در آستانه از سرگیری گفتگوهای شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ با ایران، برای رسیدن یه یک توافق جامع هسته‌ای، و استراتژی در حال شکل‌گیری باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده برای مقابله با گروه موسوم به «دولت اسلامی» در عراق، ستاره درخشش رئیس بخش فارسی صدای آمریکا، گفتگوی اختصاصی با رایان کراکر دیپلمات ارشد و یکی از بلندپایه‌ترین کارشناسان امنیت ملی آمریکا انجام داده است.
رایان کراکر کارشناس امور ایران و خاور نزدیک – که در حال حاضر رئیس و استاد دانشکده حکومت و خدمات عمومی جورج بوش در دانشگاه تگزاس است – در ۳۷ سال سابقه دیپلماتیک خود، شش بار در مقام سفیر در افغانستان، عراق، پاکستان، سوریه، کویت و لبنان خدمت کرده و ماموریت‌هایی در مورد ایران، قطر و مصر نیز انجام داده است.
دو سناتور آمریکایی، لیندزی گراهام و جان مک‌کین اخیراً در مقاله‌ای در روزنامه نیویوک تایمز، از او به عنوان آن دسته از کارشناسان آمریکایی نام برده‌اند که خاورمیانه را به خوبی می‌شناسد و می‌تواند رایزنی‌های ارزشمندی در باره تحولات این منطقه در اختیار پرزیدنت اوباما قرار بدهد.
در گفتگوی اختصاصی رئیس بخش فارسی صدای آمریکا، که در دانشگاه تگزاس انجام گرفت، رایان کراکر به گفتگوها بر سر برنامۀ هسته‌ای ایران و نیز به چشم‌اندازی اشاره می‌کند که احتمالاً ایران و ایالات متحده در مقابل دشمن مشترک، یعنی گروه «دولت اسلامی» با یکدیگر همکاری کنند.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
صدای آمریکا: در صورتی که مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه پنج به علاوه یک به نتیجه مطلوب نرسد، چه گزینه‌های دیگری برای حل پرونده هسته‌ای ایران باقی می‌ماند؟
رایان کراکر: به نظر من شانس موفقیت مذاکرات بیشتر از شکست آن است. وقتی در مطبوعات خواندم که ایران گام‌هایی را برای ایجاد تغییراتی در نیروگاه اراک برداشته است، صرف نظر از آن که این تغییرات چه هستند و آیا گروه ۵+۱ را قانع خواهد کرد یا نه، صِـرف برداشتن این گام‌ها و اعلام آن، به نظر من نشانه امیدوارکننده‌ای از تعهد طرف ایرانی است. من خیلی آرزو می‌کنم که این مذاکرات به یک نتیجه مورد قبول طرفین منجر شود، زیرا گزینه خوب دیگری وجود ندارد.
صدای آمریکا: برای ریشه یابی مسائل روز، به سابقه تاریخی باز گردیم، به حدود یک قرن پیش، و زمانی که امپراتوری عثمانی دچار فروپاشی شد. به نظر شما مرزهایی که در آن تاریخ، از سوی غرب برای خاورمیانه تعریف و ترسیم شد، چه تاثیری بر مناقشه‌های امروز در خاور میانه دارد؟
رایان کراکر: پیامدهای جنگ اول جهانی، خصوصاً مذاکرات ۱۹۱۹ ورسای و تصمیماتی که در آنجا اتخاذ شد، تاثیرات ژرفی در منطقه بر جای گذاشت، که بخشی از آن امروز نیز مشاهده می‌شود. ما قرارداد «سایکس پیکو» را داشتیم که بر اساس آن، بریتانیا و فرانسه عملاً خاورمیانه را بدون هیچگونه مشورتی با مردم منطقه، میان خود تقسیم کردند.
بعد هم مکاتبات سـِـر هنری مک‌موهان، کمیسر عالی بریتانیا در مصر و حسین بن علی، شریف مکه در سال ۱۹۱۵ که بر اساس آن سعودی‌ها تصور کردند که به آنها وعده برخورداری از یک کشور مستقل در شام داده شده است. بعد از آن هم بیانیه بالفور را داشتیم، که باز این باور را در میان یهودیان ایجاد کرد که همان وعده به آنها هم داده شده است.
در سراسر منطقه، ما و مردم محلی با تبعات تصمیماتی که بعد از جنگ اول جهانی اتخاذ شد دست به گریبان بوده‌ایم؛ تبعاتی که خوب و مطلوب نبوده‌اند. حال برای نخستین بار، با ظهور دولت خودخوانده اسلامی، ما تنها با یک چالش مواجه نیستیم، بلکه با چالشی مواجه‌ایم که می‌تواند به مرزهای تعریف شده در سایکس پیکو در برخی از مناطق خط بطلان بکشد.
پس ما اکنون با عظیم‌ترین خطری مواجه هستیم که به نظر من، تاکنون از خاور میانه ظهور کرده و خلافت اسلامی، این نامی که بر خود گذاشته‌اند، بی‌شک یک دشمن خونی ما محسوب می‌شوند، اما فعلاً وقت خود را صرف کشتن مردم در خاورمیانه کرده‌اند.
فکر می‌کنم ما باید عملیات مستمر نظامی علیه آنها را افزایش دهیم. نه با اعزام نیرو و به منطقه، بلکه مشاوران نیروهای ویژه باید به واحدهای متحد ما کمک کنند. ما باید این عملیات را تا سوریه گسترش دهیم، دولت اسلامی برای آنها هم، همان خلافت است، و ما باید به همان چشم به آنها نگاه کنیم.
صدای آمریکا: در تعقیب این هدف، یعنی مبارزه با داعش، نظرتان دربارۀ همکاری آمریکا با ایران، یا تشکیل نوعی ائتلاف بین این دو کشور چیست؟
رایان کراکر: به نظر من خسارات ناشی از هر نوع عملیات مشترک ایالات متحده با ایران، از منافع آن بسیار بیشتر است. چنین همکاری می‌تواند جامعه سنی عراق را به مسیری کاملاً غلط سوق دهد و مشکلات جدی در روابط ما با کشورهای منطقه، مثل عربستان سعودی و مصر، ایجاد کند؛ آن هم در زمانی که ما بیش از پیش به همکاری نزدیک برای مواجهه با تهدیدی مشترک نیاز داریم.
پس تا جایی که ایران، داعش را تهدیدی برای منافع خود می‌بیند، به نظر من شاید نوعی تلاش مشترک به صورت سربسته امکان‌پذیر باشد، اما به نظر من، هرگونه اقدام علنی برای اتحاد علیه این دشمن مشترک، به هیچکدام ما کمکی نخواهد کرد.
