در مورد ناکامی تلاش های بین المللی به منظور توقف خشونت در سوریه و احتمال وقوع جنگ داخلی در این کشور و پیامدهای آن که به طور قطع سراسر منطقه را فرا می گیرد، نگرانی هایی وجود دارد.
طرح صلح کوفی عنان، دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد موفقیت چندانی کسب نکرده است. این طرح برای پایان دادن به خونریزی پانزده ماهه، خواهان عقب نشینی جنگ افزارهای سنگین از مناطق شهری و روستایی و برقراری آتش بس و گفتگوی بین دولت سوریه و مخالفان اسد شده است.
کارشناسان معتقدند روسیه به دلیل مناسبات اقتصادی و نظامی قوی با سوریه می تواند یکی از بازیگران کلیدی حل و فصل این بحران باشد.
روسیه چندین دهه است که کمک اقتصادی و نظامی برای دولت سوریه فراهم آورده است. فروش هواپیماهای جنگنده میگ و دفاع هوایی پیچیده به سوریه از آن جمله است. روسیه همچنین ناوگان دریایی خود را چون دوران شوروی، کماکان در بندر تارتوس سوریه در دریای مدیترانه مستقر کرده است و قصد دارد تا برای اعزام کشتی های جنگی، از جمله ناوهای هواپیمابر این پایگاه را مدرنیزه کند.
کارشناسان بر این باورند که مناسبات نزدیک کرملین با دمشق، واکنش روسیه نسبت به بحران سوریه را تحت الشعاع خود قرار داده است. مسکو از زمان آغاز قیام مردم سوریه در برابر تلاش های کشورهای غربی به هدف محکوم کردن اقدامات پرزیدنت بشار اسد مقاومت کرده است. این کشور همچنین برای وتو کردن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواهان کناره گیری رهبر سوریه از قدرت همصدا شده است. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده این رای را «یک تقلید مسخره و هجو» خواند.
استفان کوهن، استاد بازنشسته دانشگاه پرینستون و دانشگاه نیویورک می گوید روسیه پس از رای ممتنع به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان لیبی در مارس ٢٠١١ احساس کرد که به این کشور خیانت شده است، بنابراین در مورد سوریه از حق وتوی خود استفاده کرد.
آقای کوهن می گوید: «به روسیه گفته شده بود که از زور استفاده نخواهد شد و اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان لیبی در دوران (معمر) قذافی فقط به هدف تقویت توان هوایی خواهد بود.»
او می گوید «از آن به بعد مسکو سوگند خورد که در مورد استفاده از زور دیگر حرف واشنگتن را باور نکند. زمانی که ناتو به رهبری ایالات متحده به جنگ علیه قذافی در لیبی رفت، مسکو شاهد خلف وعده بود. بنابراین زمانی که اخیراً مسئله اقدام علیه دولت سوریه (در شورای امنیت سازمان ملل متحد) مطرح شد، مقامات روسیه قطعنامه را وتو کردند و این تصمیم جای تعجب نداشت. تجربه لیبی هنوز در ذهن آن ها تازه بود.»
رابرت لگولد، استاد دانشگاه کلمبیا می گوید اقدامات روسیه در سازمان ملل متحد در کشورهای غربی عواقبی هم به همراه داشته است.
او می افزاید «موضع روسیه در قبال سوریه، همچون موضع چین در سوریه، لطمه های بسیار جدی به مناسبات این کشور با ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا وارد کرده است». او خاطرنشان می کند که اقدامات روسیه دولت اوباما را «ذله، درمانده، خشمگین و آزرده خاطر» کرده است.
با وجودی که مسکو قطعنامه های سازمان ملل متحد را وتو کرده، اما از طرح صلح کوفی عنان حمایت کرده است. کارشناسان می گویند روسیه تلاش کرده است تا به طور جداگانه در مسکو میزبان مقامات دولت سوریه و اعضای مخالف اسد باشد و نقش میانجی در این درگیری ایفا کند.
جان پارکر، استاد دانشگاه دفاع ملی می گوید: «مسکو می تواند بر سوریه فشار اعمال کند. اما به نظر نمی رسد تا به حال موفقیتی در این زمینه کسب کرده باشد. آن ها تصور می کنند که اعمال فشار واقعی بر روسیه، به سقوط نهایی دولت بشار اسد منتهی خواهد شد. اما هدف آن ها کندتر کردن روند کار و دوری جستن از خشونت بیشتر است چون از این پتانسیل برخوردار است.»
ویتالی چرکین، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد می گوید «وضعیت سوریه به نحوی پیش می رود که از پتانسیل بسیار بالایی برخوردار است که به شیوه بسیار بدی، نه تنها بر سوریه و بلکه بر منطقه تاثیر بگذارد».
چرکین منطقه، «از ایران گرفته تا لیبی را بسیار بسیار شکننده» می خواند.
او می افزاید: «چشم انداز تحولات بسیار عمیق و ماندگار نه فقط در سوریه و بلکه در سراسر منطقه وجود دارد». او می افزاید که مسکو از وضعیت کنونی ناخشنود است و برای بهتر کردن شرایط از هر فرصتی و هر کانال ارتباطی ممکن استفاده خواهد کرد.»
