موج مستندهای تاریخی در تلویزیون‌های آمریکا، به بهانه سالگردها

در پی موفقیت چند سریال مستند در باره رویدادهای تاریخی، شبکه‌های تلویزیونی در آمریکا همزمان به مستندسازی روی آورده‌اند، به طوری که این هفته، شاهد پخش مستندهای متعدد از شبکه های مختلف، در باره سوژه‌های مشابه خواهیم بود.

در این میان، شورش‌های لس آنجلس، به خاطر بیست و پنجمین سالگرد این واقعه، بیشتر از سوژه‌های دیگر مورد توجه قرار دارد.

پرکردن برنامه‎های تلویزیونی با فیلم‌های مستند به جای سریال‌های داستانی، هزینه کمتری دارد. وقتی مستندها بتوانند تماشاگر انبوه را جلوی تلویزیون بکشانند، ساختن اینگونه فیلم‌ها، برای شبکه‌های تلویزیونی وکابلی که هر سال بر شمارشان افزوده می‌شود، سودآورتر است.

در فاصله زمانی یک ماه، پنج سریال از دیدگاه‌های مختلف در باره افتضاح سکسی «مونیکا لووینسکی» در کاخ سفید دوران پرزیدنت کلینتون به شبکه کابلی «شوتایم» پیشنهاد شد. هر چند «شوتایم» هیچکدام را نخرید، اما این سوژه در شبکه‌های دیگر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شورش‌ها

هفته آینده، دست کم ۵ شبکه تلویزیونی و کابلی در آمریکا، مستندهائی از دیدگاه‌های مختلف، در باره شورش‌های ۲۵ سال پیش لس آنجلس پخش می‌کنند، در واکنش به تبرئه شدن پلیس‌های متهم در ضرب و شتم یک تبهکارخرده‌پا به نام «رادنی کینگ.»

شبکه ویدیوی خانگی «نتفلیکس» در سریال جدیدش «رادنی کینگ»که از هفته آینده پخش می‌شود، از دیدگاه دیگری به همین موضوع می‌پردازد،

شبکه تلویزیونی کوچک «اسمیتسونیان» هم در مجموعه‌ای به نام «نوارهای گمشده» به شورش‌های لس آنجلس خواهد پرداخت.

شبکه A&E همین ماه، مستند دو ساعته‌ای به نام «لس آنجلس در آتش: شورش‌ها، 25 سال بعد» از کارگردان «جان سینگلتون» را نمایش می‌دهد. این کارگردان در سال ۱۹۹۱با فیلم «پسرهای محله» Boyz in the Hood به شهرت رسید، در باره فروشندگان نوجوان موادمخدر در محله کامپتون، که سال بعد در شورش‌ها، مرکز حوادث بود.

​جشنواره ترایبکا، فیلم LA92 را در برنامه دارد که در پایان این ماه، از شبکه «نشنال جیوگرافیک» پخش می‌شود.

شبکه ABC نیز در پایان همین ماه، فیلم سینمائی «بگذار سقوط کند: لس آنجلس ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۲» را پخش خواهد کرد، فیلمی که قبل از پخش از تلویزیون، در سینماها به نمایش در خواهد آمد.

انگیزه

انگیزه روی آوردن تلویزیون‌ها به مستندسازی یا درام‌های مستند در باره وقایع اخیر، موفقیت دو سریال اخیر در باره «او. جی. سیمپسون» است، که هر دو هم جوائز اسکار و هم تماشاگر انبوه را به خود جلب کردند.

یکی از آنها، «او. جی.: ساخت آمریکا» OJ: Made in America، زندگی «او. جی. سیمپسون» را زیر ذره‌بین قرار داد. محاکمه جنجالی این بازیکن سابق فوتبال که قبل از متهم شدن به قتل همسر سفیدپوستش، به یک ستاره تلویزیونی و شخصیت محبوب اجتماعی تبدیل شده بود، تنها بخشی از سریال «او. جی.: ساخت آمریکا» را تشکیل می‌داد.

در این سریال، از کارگردان برجسته «ازرا ادلمن» که دوماه پیش، جایزه اسکار بهترین مستند را به خود اختصاص داد، تحول‌های اجتماعی و سیاسی جامعه آمریکا، به خصوص از دیدگاه روابط نژادی، مورد بررسی قرار می‌گیرد، در پسزمینه زندگی «او .جی. سیمپسون»، که در طول حرفه پربار فوتبال خود، تاکید داشت که می‌خواهد به عنوان کیفیت‌ها و استعدادهای شخصی، مورد توجه و معروف باشد، نه به عنوان نماینده جامعه سیاهان در آمریکا.

