روز جمعه ، بان کی مون دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی در انجمن آسیا در نیویورک به بحران عراق و سوریه پرداخت. بان کی مون درمورد عراق هشدار داد که حمره نظامی در عراق درغیاب راه حل سیاسی و تشکیل دولتی فراگیر حتی می تواند نتیجه معکوس دهد.
اما به نوشته نشریه فارین پالیسی، هشدار احتیاط آمیز بان کی مون در مورد عراق، تحت الشعاع بخش پایانی سخنانش درمورد سوریه قرار گرفت. سخنانی که به عنوان مهم ترین سخنرانی آقای بان در سال گذشته در قبال جنگ سوریه تعبیر شد. بان کی مون در این سخنان که تحت عنوان «بحران سوریه: جنگ داخلی و خطر جهانی» ایراد کرد، خواستار اعمال تحریم تسلیحاتی برای سوریه شد و آشکار کرد که بزودی جانشینی برای اخضر ابراهیمی، یکی از دو نماینده ارشد سازمان ملل در امر سوریه، تعیین خواهد کرد. تلاش های ابراهیمی برای پایان دادن به جنگ سوریه، که بیش از ۱۵۰ هزار کشته برجا گذاشته و تمامی منطقه را با خطر بی ثباتی روبرو کرده ، با شکست روبرو شد.
بان کی مون گفت: «من اینجا می خواهم نومیدی خود را از این محاسبه سرد، که به نظر می رسد رو به گسترش دارد، ابراز کنم- این که می گویند راهی جز مسلح کردن طرف های درگیر و نظاره بر بالاگرفتن آتش جنگ وجود ندارد». او افزود: «این عین بی مسئولیتی نیروها و گروه های خارجی ست که به طرف های درگیر در سوریه که با قساوت و بی رحمی عمل می کنند و اصول اولیه حقوق بشر و قوانین بین المللی را با وقاحت زیرپا می گذارند، مدام کمک و حمایت نظامی می رسانند».
بان از شورای امنیت سازمان ملل خواست که حریفان جنگ در سوریه را مورد تحریم تسلیحاتی قرار دهد. با این حال تصدیق کرد که با توجه به اختلاف های شدید میان حامیان غربی و عرب آنان و نیز روسیه، که تدارک کننده اصلی ارسال سلاح به سوریه است، این امر به احتمال زیاد غیرممکن است. او گفت در صورت بروز چنین وضعیتی «بر همسایگان سوریه است که اجازه ندهند از مرزهای زمینی و هوایی شان برای سرازیر کردن سلاح و قاچاق آن به سوریه استفاده شود.»
به نوشته فارین پالیسی، با این حال بان کی مون تصدیق کرد که اتخاذ چنین راه حلی نیروی مخالفان اسد را برای سرنگون کردن حکومت او تقلیل خواهد داد و به سود نیروهای نظامی سوریه تمام خواهد شد.
«من می دانم که تحریم تسلیحاتی، با توجه به انبار اسلحه عظیمی که دولت سوریه در اختیار دارد، خطر عدم تعادل نیروها را در پی دارد. اما جنگ سوریه از طریق نظامی به پیروزی نخواهد رسید. باید طرف های جنگ باردیگر بر سر میز مذاکره بنشینند. سوال اکنون این است که: چه میزان جان های بی شمار دیگر باید فدا شود تا چنین اقدامی به انجام رسد.»
بان کی مون همچنین بر قطع هرگونه کمک به گروه های افراطی در سوریه مانند داعش و جبهه نصرت، که این نیز گروهی تندرو و سبع است، تاکید کرد. با این حال گفت چه بسا گروه های مسلح بوده اند که به مذاکره و راه حل سیاسی روی آورده اند. او همچنین اسد را، به خاطر شروع جنگی که مخالفان سوری را به سوی تندروی راند و جای پایی برای تندرو ها فراهم آورد که «اکنون، دارند به نحوی آشکار و ویرانگر به عراق سرزیر می شوند،» سرزنش کرد.
