دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب آمریکا، در طول سالها مواضع سیاسی خود را تغییر داده است و پیش از آنکه جمهوریخواه شود، در هر دو حزب دموکرات و ریفورم ثبت نام کرده بود. با این حال، یکی از موضوعاتی که همواره مورد توجه او بوده تجارت بینالمللی است.
از دهه ۱۹۸۰ میلادی، ترامپ این بحث را مطرح کرد که ایالات متحده به دلیل سیاست تجاری لیبرال خود توسط سایر کشورها مورد سوء استفاده قرار میگیرد.
ترامپ پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهوری در سال ۲۰۱۶ تلاش کرد تا از طریق اعمال تعرفه به این موضوع رسیدگی کند.
تعرفهها مالیات ویژه بر واردات هستند که علاوه بر افزایش درآمد دولت، از صنایع داخلی در برابر رقبای خارجی محافظت کرده و با گران کردن محصولات وارداتی، مصرف کالاهای داخلی را تشویق میکند.
در اواخر قرن هجدهم امپراتوری بریتانیا از حمایتگرایی با استفاده از ابزار تعرفه به سمت سیاست تجارت آزاد حرکت کرد و ایالات متحده که تازه استقلال پیدا کرده بود برای تقویت صنایع نوپای خود به تعرفهها متکی شد.
تا زمانی که مالیات بر درآمد معرفی شد، تعرفهها بزرگترین منبع درآمد دولت فدرال محسوب میشدند و آمریکا تا قرن بیستم یکی از بالاترین نرخهای تعرفه را میان کشورهای توسعه یافته داشت.
با این حال، در دوران پس از جنگ، آمریکا در تلاش برای ایجاد تعادلی در مقابل کمونیسم، پرچمدار کاهش تعرفهها و ترویج تجارت میان کشورهای سرمایهداری شد و با پایان جنگ سرد، نئولیبرالیسم اقتصادی با تمرکز بر تجارت آزاد به عنوان عامل رشد اقتصادی در سراسر جهان گسترش یافت.
در عرصه سیاست آمریکا، حزب جمهوریخواه با پشتوانه حمایت کسب و کارها، بر سیاستهای بازار محور متمرکز شد و حزب دموکرات به دلیل ارتباط با اتحادیههای کارگری، به پشتیبانی از حمایتگرایی ادامه داد.
از همین رو تمرکز دونالد ترامپ بر اعمال تعرفه، انحراف از رویه پیشین جمهوریخواهان محسوب میشود.
در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، آمریکا شاهد تعرفههای بالای ۳۰ درصد بر واردات بود؛ از کالاهای مصرفی مانند صفحات خورشیدی و ماشینهای لباسشویی گرفته تا مواد خام مانند فولاد و آلومینیوم و همچنین طیف وسیعی از تعرفهها نیز محصولات چینی را هدف گرفت.
هرچند دونالد ترامپ میگوید تعرفههایش به نفع اقتصاد آمریکا بوده ولی اثرات دیگری نیز داشته است.
تعرفهها علاوه بر کالاهای آماده، هزینه قطعات و مواد وارداتی مورد استفاده تولیدکنندههای آمریکایی را نیز افزایش داد که در نهایت در قالب قیمتهای بالاتر به مصرفکنندگان منتقل شد.
از سوی دیگر چین و سایر کشورها با تعرفههای خود تلافی کردند که به کاهش درآمد و مشاغل صنایع صادراتی آمریکا منجر شد. کشاورزی یکی از بخشهایی بود که به شدت آسیب دید و باعث شد تا دولت در نهایت یک بسته کمکی ۱۶ میلیارد دلاری برای کمک به کشاورزان آمریکایی تصویب کند.
با این حال، دونالد ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود در سال ۲۰۲۴ بر وعده خود برای اعمال تعرفههای جدید در صورت راهیابی مجدد به کاخ سفید تأکید کرد.
حمایت آقای ترامپ از تعرفهها ممکن است آنطور که به نظر میرسد رادیکال نباشد چرا که حتی در دوران پس از جنگ، آمریکا تعرفههایی را در برخی از حوزهها مانند صنعت خودروسازی اعمال کرد اما در عین حال سیاست حمایتی خود از صنعت کشاورزی را نیز از طریق دادن یارانه به کشاورزان آمریکایی حفظ کرد.
علاوه بر این، دولت جو بایدن، رئیس جمهوری کنونی آمریکا نیز بسیاری از تعرفههای دور نخست ریاستجمهوری ترامپ را حفظ کرد و کامالا هریس که نامزد حزب دموکرات برای ریاستجمهوری بود نیز بر حمایت خود از تعرفهها روی شماری از صنایع مهم تأکید کرد.
این تغییر سیاست تجاری که از حمایت دو حزبی در آمریکا برخوردار است در شرایطی رخ میدهد که دنیا هنوز درگیر انزوای ناشی از همهگیری کووید-۱۹ و تبعات حمله روسیه به اوکراین است که کشورها را برای بازسازی زنجیره تأمین و کاهش اتکای اقتصادیشان به کشورهایی که «دشمنان ژئوپلیتیکی» محسوب میشوند به تکاپو انداخته است.
تحلیلگران پیش از اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا میگفتند فارغ از اینکه چه کسی برنده شود، بازگشت به اجماع کلی بر سر تجارت آزاد آنطور که در دهههای گذشته شاهد آن بودیم بعید است به زودی اتفاق بیفتد.