تضاد جذاب در سریال «او. جی.: ساخت آمریکا» این است که نشان داد محاکمه «او. جی. سیمپسون» به سرعت رنگ نژادی به خود گرفت و تنها هنگامی به تبرئه او انجامید که وکلای سیاهپوست توانستند در دفاع از او، جامعه لس آنجلس و کل آمریکا را به نژادپرستی متهم کنند.

همزمان با این سریال مستند، یک سریال داستانی به نام «مردم علیه اوجی سیمپسون» People Vs. O.J. Simpson، در شبکه «اف اکس»، جریان محاکمه او را که خودش یک نمایش تلویزیونی زنده و طولانی بود، به صورت یک سریال داستانی تلویزیونی با شرکت هنرپیشه‌های برجسته بازسازی کرد.

بنا به گزارش «وال استریت جورنال» موج تازه ای از سریال‌سازی در آمریکا کلید خورده است که طی آن، شبکه‌های تلویزیونی، به بازسازی زندگی چهره‌های برجسته فرهنگ عامه پرداخته‌اند. موضوع بیشتر این سریال‌ها، آدم‌ها و واقعه‌های دهه‌های ۱۹۹۰ هستند.

دوران کلینتون

به عنوان مثال، ماه آگست امسال، شاهد نمایش سریالی در باره زندگی «پرنسس دایانا»، همسر اول ولیعهد بریتانیا، هستیم که بیست سال پیش در اثر تصادف فجیع اتومبیل در یک بزرگراه در پاریس، جان خود را از دست داد.

واقعه دیگری که به صورت یک سریال داستانی، بازسازی می‌شود، محاصره اردوگاه افراط گرایان مسیحی «برنچ دیویدیان» در شهر «ویکو» Waco ایالت تگزاس است که ماه فوریه آینده، بیست و پنج ساله می‌شود. در پی این اشغال مسلحانه، نیروهای اداره آگاهی فدرال FBI به این اردوگاه هجوم آوردند. در این درام شش قسمتی، «جان لوگیزامو»، «مایکل شنن» و «تیلرکیج»ایفای نقش می‌کنند.

ماجرای زندگی «دیوید کورش» David Koresh رهبر فرقه مذهبی «برنچ دیویدیان» موضوع سریال چند قسمتی دیگری است از شبکه A&E، که در ماه‌های آینده، پخش می‌شود.

اینگونه سوژه‌ها، دستمایه‌های خوبی برای مستندسازی هستند، چون در زمان خودشان، پوشش تلویزیونی گسترده داشتند، که یعنی تماشاگر انبوه، و دسترسی به آرشیو‌های انبوه از فیلم و مصاحبه.

سالگردها

کانال تلویزیونی «اسمیتسونیان» از سالگردها برای تبلیغ سریال‌های مستند جدید خود استفاده می‌کند. مثلا، مستندهائی در باره «دیوید برکوویتز» که چهل سال پیش دستگیر شد، یا مستندی در باره سریال «عیسی ناصری» Jesus of Nazereth که چهل سال پیش پخش شد، و مستندی در باره بومیان آمریکا به نام «پوکوهانتاس» که داستان آن به ۴۰۰ سال پیش بر می‌گردد.

از جمله سالگردهائی که به زودی با مستندهای تلویزیونی، شاهد یادآوری یا بزرگداشت آنها خواهیم بود، می‌توان از سی‌امین سالگرد انتشار آلبوم Joshua Tree گروه پاپ – راک ایرلندی U2 نام برد که ماه «می» آینده، توسط خود این گروه، زنده می‌شود.

هفته آینده، علاقمندان گروه راک Grateful Dead می‌توانند مستند چهلمین سالگرد نمایش فیلم مستند در باره این گروه را، با نمایش مجدد این فیلم، گرامی بدارند، و همچنین ماه بعد از آن، روایت پاکیزه با میکس جدید، از آلبوم The Sargent Pepper’s Lonely Hearts Club Band گروه بیتل‌ها توزیع می‌شود، به مناسبت پنجاهمین سالگرد انتشار آن.

به عقیده «راب شرناو» Rob Sharenow مدیرعامل شبکه‌های کابلی A&E و Lifetime، فرهنگ پاره پاره کنونی، لحظات اتحاد و تمرکز چندانی ندارد، و سالگردها، فرصتی برای یادآوری خاطرات مشترک هستند. شبکه‌های او، با زنده کردن سریال مستند «بیوگرافی»، چند فیلم جدید در باره چهره‌های برجسته تاریخ «هیپ هاپ» پخش خواهد کرد، از جمله فیلمی دوساعته در باره «نوتوریوس بیگ» که بیست سال پیش به قتل رسید، و فیلمی شش قسمتی تحقیقی درباره قتل «توپک شکور».