لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۳ ایران ۱۲:۱۱

استقبال محتاطانه عربستان از توافق ژنو


همزمان با دیگر کشورهای عرب منطقه خلیج فارس، عربستان سعودی نیز محتاطانه از کسب توافق اتمی ایران با کشورهای غربی استقبال کرده است.

دولت عربستان سعودی روز دوشنبه (۲۵ نوامبر) با انتشار بیانیه ای اعلام کرد این توافق نامه «درصورتی که اراده وجود داشته باشد می تواند» اولین قدم به سمت دستیابی به یک راهکار جامع برای برنامه اتمی مناقشه آمیز ایران باشد.

براساس توافق نامه ای که روز یکشنبه (۲۴ نوامبر) در ژنو امضا شد، ایران توافق کرد تا به ازای کاهش بخشی از تحریم های اقتصادی ۶ قدرت جهانی علیه این کشور، بخش هایی از برنامه اتمی کشور را به مدت ۶ ماه متوقف کند.

مذاکرات اتمی ایران سبب شده است که مناسبات بین پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده طی ماه های اخیر رو به تیرگی بگذارد.

عربستان سعودی یک کشور با اکثریت و دولت سنی است مدت های طولانی نگران برنامه اتمی ایران و تبدیل فعالیت های هسته ای و ساخت بمب اتمی توسط این کشور و افزایش و تقویت قدرت و نفوذ منطقه ای ایران شیعه و رقیب ریاض در خاورمیانه بوده است.

ایران همواره ادعا کرده که فعالیت های اتمی این کشور ماهیت صلح آمیز دارند.

لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه روز دوشنبه گفت احتمال دارد اتحادیه اروپا تا ماه آینده بخش هایی از تحریم ها ایران را لغو کنند. اما او در مصاحبه ای با رادیو فرانسه گفت هر گونه کاهش تحریم ها «محدود، هدفدار و قابل برگشت» خواهند بود.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است طی روزهای آینده تیمی از اعضای شورای امنیت ملی کشور را به واشنگتن اعزام خواهد کرد تا در مورد یافتن راهکاری دائمی برای برنامه اتمی مناقشه آمیز ایران با دولت اوباما بحث و گفتگو کنند.

آقای نتانیاهو توافق نامه ژنو را «یک اشتباه تاریخی» خواند چون در آن به ایران اجازه داده شده است تا تاسیسات اتمی خود را فعال نگهدارد، فعالیت هایی که می توانند در آینده تسلیحاتی باشند.

به دلیل این که برخی از دولتمردان ایران بارها خواستار نابودی اسرائیل شده اند، رهبران اسرائیل ایران مسلح به توانایی اتمی را تهدیدی برای موجودیت این کشور قلمداد می کنند.

اسرائیل یکی از متحدان کلیدی ایالات متحده در خاورمیانه است اما این دو کشور در مورد شیوه رویارویی با ایران اختلاف نظر دارند.

مقامات کاخ سفید گفته اند پرزیدنت باراک اوباما روز یکشنبه با آقای نتانیاهو تلفنی صحبت کرد. آقای نتانیاهو خواهان آغاز فوری دیدارهای مشورتی اسرائیل و ایالات متحده و شروع تلاش های برای مذاکره در مورد کسب یک توافق نامه جامع با ایران است.

آقای اوباما به نتانیاهو گفته است ایالات متحده کماکان قویاً به اسرائیل متعهد است اما نخست وزیر اسرائیل ادعا کرده برای بدبینی نسبت به نیات ایران دلایل محکمی دارد.

دولت عربستان سعودی روز دوشنبه اعلام کرد باید بعد از توافق نامه ژنو راهکار جامعی به دست آید که «به برچیده شدن سلاح های کشتار دسته جمعی، به ویژه سلاح های اتمی از خاورمیانه منتهی شود».

ریاض همچنین خواسته است تا قدم های بیشتری برداشته شوند تا «حق همه کشورهای منطقه برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را ضمانت کند». دولت عربستان به اقدامات خاصی در این مورد اشاره نکرده است.

بحرین، کویت، قطر و امارات متحده عربی، چهار کشور دیگر منطقه خلیج فارس نیز با انتشار بیانیه هایی ابراز امیدواری کرده اند که توافق نامه اتمی ایران به حفظ صلح و ثبات منطقه ای کمک کند.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه گفت دولت او طی هفته های آینده و شاید پیش از پایان سال میلادی جاری قدم هایی را که در مورد آن ها توافق حاصل شده است را به مرحله اجرا خواهد گذاشت اما همه درخواست ها را یک روزه نمی توان انجام داد.

آقای ظریف گفت «همه اقداماتی که ما برای اعتمادسازی اتخاذ خواهیم کرد، بازگشت پذیر هستند و به سرعت می توانند روند معکوسی را طی کنند، به طور قطع ما امیدواریم که ناچار نشویم این مسیر را طی کنیم».

جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده و دیگر دیپلمات ها قصد دارند تا توافق نامه جامعی در مورد برنامه اتمی ایران تدوین کنند. طرفین مصمم هستند تا در مدت زمان یک سال به این توافق دست یابند.

آقای کری گفته است «هم اکنون بخش های واقعاً دشوار شروع می شوند، تلاش و هدف این است که به یک توافق نامه جامعی دست یابیم که با برداشتن قدم های بزرگ و دشوار به پاسخگویی، شفافیت و اعتمادسازی منتهی شود. ما می دانیم که برای همکاری مصمم هستیم، از امروز شروع می کنیم تا تلاش های ژنو را ادامه دهیم و امور را پیش ببریم».

متن توافق نامه موقت روز یکشنبه شامل بخش هایی است که اهداف دستیابی به یک توافق نامه جامع در آن تشریح شده اند. این قدم ها شامل ارائه تعریفی از برنامه غنی سازی اورانیوم « با محدودیت های عملی» و شیوه هایی است که ماهیت صلح آمیز آن را شفاف تر کند. این توافق نامه همچنین شامل لغو همه تحریم های سازمان ملل متحد و تحریم هایی است که کشورهای کوچک تر به صورت انفرادی علیه تهران اعمال کرده اند.

این توافق نامه موقت ۶ ماهه و از ایران خواسته شده است تا ذخایر غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را که برای ساخت بمب اتمی فاصله کمی دارد، خنثی کند. براساس این توافق نامه ایران از ادامه غنی سازی اورانیوم زیر سطح ۵ درصد منع نشده است.
براساس این توافق نامه، ایران نباید ساخت تاسیسات راکتور اتمی آب سنگین اراک را ادامه دهد. راکتور اراک پس از بهره برداری توانایی تولید پلوتونیوم دارد که می توان از آن برای ساخت سلاح های اتمی استفاده کرد.
XS
SM
MD
LG