شب گذشته کالین کال یکی از مشاوران ارشد شورای امنیت ملی ایالات متحده در کلیسای شهر آرلینگتن در حومه شهر واشنگتن پایتخت آمریکا،دیدگاه های دولت باراک اوباما برای دستیابی به توافق اتمی با جمهوری اسلامی را تشریح کرد.
وی این توافق را «خوب » نامید و گفت اجرای سامانه نظارتی گسترده پیش بینی شده در آن تمامی مسیرهای دستیابی تهران به تسلیحات اتمی را مسدود می کند.
آنچه در زیر می خوانید برگردان بخشی از سخنان کالین کال است:
«فرصت خوبی است که برای شما درباره توافق اتمی با ایران که طی ماههای گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرده و طی چند روز آینده به علت تمرکز کنگره بر تصمیم گیری درباره آن، بخش بیشتری از اخبار را به خود اختصاص خواهد داد، صحبت کنم.
من اینجا درباره این که چرا این یک توافق خوب است با شما صحبت خواهم کرد. البته همچنین دیدگاههای دولت را در پاسخ به انتقادهایی که درباره این توافق وجود دارد ارائه خواهم کرد.
اگر وقت هم بود به پرسش های شما پاسخ می دهم، ولی ابتدا از شما عذر می خواهم که باید ساعت ۳۰/۸ اینجا را ترک کنم، زیرا مدیرانم نیاز به مشاوره من دارند ...
به جز جنگ های عراق و افغانستان که پرزیدنت اوباما آنها را به ارث گرفت، هیچ مساله امنیت ملی دیگری توجه و وقت او را در حد پرونده اتمی ایران به خود اختصاص نداد.
آقای اوباما بارها این مساله را تکرار کرد که وی تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهد داد ایران به تسلیحات اتمی دست یابد، و این که تمامی گزینه ها برای عدم تحقق این تهدید روی میز است.
البته او باز هم بارها گفت که تنها راه پایدار محقق کردن این امر از راه دیپلماتیک است به طوری که بر روی همه فعالیت های اتمی ایران نظارت های سرزده و همه جانبه اعمال شود.
توافق که ما (ایالات متحده) و سایر اعضای گروه ۱+۵، یعنی بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین و روسیه و البته ایران، به آن دست یافت این هدف را محقق می کند. این توافق خوبی است. برای ما و همپیمانان منطقه ای ما مانند اسرائیل و حتی جهان، امنیت به همراه می آورد.
صرفا حرف های من را حجت قرار ندهید، دانشمندان هسته ای و کارشناسان فنی طراز اول ما مفاد این توافق را قبول دارند.
تعداد زیادی از کارشناسان و دست اندرکاران مسائل امنیت ملی و فیزیک هسته ای از بیش از ۱۰۰کشور مفاد این توافق را قبول دارند. در بین این افراد کارشناسان امنیتی اسرائیلی نیز حضوردارند.
این توافق خوبی است، زیرا که تمامی مسیرهای دست یابی ایران به تسلیحات اتمی را مسدود می کند؛ همچنین از دستیابی ایران به آنچه مواد سوخت اتمی برای مصارف نظامی گفته می شود جلوگیری می کند.
ما از راه اعمال محدودیت های فراوان بر برنامه غنی سازی اورانیوم و همچنین تولید پلوتونیوم برای مصارف نظامی این امر را در مفاد توافق گنجاندیم. یعنی ما طی یک دهه آینده محدودیتی بر روی تعداد دستگاه های غنی سازی، یا همان سانتریفیوژ، اعمال می کنیم.
دستگاه های سانتریفیوژ، دستگاه های استوانه ای شکلی هستند که اورانیوم را برای مصارف سوخت در نیروگاه های تولید برق و همچنین استفاده برای سلاح اتمی غنی می کند. بر پایه توافق، تعداد دستگاه ها ی فعال از حدود ۲۰ هزار فعلی به حدود ۵ هزار کاهش می یابد.
