هفتاد و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل روز سهشنبه ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲ آغاز به کار کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل به مدت یک هفته و معمولا در میانه ماه سپتامبر برگزار میشود. دبیرکل سازمان ملل متحد، سران و رهبران جهان را برای شرکت در این نشست جهانی دعوت میکند و معمولا سخنران افتتاحیه این نشست نیز خود او است.
آنتونیو گوترش اما سخنرانی افتتاحیه مجمع عمومی امسال خود را با اشاره به «ناخرسندی جهانی»، به نکوهش جنگ در اروپا و تهاجم روسیه به اوکراین اختصاص داد و از تبعات این رخداد بر افزایش جهانی قیمت کالاها و خدمات، کاسته شدن از روند رشد و توسعه، و همچنین تشدید گرسنگی سخن گفت.
بر اساس جدول زمانبندی شده تمامی ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد فرصت این را خواهند داشت تا از تریبون این سازمان با جامعه جهانی سخن بگویند.
بر اساس سنتی دیرینه و از سال ۱۹۴۷ میلادی (۱۳۲۶ شمسی)، اولین سخنران مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نماینده کشور برزیل است. دلیل این رویه این است که اوسوالدو آرانها، دیپلمات باتجربه برزیلی، نخستین فردی بود که در نخستین برگزاری این نشست، داوطلب سخنرانی در مجمع عمومی شد و این رسم دیرینه همچنان از دهمین مجمع عمومی به صورتی سنتی دیرینه ادامه داده شده است.
رئیسجمهوری ایالات متحده به دلیل میزبانی سازمان ملل متحد، همواره دومین سخنران مجمع عمومی است. امسال اما به دلیل تقارن سخنرانی او با برگزاری مراسم تدفین ملکه الیزابت دوم و حضور جو بایدن در این مراسم، سخنرانی او به روز دوم موکول شده است. جو بایدن جزو آخرین سخنرانان نوبت صبح چهارشنبه خواهد بود.
غایبان بزرگ نشست امسال ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، و شی جی پینگ، رئیس جمهوری چین، هستند که وزیران امور خارجه خود را برای حضور در این نشست اعزام کردهاند.
دیپلماتهای ارشد و روسای جمهوری کشورها در دو نوبت صبح و عصر در این مجمع سخنرانی میکنند و زمان اختصاص یافته به آنها و همچنین نوبت حضورشان براساس جدول منظم به آنها ابلاغ میشود. بر اساس این جدول ابراهیم رئیسی دومین سخنران روز چهارشنبه تعیین شده که بعد از نماینده نیجریه سخنرانی خواهد کرد.
ابراهیم رئیسی در حالی به نیویورک سفر کرده است که بسیاری از نهادهای محافظهکار از جمله روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران پانزدهم شهریور به او توصیه کردهبودند که به نیویورک نرود.
این رسانه پیشتر نوشته بود رئیسجمهوری ایران هرچهقدر خود را «بینیازتر از اینگونه سفرها نشان دهد»، غیبت او در مجمع عمومی سازمانملل «محسوستر» و برای تبدیلشدن به یک «پروپاگاندای رسانهای و سیاسی» مناسبتر است.
رئیسی پیش از ترک تهران اما گفت که «اگر با تحریم و تهدید، ملت ایران متوقف میشد، حضور ما در سازمان ملل عزتمندانه نخواهد بود، اما حضور من در این سفر عزتمندانه و با افتخار است.»
رئیس دولت سیزدهم حضور در این نشست را فرصتی برای بیان دیدگاههای عقلانی و منطقی جمهوری اسلامی ایران دانست و اظهار داشت که «به دلیل اینکه فضای رسانهای در دنیا تحت تسلط قدرتهای بزرگ و نظام سلطه قرار دارد باید از این فرصتها در جهت تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران و بیان ظلمهایی که نسبت به ملت بزرگ ایران شده است استفاده کرد.»
سخنرانی رئیسی در روز چهارشنبه در حالی برگزار میشود که دولت سیزدهم یکی از ناآرامترین روزهای خود را میگذراند. خشم ناشی از کشتهشدن مهسا امینی، دختر جوان سقزی، در بازداشتگاه گشت ارشاد به بسیاری از شهرها سرایت کرده و جمهوری اسلامی به دلیل برخورد خشن خود با معترضان در معرض آماج انتقادهای بینالمللی و افکار عمومی جهانی قرار دارد.
اگرچه این دومین سخنرانی ابراهیم رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است اما نخستین تجربه حضور او به شمار میرود. سال گذشته و به دلیل همهگیری کووید رهبران و روسای جمهوری جهان برای دومین سال پیاپی بعد از شروع همهگیری به صورت آنلاین در این نشست حاضر شدند و پیامهای خود را به صورت ویدئویی ارسال کردند.
بهرغم کاهش پروتکلهای بهداشتی در زمینه مبارزه با همهگیری، هیئتهای مدعو در نشست امسال کوچکتر از سالهای قبل دعوت شده و امکان حضور تعداد محدودتری از خبرنگاران برای پوشش این رویداد فراهم شده است.
مجمع عمومی عالی ترین نهاد مذاکره و تصمیمگیرنده در سازمان ملل متحد است و تنها نهادی به شمار میرود که تمام اعضای نماینده دارند و هر کشور نیز دارای یک رای است.
براساس منشور سازمان ملل متحد، کارکرد مجمع عمومی شامل بحث، بررسی و ارائه توصیههایی درباره طیف متنوعی از موضوعات مرتبط با صلح و امنیت بینالملل است.
همانطور که در بند یک منشور ملل متحد آمده است، اولین و مهمترین هدف سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بینالمللی است درحالیکه آرمانهای دیگری ازجمله توسعه روابط دوستانه براساس احترام به اصل برابری حقوق دولتها در تعیین سرنوشت، توسعه همکاری بینالمللی از طریق رفع مشکلات اقتصادی، اجتماعی، انسانی، احترام به حقوقبشر را دنبال میکند.
اگرچه نشست مجمع عمومی مهمترین نماد عینی مجمع عمومی به شمار میرود اما بیشتر نشستهای این مجمع طی ماههای سپتامبر تا دسامبر در مقر این سازمان و با حضور نمایندگان کشورها و عمدتا در نیویورک برگزار میشود. طی این مدت، نشستهای تخصصی و موضوعی نیز بهاقتضای شرایط برگزار میشود و موضوعات مورد بحث در شش کمیته تخصصی مورد بررسی قرار میگیرند.
اعضای این سازمان می توانند طیف متنوعی از موضوعات را به بحث و رای بگذارند و در نتیجه، مجمع عمومی بر مبنای نتیجه مذاکرات، مصوباتی را صادر میکند درحالیکه این مصوبات بیشتر در حد توصیه باقی میمانند و الزامآور نیستند.
تمام کشورهای عضو در تامین بودجه این سازمان مشارکت کرده و حق عضویت میپردازند. میزان حق عضویت هر کشور متناسب با توانایی اقتصادی آن کشور تعیین میشود. ایالات متحده بزرگترین رقم مشارکت را در تامین هزینه های این سازمان پرداخت میکند.