این رقم در حال افزایش است.
سازمان ملل متحد در توییتی به مناسبت روز جهانی بهداشت قاعدگی، پریود را با نفس کشیدن مقایسه کرده است و میگوید این یک عمل طبیعی و بیولوژیکی است و نباید از آن خجالتزده بود. این نهاد بینالمللی دسترسی به امکانات بهداشتی در این دوره را یک حق بشری دانسته است.
بانک جهانی تخمین زده است که ۵۰۰ میلیون زن و دختر در سراسر جهان به امکانات کافی برای بهداشت عادت ماهانه دسترسی ندارند.
حتی برای زنانی که فقر پریود را تجربه نمیکنند، محصولات بهداشتی زنانه با کیفیت بالا اغلب با قیمت بسیار بالایی عرضه میشوند.