تصمیم شرکت «دیزنی» ترکیه برای عدم پخش مجموعه مستند خود درباره مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه، از شبکه اینترنتی «دیزنی پلاس» با واکنش‌های متفاوتی همراه بود.
اعلام این خبر موجب خشم ترکیه شد و سازمان دیده‌بان پخش برنامه‌های تلویزیونی این کشور گفت که درباره دلایل اقدام دیزنی تحقیق خواهد کرد.
رسانه‌های محلی ترکیه و برخی منابع ارمنی مدعی هستند که لغو این مجموعه تلویزیونی به دلیل فشار ارامنه آمریکایی و لابی آنها با دیزنی صورت گرفته است که مصطفی کمال آتاتورک را از عوامل کشتار گروهی ارمنی‌ها در سال ۱۹۱۵ می‌دانند.
کمیته ملی ارامنه آمریکا دوشنبه از حامیان کارزار خود علیه دیزنی پلاس قدردانی کرد و گفت که مجموعه آتاتورک از این شبکه اینترنتی پخش نخواهد شد.
مری آپیک، هنرمند سرشناس سینما و تلویزیون در لس‌آنجلس که از ایرانیان ارمنی‌تبار است، یکی از چهره‌هایی بود که به عدم پخش این مجموعه واکنش نشان داد.
خانم آپیک به صدای آمریکا می‌گوید: «من این مجموعه را ندیدم بنابراین اظهار نظر درباره آن دشوار است. تنها چیزی که می‌توان بگویم این است که اگر تهیه‌کنندگان تحقیقات گسترده‌ای درباره حقیقت انجام داده باشند و آن را به شیوه مناسبی ارائه دهند، می‌تواند بخشی از تاریخ باشد. اما در هر صورت پخش این مجموعه جنجالی خواهد بود و خشم ارامنه در سراسر جهان را بر می‌انگیزد.»
او در ادامه می‌افزاید: «من در چهار دهه گذشته عضو هیئت مدیره بنیاد فیلم ارمنی بوده‌ام. این سازمان غیرانتفاعی در طول دهه‌ها تلاش کرده است تا مستندات و مدارک نسلکشی ارامنه را برای بازماندگان گردآوری کند و این اسناد بصورت فیلم و ویدئو آرشیو شده است.»
این هنرمند می‌گوید: «صدای شاهدان این نسلکشی ضبط شده است، افرادی که شاهد این رویداد وحشتناک بودند و امروز در قید نیستند، این اظهارات سند و مدرکی واقعی است از نسلکشی که در آن دوره زمانی خاص در ترکیه اتفاق افتاده است.»
به گفته مری آپیک، بنیاد فیلم ارمنی، حدود چهارصد مصاحبه صوتی و تصویری از شاهدانی دارد که در زمان حیات خود مشاهداتشان را بیان می‌کنند و ابعاد مختلفی از رویدادهای آن دوران را شرح می‌دهند.
خانم آپیک یادآور می‌شود که به دلیل اهمیت موضوع، این مجموعه صوتی و تصویری ارزشمند تحت تدابیر شدید امنیتی نگهداری می‌شوند تا خطری متوجه آنها نباشد.
او با اشاره به اینکه بواسطه حضور خود در بنیاد فیلم ارمنی و فعالیت‌های این مرکز به خوبی با مفهوم نسلکشی ارامنه و رویدادهای مرتبط با آن آشنایی دارد، می‌گوید که با این حال دخالت آتاتورک به دلیل زمان‌بندی آن بحث‌انگیز است.
مری آپیک می‌گوید: «آتاتورک را رهبر ترکیه نوین می‌نامند و بسیاری معتقد هستند که رضا شاه راه او را برای نوسازی ایران در پیش گرفت.»
خانم آپیک در ادامه می‌افزاید: «نسلکشی ارامنه، موضوع دردناک صد ساله‌ای برای ارامنه محسوب می‌شود که ترکیه همواره آن را انکار کرده است، و آمریکا نیز سالها به دلیل موقعیت استراتژیک خود در منطقه در برابر روسیه، از ترکیه حمایت کرد.»
دیزنی ترکیه ماه گذشته اعلام کرده بود که مجموعه آتاتورک «در صدمین سالگرد» جمهوری ترکیه در ۲۹ اکتبر از دیزنی پلاس پخش خواهد شد.
در بیانیه‌ای که چهارشنبه از شبکه خبری فاکس، متعلق به دیزنی پخش شد، این شرکت گفت که «آتاتورک» به‌عنوان دو فیلم برای تلویزیون و سینما به ترتیب در ۲۹ اکتبر و ۲۲ دسامبر اکران خواهد شد. در این بیانیه توضیح داده نشد که چرا پخش برنامه در چهارچوب یک مجموعه تلوزیونی تغییر کرده است، و عدم پخش این مجموعه از دیزنی پلاس چه دلایلی دارد.
تخمین زده می‌شود که حدود ۱.۵ میلیون نفر در واقعه‌ای که به طور گسترده به عنوان نخستین نسلکشی قرن بیستم شناخته می‌شود، جان سپردند. ترکیه «نسلکشی» ارامنه را انکار می‌کند و می‌گوید که کشته‌شدگان قربانیان جنگ داخلی و ناآرامی بودند، و رقم ادعایی واقعیت ندارد
