داستان زندگی «مدلین ماری اوهیر»، زنی که مجله «لایف» ۵۳ سال پیش، لقب «منفورترین زن آمریکا» را زیر عکس او روی جلد مجله، چاپ کرد، نیم قرن بعد از قتل فیجع او و اعضای خانواده اش در تگزاس، در مستندی در شبکه «نت فلیکس» بر پرده میآید. خانم «اوهیر» یک فعال حقوق مدنی بود، که موفق شد حکم لغو تعلیمات دینی و دعا در مدارس دولتی را از دیوانعالی آمریکا دریافت کند.
اعتراض پسر خانم «اوهیر» به دعای اجباری در مدرسه، خانم «اوهیر» را در سال ۱۹۶۰ به یک مبارز حقوق مدنی تبدیل کرد.
داستان زندگی او، در فیلم «منفورترین زن آمریکا» پیش از پخش در شبکه «نت فلیکس» برای نخستین بار در جشنواره «جنوب از جنوب غربی» شهر آستین، تگزاس، به نمایش در آمد.
او که در آن زمان در ایالت مریلند زندگی میکرد، در دعوای حقوقی علیه نظام آموزش دولتی شهر بالتیمور، استدلال کرد که خواندن اجباری انجیل و وادارکردن دانشآموزان به شرکت در کلاسهای دعا در مدارس دولتی، بر خلاف قانون اساسی آمریکا است. دعوای حقوقی او سرانجام در سال ۱۹۶۳، به «دیوانعالی آمریکا» کشیده شد، و هشت قاضی از ۹ قاضی، مدارس دولتی بالتیمور را محکوم شناخت. از آن هنگام، دعا و کلاس مذهبی در مدارس دولتی، لغو شد.
فعال ضددین
«ملیسا لئو» بازیگر صاحب اسکار، که در مستند «نت فلیکس» نقش خانم «اوهیر» را بازی میکند، از اینکه این شخصیت برجسته حقوق مدنی برای اکثر مردم ناشناس است، اظهار تعجب میکند.
او در مصاحبهای در جشنواره «آستین» تگزاس، میگوید: «واقعا جالب است آدمی که کارش، طنینی به این گستردگی داشته، تا این اندازه ناشناس باشد.»
محو «مدلین ماری اوهیر» از انظار عمومی، نه در سالهای اخیر، بلکه در زمان حیات خودش، اتفاق افتاد. خانم «اوهیر» یک فعال ضددین بود که سازمان «خدانشناسان آمریکا» Atheist Americans را بنیان گذاشت و از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۸۶، ریاست آن را بر عهده داشت.
هنگامی که در سال ۱۹۹۵ یک کارمند ناراضی این سازمان، خانم «اوهیر» و نوه و چندتن از اعضای خانواده او را ابتدا گروگان گرفت و بعد به قتل رساند، خانم «اوهیر» شهرت چندانی نداشت، و همین کار ساخته شدن فیلمی در باره نقش عمدهای که او در حذف تعلیمات دینی و دعا از مدارس دولتی سراسر آمریکا بازی کرد، دشوار ساخته بود.
اگر تلاش بازیگر «ملیسا لئو» نبود، ممکن بود سناریوی «تامی اوهاور» Tommy O’Haver کارگردان فیلم، همچنان در کشوی میزتحریر او، باقی بماند. او دوسال بعد از نوشته شدن سناریو، به فکر افتاد که آن را برای «ملیسا لئو» بفرستد.
بازیگر «ملیسا لئو» که برای ایفای نقش مادر در فیلم «مشت زن» The Fighter جایزه اسکار گرفت، اسم «اوهیر» را نشنیده بود، اما بعد از خواندن سناریو، تلاش بزرگی به راه انداخت که برای سناریوی فیلم «منفورترین زن آمریکا» سرمایه جلب کند. «الیزابت بنکس» ستاره برجسته وکارگردان هالیوودی، به خانم «لئو» در این راه کمک کرد.
اما 5 سال طول کشید که شرکت نت فلیکس برای تامین سرمایه اندک تولید این فیلم، پیشقدم شود. کار فیلمبرداری ۱۸ روزه پایان یافت.
دلیل ناشناس ماندن
«ملیسا لئو» دلیل ناشناخته ماندن خانم «اوهیر» را زن بودن او میداند. او در مصاحبهای جشنواره «ساوث بای ساوث وست» گفت اگر طرف دعوای مدارس بالتیمور یک مرد بود، قطعا شهرتی به مراتب بیشتر بدست میآورد.
هر چند که چنانکه فیلم «منفورترین زن آمریکا» نشان میدهد، «مدلین اوهیر» زن شجاع و پرسروصدائی بود، ولی نطقهای آتشین او علیه مذهب و تحمیل دعا و دین به دانشآموزان در مدارس، نفرت بسیاری در جامعه مذهبی این کشور، علیه او برانگیخت.
او در سخنرانی، در مناظره با مبلغان مذهبی، و در برنامههای پربیننده تلویزیونی، با تندترین واژگان، به مذهب و تبلیغات مذهبی، میتاخت و به خاطر زخمزبان و بددهنی علیه شخصیتهای مذهبی و مقدسات، مورد حمله متقابل قرار میگرفت. اما کسی که او را از پای در آورد، یک مذهبی متعصب نبود، بلکه از کارمندان بنیادی بود که خودش برای مبارزه با مذهب، به راه انداخته بود.
جاذبه فیلم «منفورترین زن آمریکا» به نظر «کوین فالون» نویسنده نشریه پرخواننده «دیلی بیست»، در این است که نشان میدهد یک مادر مجرد، بدون دسترسی به منابع مالی و وکلا وحقوقدانان کارآشنا، موفق شد پرونده علیه مدارس بالتیمور را تا بالاترین مرجع قضائی آمریکا، پیش ببرد، و نتیجهای تاریخی بگیرد.