او گفت: «قرار نبود چنین شود. در سال ۲۰۱۱ ، ده ها هزار تن از مردم سوریه که در میدان دارا و دیگر نقاط شهر به صورت آرام و مسالمت آمیز گرد آمدند، خواستار تغییر رژیم نبودند. . آنان پس از دهه ها تحمل سرکوبی و فشار خواستار اصلاحات بودند، نه انقلاب. اما پاسخ مقام های سوریه بی رحمانه بود. تک تیراندازان و تانک ها به روی مردم، از پیر و جوان، آتش گشودند. »
فارین پالیسی می نویسد، با این حال دورنمای دست یابی به راه حل سیاسی هرگز تا این حد دور دست نبوده است.
در اوایل این ماه اسد بار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد تا هفت سال دیگر بر سرکار بماند و به این ترتیب امید های سازمان ملل به مذاکره برای ایجاد حکومتی موقت نقش بر آب شد.
بان کی مون گفت: «به نظر می رسد که حرکت دیپلماسی متوقف شده است. انتخابات ریاست جمهوری ضربه دیگری بود بر روند سیاسی. این انتخابات حتی پایین ترین معیارهای رای گیری را رعایت نکرده است.»
بان کی مون افزود که دولت سوریه، اگر فکر می کند که با انتخابات و چند پیشرفت نظامی می تواند به پیروزی نظامی دست یابد، سخت در توهم به سر می برد.
«در حال حاضر، بزرگ ترین مانع در راه پایان دادن به جنگ در سوریه این توهم است که می توان از طریق نظامی به پیروزی دست یافت. من این روایت جاری را که می گویند دولت سوریه در راه پیروزی است رد می کنم. تصرف اراضی از طریق بمباران هوایی محله های پرجمعیت پیروزی نیست. با محصور کردن و قحطی دادن به مردم آنان را به تسلیم واداشتن پیروزی نیست. هیچ کس برنده نمی شود. نمی تواند برنده شود. حتی اگر یک طرف بتواند برای مدتی کوتاه در قدرت باقی بماند، تخریب های کنونی، بذر درگیری های آینده را می کارند.»
اما به نوشته نشریه فارین پالیسی، هشدار احتیاط آمیز بان کی مون در مورد عراق، تحت الشعاع بخش پایانی سخنانش درمورد سوریه قرار گرفت. سخنانی که به عنوان مهم ترین سخنرانی آقای بان در سال گذشته در قبال جنگ سوریه تعبیر شد. بان کی مون در این سخنان که تحت عنوان «بحران سوریه: جنگ داخلی و خطر جهانی» ایراد کرد، خواستار اعمال تحریم تسلیحاتی برای سوریه شد و آشکار کرد که بزودی جانشینی برای اخضر ابراهیمی، یکی از دو نماینده ارشد سازمان ملل در امر سوریه، تعیین خواهد کرد. تلاش های ابراهیمی برای پایان دادن به جنگ سوریه، که بیش از ۱۵۰ هزار کشته برجا گذاشته و تمامی منطقه را با خطر بی ثباتی روبرو کرده ، با شکست روبرو شد.
بان کی مون گفت: «من اینجا می خواهم نومیدی خود را از این محاسبه سرد، که به نظر می رسد رو به گسترش دارد، ابراز کنم- این که می گویند راهی جز مسلح کردن طرف های درگیر و نظاره بر بالاگرفتن آتش جنگ وجود ندارد». او افزود: «این عین بی مسئولیتی نیروها و گروه های خارجی ست که به طرف های درگیر در سوریه که با قساوت و بی رحمی عمل می کنند و اصول اولیه حقوق بشر و قوانین بین المللی را با وقاحت زیرپا می گذارند، مدام کمک و حمایت نظامی می رسانند».
