در حالی که ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در نشست رهبران گروه بریکس به آفریقای جنوبی سفر کرده، رئیس یک سازمان مدافع حقوق بشر می‌گوید او متهم به جنایت علیه بشریت است و باید مورد پیگرد قرار بگیرد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه دوم شهریور خبر داد که ابراهیم رئیسی به دعوت سیریل رامافوسا رئیس جمهوری آفریقای جنوبی وارد شهر پرتوریا شد تا در نشست سران گروه «اقتصادی نوظهور» مشهور به «بریکس» شرکت کند.
همزمان با سفر ابراهیم رئیسی، محمود امیری مقدم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران در گفتگوی اختصاصی با صدای آمریکا گفت باید همه به حضور ابراهیم رئیسی اعتراض کنند. رئیسی عضو هیئت مرگ و رئیس دولت در رژیم جمهوری اسلامی امروز مهمان دولت آفریقای جنوبی است. او متهم به جنایت علیه بشریت است. باعث تاسف است که دولت آفریقای جنوبی، کشوری که خود قربانی آپارتاید (نوعی جنایت علیه بشریت) محسوب می‌شود، از یک جنایتکار در این سطح استقبال می‌کند.»
پیشتر، ایرج مصداقی از زندانیان سابق سیاسی در ایران و فعال حقوق بشر هم به برنامه شطرنج صدای آمریکا گفته بود که ابراهیم رئیسی به خاطر نقش در جنایت علیه بشریت، از سفر به خارج از کشور هراس دارد.
ابراهیم رئیسی که از ۱۴۰۰ رئیس جمهوری ایران شد، سابقه‌ای طولانی در دستگاه قضایی و صدور احکام مرگ دارد. او در جوانی در سمت دادستانی کارش را آغاز کرد. به گفته حسینعلی منتظری قائم مقام پیشین رهبری در دهه شصت، رئیسی یکی از چهارعضو هیات موسوم به مرگ بود که درباره زندانیان مخالف سیاسی تصمیم می‌گرفت و چند هزارنفر آنها به دستور این هیات اعدام شدند.
در سالهای اخیر، شکایت‌های زیادی علیه رئیسی مطرح شده اما هنوز پرونده حقوقی برای او تشکیل نشده است.
اردیبهشت ۱۴۰۰، بیش از ۱۵۰ مقام سابق سازمان ملل و کارشناسان مشهور حقوق بشر و حقوق بین‌الملل و ۲۴ سازمان غیردولتی بین‌المللی، در نامه سرگشاده‌ای به میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، خواهان تشکیل کمیسیون تحقیق بین‌المللی در مورد کشتار هزاران زندانی عقیدتی-سیاسی در ایران در تابستان ۱۳۶۷ شدند.
همچنین شهریور این سال، ۲۵ نفر از برندگان جایزه نوبل به مناسبت سی و یکمین سالگرد اعدام‌های ۱۳۶۷ در ایران، در نامه‌ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد بر ضرورت تشکیل یک کمیسیون بین‌المللی برای انجام تحقیقات در باره این «نسل‌کشی و جنایات علیه بشریت در ایران» تأکید کردند.
در آذر ۱۴۰۰، بیش از ۱۰۰ ورزشکار ایرانی با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، خواهان حسابرسی و محاکمه سید علی خامنه‌ای و ابراهیم رئیسی در شورای امنیت سازمان ملل بخاطر قتل‌عام سال ۶۷ تحت عنوان جنایت علیه بشریت شدند.
در خرداد ۱۴۰۱ نیز سازمان دیده‌بان حقوق بشر، با انتشار یک سند اعدام هزاران زندانی سیاسی توسط جمهوری اسلامی در تابستان سال ۱۳۶۷ را «جنایت علیه بشریت» خواند.
سال ۹۸ حمید نوری از دادیاران پیشین قوه قضاییه، در سوئد بازداشت شد و بعد از دهها جلسه دادگاه از سوی دادگستری سوئد به دلیل مشارکت در اعدام‌های زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، به حبس ابد محکوم شد.
لغو سفر پوتین به خاطر پیگرد قضایی
حضور رئیسی در آفریقای جنوبی در حالی است که ولادیمیر پوتین به خاطر نگرانی از پیگرد قضایی، از سفر به آفریقای جنوبی و شرکت حضوری در نشست بریکس منصرف شد و وزیر خارجه خود را به پرتوریا فرستاد.
پوتین از سوی دادگاه بین المللی کیفری به اتهام جنايات جنگی در اوکراین تحت تعقیب است. آفریقای جنوبی به عنوان میزبان نشست بریکس، يكی از اعضای دادگاه بین‌المللی كيفری است و اجرای حکم پیگرد پوتین برای این کشور لازم الاجرا است و در صورت حضور ولادیمیر پوتين، باید او را دستگیر و تحویل این دادگاه می داد.
دادگاه بین المللی کیفری در ماه مارس سال جاری میلادی، رئیس جمهوری روسیه را به جنایت جنگی از طریق اخراج اجباری کودکان از سرزمین‌های تحت اشغال روسیه در اوکراین متهم و حکم بازداشت او را صادر کرد. مسکو این اتهامات را رد می‌کند.
