یک نهاد ناظر بر اطلاعات میگوید که کرملین کارزار انتشار اطلاعات نادرست خود را شدت بخشیده و شمار پایگاههای اینترنتی که تبلیغات و اطلاعات نادرست پیرامون تهاجم به اوکراین را منتشر میکنند، رو به افزایش است.
«نیوز گارد» که یک شرکت مستقل و مستقر در شهر نیویورک آمریکا است و اطلاعات نادرست در فضای مجازی را ردیابی میکند، تا کنون ۲۵۰ پایگاه اینترنتی را شناسایی کرده است که فعالانه اطلاعات نادرستی را پیرامون جنگ در اوکراین به نیابت از دولت روسیه منتشر میکنند.
از جمله ادعاهایی که این تارنماها همرسانی کردهاند، صحنهسازی کردن خسارات ناشی از حملههای روسیه از سوی ارتش اوکراین به منظور جلب توجه افکار عمومی بینالمللی و ساختگی بودن و دروغین بودن حضور رئیسجمهوری اوکراین در کنار مردم بودهاست. انتشار نادرست اخباری مبنی بر ارتکاب جرایم توسط پناهندگان اوکرائینی در آلمان و لهستان از دیگر موضوعاتی است که این تارنماها مورد توجه قرار دادهاند.
متعاقب هجوم نظامی روسیه به اوکراین در ماه فوریه گذشته، اتحادیه اروپا شبکههای تلویزیونی «آر- ت»، یا روسیه امروز، و اسپوتنیک را به دلیل انتشار عمومی اطلاعات نادرست مسدود کرد. به دنبال این اتفاق شماری از پایگاههای اینترنتی همسو با کرملین برای دور زدن تحریمهای اتحادیه اروپا، شکل و شمایل ظاهریشان را تغییر دادند.
از سوی دیگر، بعضی از رسانههای همسو با مسکو بخشهایی بزرگ از محتوای خود را به وبسایتهای جدیدی منتقل کردهاند که پیشتر پیوندهایی روشن و محرز با دولت روسیه نداشتهاند. پارهای از این سایتها خود را به عنوان اندیشکدههای مستقل یا رسانههای خبری مشروع جا میزنند. حدود نیمی از آنها انگلیسی زبان هستند، ضمن اینکه بقیه به زبانهای فرانسه و آلمانی و ایتالیایی به انتشار اطلاعات نادرست و کاذب سرگرم هستند.
گوردون کروویتز، مدیر اجرایی مشترک شرکت «نیوز گارد»، میگوید این پایگاههای اینترنتی احتمالاً در حال ایجاد «سایتهای خواب آلوده» هستند. این اصطلاح به سایتهایی اطلاق میشود که عمدتا کم فعالیت هستند ولی به مرور و به آهستگی کاربران را به خود جلب میکنند تا کارزار پخش اطلاعات نادرست خود را عملیاتی کنند.
اگرچه تارنماهای عمدهای چون «یو تیوب»، «تیک تاک»، «متا» یا «فیس بوک» سابق و «اینستاگرام» متعهد شدهاند که محتواهای آر- ت و اسپوتنیک را تحریم کنند ولی پژوهشگران دریافتهاند که در موارد متعددی دولت روسیه توانسته با استفاده از حسابهای کاربری دیگر به پخش اطلاعات نادرست مبادرت کرده و این تحریمها را دور بزند.
این درحالی است که مقامات اتحادیه اروپا در تلاش برای تقویت ساختارها در کارزار مبارزه با اطلاعات نادرست قوانینی را از تصویب گذرانیدهاند که شرکتهای فنآوری را ملزم میکند برای ریشه کن ساختن اینگونه اطلاعات تلاشهای بیشتری معمول دارند یا اینکه در صورت بیاعتنایی با جرایم سنگینی روبرو شوند.