بان از شورای امنیت سازمان ملل خواست که حریفان جنگ در سوریه را مورد تحریم تسلیحاتی قرار دهد. با این حال تصدیق کرد که با توجه به اختلاف های شدید میان حامیان غربی و عرب آنان و نیز روسیه، که تدارک کننده اصلی ارسال سلاح به سوریه است، این امر به احتمال زیاد غیرممکن است. او گفت در صورت بروز چنین وضعیتی «بر همسایگان سوریه است که اجازه ندهند از مرزهای زمینی و هوایی شان برای سرازیر کردن سلاح و قاچاق آن به سوریه استفاده شود.»
به نوشته فارین پالیسی، با این حال بان کی مون تصدیق کرد که اتخاذ چنین راه حلی نیروی مخالفان اسد را برای سرنگون کردن حکومت او تقلیل خواهد داد و به سود نیروهای نظامی سوریه تمام خواهد شد.
«من می دانم که تحریم تسلیحاتی، با توجه به انبار اسلحه عظیمی که دولت سوریه در اختیار دارد، خطر عدم تعادل نیروها را در پی دارد. اما جنگ سوریه از طریق نظامی به پیروزی نخواهد رسید. باید طرف های جنگ باردیگر بر سر میز مذاکره بنشینند. سوال اکنون این است که: چه میزان جان های بی شمار دیگر باید فدا شود تا چنین اقدامی به انجام رسد.»
بان کی مون همچنین بر قطع هرگونه کمک به گروه های افراطی در سوریه مانند داعش و جبهه نصرت، که این نیز گروهی تندرو و سبع است، تاکید کرد. با این حال گفت چه بسا گروه های مسلح بوده اند که به مذاکره و راه حل سیاسی روی آورده اند. او همچنین اسد را، به خاطر شروع جنگی که مخالفان سوری را به سوی تندروی راند و جای پایی برای تندرو ها فراهم آورد که «اکنون، دارند به نحوی آشکار و ویرانگر به عراق سرزیر می شوند،» سرزنش کرد.
او گفت: «قرار نبود چنین شود. در سال ۲۰۱۱ ، ده ها هزار تن از مردم سوریه که در میدان دارا و دیگر نقاط شهر به صورت آرام و مسالمت آمیز گرد آمدند، خواستار تغییر رژیم نبودند. . آنان پس از دهه ها تحمل سرکوبی و فشار خواستار اصلاحات بودند، نه انقلاب. اما پاسخ مقام های سوریه بی رحمانه بود. تک تیراندازان و تانک ها به روی مردم، از پیر و جوان، آتش گشودند. »
فارین پالیسی می نویسد، با این حال دورنمای دست یابی به راه حل سیاسی هرگز تا این حد دور دست نبوده است.
در اوایل این ماه اسد بار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد تا هفت سال دیگر بر سرکار بماند و به این ترتیب امید های سازمان ملل به مذاکره برای ایجاد حکومتی موقت نقش بر آب شد.
بان کی مون گفت: «به نظر می رسد که حرکت دیپلماسی متوقف شده است. انتخابات ریاست جمهوری ضربه دیگری بود بر روند سیاسی. این انتخابات حتی پایین ترین معیارهای رای گیری را رعایت نکرده است.»
بان کی مون افزود که دولت سوریه، اگر فکر می کند که با انتخابات و چند پیشرفت نظامی می تواند به پیروزی نظامی دست یابد، سخت در توهم به سر می برد.
«در حال حاضر، بزرگ ترین مانع در راه پایان دادن به جنگ در سوریه این توهم است که می توان از طریق نظامی به پیروزی دست یافت. من این روایت جاری را که می گویند دولت سوریه در راه پیروزی است رد می کنم. تصرف اراضی از طریق بمباران هوایی محله های پرجمعیت پیروزی نیست. با محصور کردن و قحطی دادن به مردم آنان را به تسلیم واداشتن پیروزی نیست. هیچ کس برنده نمی شود. نمی تواند برنده شود. حتی اگر یک طرف بتواند برای مدتی کوتاه در قدرت باقی بماند، تخریب های کنونی، بذر درگیری های آینده را می کارند.»
