اعلام برگزاری همه پرسی برای استقلال اقلیم کردستان از عراق واکنش‌هایی را در میان کشورها منطقه و دولت ایالات متحده آمریکا برانگیخت. چند کارشناسان معتقدند که اگر همه پرسی استقلال کردستان عراق به رای مثبت مردم منتهی شود دولت آمریکا باید از آن حمایت کند و در کنار آن، رهبران کرد هم باید روابط بسیار مسالمت آمیزی با همسایگان خود داشته باشند. برخی نیز معتقدند احتمال تشکیل کشور کردستان «ضعیف» است.
قرار است سوم مهر ماه امسال همه پرسی برگزار شود. وزارت خارجه آمریکا در این رابطه اعلام کرد: ما از یک عراق فدرال، با ثبات، دموکراتیک و متحد حمایت می کنیم. ما خواستهای قانونی مردم کردستان عراق را درک می کنیم. همزمان، ترکیه و ایران، دو همسایه اقلیم کردستان با استقلال این منطقه از عراق مخالفت کرده اند.
برنامه افق نو روز چهارشنبه ۱۱ مرداد به موضوع برگزاری همه پرسی استقلال در کردستان عراق اختصاص داشت.
کنت تیمرمن نویسنده و تحلیلگر سیاسی در برنامه افق نو گفت که مردم و مسئولان کردستان عراق واقعا خواستار استقلال از عراق هستند؛ در این بین، اگر چه تعامل کردستان با ایران و ترکیه بسیار مهم است اما نکته مهمتر آن است که آمریکا می خواهد یک تعامل دموکراتیک را در این فرایند ببیند.
به گفته آقای تیمرمن، در حال حاضر فرایند همه پرسی بیشتر به عهده حزب حاکم است در حالیکه این حزب باید دست دوستی به سمت اپوزوسیون کردستان دراز کند.
آقای تیمرمن در بخش دیگری از سخنان خود درباره موضعی که دولت آمریکا باید در قبال استقلال کردها داشته باشد گفت که آقای ترامپ رئیس جمهوری است که منافع آمریکا را در درجه اول در نظر می گیرد.
به گفته آقای تیمرمن، یکی از مخالفان استقلال کردستان عراق دولت ایران است که دشمن آمریکا محسوب می شود. دیگر مخالف این همه پرسی هم دولت ترکیه است که اگرچه متحد آمریکاست اما در مواقع حساس طبق منافع خود و گاه برخلاف منافع آمریکا عمل کرده است؛ بنابراین دولت آمریکا نمی‌تواند موضعی در جهت مواضع آنها بگیرد.
دیگر مهمان برنامه افق، مناشه امیر تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار در اورشلیم هم کردها را قومی دارای فرهنگ، زبان و هویت مستقل دانست که در تمام مراحل تاریخی از داشتن کشور مستقل محروم مانده‌اند.
او گفت که نظر دولت اسرائیل نسبت به کردها بسیار مثبت است چرا که کردها همواره موضع دوستانه‌ای با اسرائیل داشته اند.
دانیل دیویس روزنامه نگار و افسر بازنشسته ارتش آمریکا با حضور در برنامه افق نو تلویزیون بخش فارسی صدای آمریکا گفت که با وجود تمام مخالفت‌ها، کردها این همه پرسی را برگزار خواهند کرد و در نهایت به سود منافع آمریکاست که از استقلال کردستان حمایت کند چرا که تنها منطقه امن و با ثبات در عراق است.
آقای دیویس هم در این زمینه گفت که اگر تشکیل یک دولت کرد دموکراتیک و مستقل به سود منافع آمریکا باشد باید دولت آمریکا از آن حمایت کند.
مناشه امیر اما در سخنان خود احتمال تشکیل کشور مستقل کردستان را ضعیف دانست چرا که کردها به همکاری بسیار نزدیک با دولت مرکزی عراق، ایران و ترکیه نیاز دارند و در این بین راهی هم به آبهای آزاد ندارند. او گفت که آنچه که بسیار محتمل است تشکیل یک کشور فدرالی در عراق است که کردها، سنی‌ها و شیعیان منطقه خود را اداره کنند، ضمن اینکه کردها بتوانند نفت خود را از بصره صادر کنند و رابطه مسالمت آمیز با همسایگانشان داشته باشند.
مخالفت‌های بین المللی و داخلی با برگزاری همه پرسی کردستان در حالی بوده است که رئیس اقلیم کرستان عراق در میانه تیر ماه به خبرگزاری رویترز گفت در حرکت به سوی یک کشور مستقل کرد «هیچ راه بازگشتی در کار نخواهد بود.»
واکنش آمریکا
مقام های دولت آمریکا پیشتر گفته بودند که از یک عراق متحد و دولت فدرالی کردستان در قالب عراق حمایت می کنند.
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده پیشتر گفته بود: ما پیشتر در این باره صحبت کرده ایم. ما از یک عراق فدرال، با ثبات، دموکراتیک و متحد حمایت می کنیم. ما خواستهای قانونی مردم کردستان عراق را درک می کنیم. ما نگرانی مان درباره برگزاری همه پرسی را با مقام های کردستان عراق در میان گذاشته ایم و گفته ایم که حتی یک قطعنامه غیر لازم الاجرا هم می تواند ما را از اولویت های فوری مان نظیر شکست داعش، ایجاد ثبات و بازگشت آوارگان به منطقه، مدیریت بحران اقتصادی و حل بحران های داخلی منطقه دور کند.
خانم هدر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود: ما همچنین مقام های محلی را به حفظ ارتباط با دولت مرکزی عراق درباره طیف وسیعی از مسائل مهم میان بغداد و اربیل فرا می خوانیم.
با اینحال، در هفته های اخیر برخی رسانه ها در آمریکا به نقل از برخی قانونگذاران این همه پرسی را با اهمیت دانسته اند.
وزارت خارجه آمریکا پیشتر در بیانیه ای گفته بود که دولت خودمختار کردستان عراق را به همکاری و اتحاد با دولت مرکزی عراق تشویق می کند.
برنامه کامل افق نو، دوم اوت: همه پرسی استقلال كردستان