همچنین ذخایر اورانیوم با غلظت پایین ۹۸درصد کاهش می یابد. این ذخایر اورانیوم بالقوه می تواند برای مصارف نظامی استفاده شود. یعنی از ۱۲ هزار کیلوگرم کنونی به حدود ۳۰۰ کیلوگرم کاهش خواهد یافت وتا ۱۵سال آینده ادامه خواهد یافت.
همچنین ایران موافقت کرده است در طراحی رآکتور تحقیقاتی آب سنگین در اراک،که خیلی شبیه کشور عراق تلفظ می شود ولی ربطی به آن ندارد، تغییراتی ایجاد کند. بر اساس طرح کنونی ، این رآکتور می تواند سالانه بین یک تا دو بمب اتمی با پایه پلوتونیوم تولید کند.
اما بر پایه توافق اتمی و با طراحی جدید پلوتونیم تولید شده را نمی توان برای مصارف نظامی استفاده کرد. و حتی سوخت استفاده شده برای این رآکتور در طول حیاتش به خارج از ایران فرستاده خواهد شد، بنابراین این مسیر احتمالی ایران برای دستیابی به سلاح اتمی نیز کلا مسدود می شود.
بر پایه این توافق، ایران موافقت کرده که برنامه اتمی اش تحت شدیدترین نظارت های همه جانبه و سرزده که تاکنون با کشورش مذاکره شده، قرار گیرد. این نظارت ها شامل بازرسی ۲۴ ساعته در همه روزهای هفته بر تمامی سایت های اتمی، نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، همان نهاد نظارتی سازمان ملل بر تمامی چرخه برنامه اتمی ایران، یعنی از زمان برداشت سنگ اورانیوم در معدن تا همه مراحل بعدی.
ممکن است کسی بپرسد که چرا این اهمیت دارد، خوب اگر ایران بنا باشد برنامه اتمی مخفی داشته باشد، از این اماکن که ما از آن مطلعیم به مکان های مخفی ما از آن خبردار می شویم.
بر اساس این توافق اگر جامعه جهانی شک کند که ایران برنامه غیرقانونی اتمی را در اختیار دارد، بازرسان آژانس می توانند به آن منطقه و محل سر بزنند و بازرسی های لازم را انجام دهند.
ایران باید به آنها طی ۲۴ساعت دسترسی به محل را بدهد، اگر مخالفت کند بالاخره طی ۲۴ روز باید این اجازه را بدهد. لازم است که بگویم که چون تمامی این مواد رادیو اکتیو هستند، ایران نمی تواند حتی طی ۲۴ سال اثرات موادی که احتمالا در برنامه مخفی اتمی به کار خواهد برد را خنثی کند.
طبق این توافق، ایران دسترسی به مکان ها، افراد و مستنداتی را که در گذشته در برنامه احتمالی نظامی به کار برده است به آژانس ارائه خواهد کرد. خوب، این توافق با تمامی توضیحاتی که دادم، ایران به پرسش های مربوط به گذشته برنامه اتمی خود در همه زمینه ها پاسخ خواهد داد.
ایران با توافق به مفاد این توافق، تحریمهای اعمال شده علیه برنامه اتمی اش کاهش می یابد و بالاخره برداشته می شود، و نه تحریم هایی که علیه نقض حقوق بشر و تروریسم.
این را هم بگویم که کاهش تحریم ها صرفا در برابر پایبندی ایران به مفاد توافق است، یعنی بر اساس اقدامات ایران این تحریم ها کاهش می یابد.
اگر ایران از التزام به مفاد توافق سرباز زند، تحریم های سازمان ملل مجددا اعمال خواهند شد و این شرط طی ۱۰ سال آینده برقرار خواهد بود. ما و اتحادیه اروپا می توانیم تحریم های یکجانبه خود را در هر زمانی برقرار کنیم.
خلاصه و مفید، اگر ایران از پایبندی به توافق تخطی کند، هزینه این تخطی را خواهد داد.