طرح صلح کوفی عنان، دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد موفقیت چندانی کسب نکرده است. این طرح برای پایان دادن به خونریزی پانزده ماهه، خواهان عقب نشینی جنگ افزارهای سنگین از مناطق شهری و روستایی و برقراری آتش بس و گفتگوی بین دولت سوریه و مخالفان اسد شده است.
کارشناسان معتقدند روسیه به دلیل مناسبات اقتصادی و نظامی قوی با سوریه می تواند یکی از بازیگران کلیدی حل و فصل این بحران باشد.
روسیه چندین دهه است که کمک اقتصادی و نظامی برای دولت سوریه فراهم آورده است. فروش هواپیماهای جنگنده میگ و دفاع هوایی پیچیده به سوریه از آن جمله است. روسیه همچنین ناوگان دریایی خود را چون دوران شوروی، کماکان در بندر تارتوس سوریه در دریای مدیترانه مستقر کرده است و قصد دارد تا برای اعزام کشتی های جنگی، از جمله ناوهای هواپیمابر این پایگاه را مدرنیزه کند.
کارشناسان بر این باورند که مناسبات نزدیک کرملین با دمشق، واکنش روسیه نسبت به بحران سوریه را تحت الشعاع خود قرار داده است. مسکو از زمان آغاز قیام مردم سوریه در برابر تلاش های کشورهای غربی به هدف محکوم کردن اقدامات پرزیدنت بشار اسد مقاومت کرده است. این کشور همچنین برای وتو کردن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواهان کناره گیری رهبر سوریه از قدرت همصدا شده است. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده این رای را «یک تقلید مسخره و هجو» خواند.
استفان کوهن، استاد بازنشسته دانشگاه پرینستون و دانشگاه نیویورک می گوید روسیه پس از رای ممتنع به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان لیبی در مارس ٢٠١١ احساس کرد که به این کشور خیانت شده است، بنابراین در مورد سوریه از حق وتوی خود استفاده کرد.
آقای کوهن می گوید: «به روسیه گفته شده بود که از زور استفاده نخواهد شد و اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان لیبی در دوران (معمر) قذافی فقط به هدف تقویت توان هوایی خواهد بود.»
او می گوید «از آن به بعد مسکو سوگند خورد که در مورد استفاده از زور دیگر حرف واشنگتن را باور نکند. زمانی که ناتو به رهبری ایالات متحده به جنگ علیه قذافی در لیبی رفت، مسکو شاهد خلف وعده بود. بنابراین زمانی که اخیراً مسئله اقدام علیه دولت سوریه (در شورای امنیت سازمان ملل متحد) مطرح شد، مقامات روسیه قطعنامه را وتو کردند و این تصمیم جای تعجب نداشت. تجربه لیبی هنوز در ذهن آن ها تازه بود.»
رابرت لگولد، استاد دانشگاه کلمبیا می گوید اقدامات روسیه در سازمان ملل متحد در کشورهای غربی عواقبی هم به همراه داشته است.
او می افزاید «موضع روسیه در قبال سوریه، همچون موضع چین در سوریه، لطمه های بسیار جدی به مناسبات این کشور با ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا وارد کرده است». او خاطرنشان می کند که اقدامات روسیه دولت اوباما را «ذله، درمانده، خشمگین و آزرده خاطر» کرده است.
با وجودی که مسکو قطعنامه های سازمان ملل متحد را وتو کرده، اما از طرح صلح کوفی عنان حمایت کرده است. کارشناسان می گویند روسیه تلاش کرده است تا به طور جداگانه در مسکو میزبان مقامات دولت سوریه و اعضای مخالف اسد باشد و نقش میانجی در این درگیری ایفا کند.
جان پارکر، استاد دانشگاه دفاع ملی می گوید: «مسکو می تواند بر سوریه فشار اعمال کند. اما به نظر نمی رسد تا به حال موفقیتی در این زمینه کسب کرده باشد. آن ها تصور می کنند که اعمال فشار واقعی بر روسیه، به سقوط نهایی دولت بشار اسد منتهی خواهد شد. اما هدف آن ها کندتر کردن روند کار و دوری جستن از خشونت بیشتر است چون از این پتانسیل برخوردار است.»
ویتالی چرکین، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد می گوید «وضعیت سوریه به نحوی پیش می رود که از پتانسیل بسیار بالایی برخوردار است که به شیوه بسیار بدی، نه تنها بر سوریه و بلکه بر منطقه تاثیر بگذارد».
چرکین منطقه، «از ایران گرفته تا لیبی را بسیار بسیار شکننده» می خواند.
او می افزاید: «چشم انداز تحولات بسیار عمیق و ماندگار نه فقط در سوریه و بلکه در سراسر منطقه وجود دارد». او می افزاید که مسکو از وضعیت کنونی ناخشنود است و برای بهتر کردن شرایط از هر فرصتی و هر کانال ارتباطی ممکن استفاده خواهد کرد.»