این توافق خوبی است، زیرا مسیرهای ایران به دستیابی به تسلیحات اتمی مسدود می شود، البته می دانم که بسیاری از شماها در باره این توافق سر و صداهایی، انتقادهایی و حتی اطلاعات غلطی شنیده اید.
من در این جا به سه مورد انتقادهایی عمده که در این باره گفته می شود، پاسخ هایی ارائه می کنم.
اولین این انتقادها این است که پس از ۱۵ سال، که برخی از محدودیت ها بر برنامه اتمی ایران برداشته می شود، ایران اجازه می یابد که سلاح اتمی تولید کند.
دومین انتقاد این است که ایران با آزاد شدن پولی که هم اکنون بلوکه است، بر تمامی منطقه خاورمیانه تسلط می یابد و اسرائیل را تهدید خواهد کرد.
و سومین انتقاد این است که اگر زیر این توافق بزنیم، می توانیم به توافق بهتری دست پیدا کنیم.
خوب بگذارید درباره این موارد صحبت کنم و سپس به پرسش های شما بپردازم.
خوب، گفته می شود که پس از ۱۵سال که محدودیت های اعمال شده بر برنامه اتمی ایران برداشته می شود، راه ایران برای دستیابی به بمب اتمی هموار می شود.
بگذارید خیلی صریح بگویم: بر پایه این توافق ایران هیچگاه به سلاح اتمی دست پیدا نخواهد کرد. هم برپایه این توافق و هم برپایه معاهده عدم گسترش تسلیحات اتمی. ایران هیچگاه به سلاح اتمی دست نخواهد یافت.
مساله دوم، ایران هم اکنون مسیر به سلاح اتمی و یا به قول ژنرال کولین پاول که چند روز پیش گفت ایران دارای مسیر شاهراهی به سلاح اتمی است. و اگر این توافق نبود می توانستند طی چند ماه بدان برسند و نه یک دهه و یا بیشتر که برخی از منتقدین می گویند.
هم اکنون زمان گریز اتمی ایران، یعنی مدت زمانی که برای ساخت بمب اتمی نیاز است، دو تا سه ماه است . خوب درست است که برپایه التزام ایران به مفاد توافق اتمی برخی از محدودیت های اعمال شده بر برنامه اتمی اش کاهش می یابد، اما ایران به عنوان یکی از اعضای پیمان نامه منع گسترش تسلیحات اتمی تنها از دست یابی به تسلیحات اتمی منع شده است ولی حق دسترسی به فن آوری اتمی مانند هر عضو دیگر را دارد.
برپایه برخی از بندهای این توافق ایران به طور کامل از انجام هرگونه تحقیقاتی که اهداف نظامی و ساخت کلاهک اتمی را به همراه داشته باشد منع شده است. طبق مفاد این توافق ایران از تولید اورانیوم و پلوتونیم با مصارف نظامی منع شده است، و اگر تهران تصمیم به گسترس برنامه اتمی خود بر خلاف مفاد توافق بگیرد، شکی ندارم که رییس جمهوری کنونی و یا هر رییس جمهوری در آینده جلوی این اقدام را خواهد گرفت.
همچنین برنامه بازرسی های سرزده و همه جانبه فراتر از ۱۵سال خواهد رفت. بازرسی ها از معادن، و دستگاه های سانتریفیوژ ۲۰ الی ۲۵ سال است و بازرسی از دیگر سایت های اتمی ایران بر پایه پروتکل الحاقی پیمان نامه منع گسترش تسلیحات اتمی دائمی است.
به عبارت دیگر بر پایه توان بازرسی مادر چارچوب این توافق، اگر ایران به سمت برنامه اتمی نظامی پیش برود، ما در هر زمان از آن مطلع می شویم و باید اضافه کنم که مکانیسمهای بازرسی امری دائمی است. و اگر بازهم ایران تصمیم بگیرد در هر زمانی در آینده از مفاد توافق تخطی کند، هر گزینه که ما امروز در اختیار داریم، در آینده نیز بر روی میز قرار خواهد گرفت. حتی برخی از گزینه های کنونی ما در آینده بهتر و کارآمدتر خواهند بود.
