یک روز مانده به پایان ضربالاجل مذاکرات هسته‌ای گروه ۵+۱ با ایران، جورج استفانوپولوس، خبرنگار شبکه تلویزیونی ای‌بی‌سی آمریکا با باراک اوباما مصاحبه‌ای کرد که بخش بزرگی از آن به مذاکرات هسته‌ای و دیگر مسائل ایران مربوط می‌شود. مشروح این بخش از مصاحبه در زیر می‌آید.
جورج استفانوپولوس: روز دوشنبه، مهلت مذاکرات هسته‌ای با ایران به اتمام می‌رسد. آیا توافقی در کار خواهد بود؟
باراک اوباما: هنوز برای پاسخ زود است. می‌دانم که جان کری و جواد ظریف همچنان در حال انجام گفتگوهای فشرده‌ای هستند. خبر خوش این است که توافق موقتی که با ایران امضا کردیم، به طور قطع جلوی پیشرفت برنامه اتمی آن کشور را گرفت، و در بعضی موارد آن‌چه را داشتند انجام می‌دادند، به حال اول برگرداند – مثلاً در مورد ذخیره اورانیوم و نحوه غنی‌سازی اورانیوم ایران. بنابراین توافق موفقیت‌آمیزی بود، و ایران به شرایط توافق پای‌بند بوده.
ج.ا.: توافق مستلزم عقب‌گرد ایران از برنامه اتمی‌اش است، این‌طور نیست؟
باراک اوباما: خوب، الآن مسأله این است که آیا می‌توانیم به توافقی دائمی‌تر برسیم؟ و هنوز اختلاف‌های چشمگیری وجود دارد. به نظر من هدف ما همواره این بوده که راه‌های متعددی را که ایران برای دسترسی به سلاح اتمی ممکن است به کار گیرد، ببندیم، و در عین حال، اطمینان حاصل کنیم که در حالی که دولت ایران به وظیفه‌اش عمل می‌کند، به موازات هر یک قدمی که ایران از حجم برنامه اتمی‌اش کم می‌کند، از شدت تحریم‌ها علیه آن کشور هم کاسته شود. فکر می‌کنم ایران خیلی دوست دارد که لغو تحریم‌ها بلافاصله صورت گیرد، اما راه‌های دستیابی‌اش به سلاح اتمی به طور کامل بسته نشود – ولی ما نمی‌توانیم این کار را بکنیم.
با این حساب، خبر خوش این است که مذاکرات ادامه پیدا می‌کند، و مهم‌تر از آن این که یک ائتلاف بین‌المللی تشکیل شد – گروه ۵+۱ – و تحریم‌هایی چنان مؤثر تصویب کرد. می‌دانید که با چین و روسیه غالباً تنش داریم؛ اخیراً با روسیه تنش‌های بزرگی داشتیم، با این حال، آنها تصدیق کردند که موضع ما عادلانه است. و حالا سؤآل این است که «آیا ایران می‌تواند بله بگوید؟»، و ایران هم تندروهای خودش را دارد.
ج.ا.: شاید آنها هم بگویند سؤآل این است که «آیا شما می‌توانید بله بگویید؟»
باراک اوباما: تفاوت این‌جاست که جامعه بین‌المللی همه در کنار من قرار دارد، ولی می‌شود گفت آنها تنها هستند.
ج.ا.: اگر تا روز دوشنبه توافقی به دست نیاید، شما مایل به تمدید مهلت مذاکرات هستید؟
باراک اوباما: ببینیم در این آخرین ساعات چه پیش می‌آید.
ج.ا.: آخرین پرسش در این باره. می‌دانید که هم شما و هم حسن روحانی رئیس جمهوری ایران محدودیت‌هایی دارید. آقای روحانی از سوی آیت‌الله‌ها تحت فشار است و شما از سوی کنگره. آیا مطمئن هستید که اگر به توافقی برسید، کنگره از آن حمایت خواهد کرد؟
باراک اوباما: اطمینان دارم اگر به توافقی برسیم که قابل تحقیق و تأیید باشد، و بتواند تضمین کند که ایران به ظرفیت تولید سلاح اتمی دست نخواهد یافت، می‌توانم نه تنها کنگره، که مردم آمریکا را هم متقاعد کنم که این توافق درستی است. هدف ما هرگز این نیست که به عنوان حربه اول به اقدام نظامی متوسل شویم – هدف این است که یک مشکل خاص را برطرف کنیم، و آن این است که اطمینان حاصل کنیم ایران جرقه یک رقابت هسته‌ای را نخواهد زد، ونخواهد توانست ایالات متحده یا متحدانی مثل اسرائیل را تهدید کند. اگر من از این مسأله خاطرجمع شوم، و کارشناسان و دست‌اندرکاران امور فنی بتوانند با استناد علمی بگویند که ایران ظرفیت تولید سلاح اتمی را ندارد، و اگر مکانیسم‌های قابل تحقیق و بررسی به اجرا گذاشته شود، اطمینان دارم که می‌توانم چنان توافقی را به ملت عرضه کنم.
ج.ا.: و آن وقت ایران به مبارزه علیه داعش خواهد پیوست؟
باراک اوباما: می‌دانید، ایران الآن هم کسانی را برگماشته که علیه داعش بجنگند. فکر نمی‌کنم که ما در آینده نزدیک فعالیت‌های نظامی خود را با آن کشور هماهنگ کنیم. فراموش نکنید که حتی اگر معضل هسته‌ای را برطرف کنیم، هنوز با مشکل حمایت ایران از فعالیت‌های تروریستی در منطقه روبه‌رو هستیم، و برخورد دولت ایران با دوستان آمریکا مثل اسرائیل هنوز برای ما مسأله‌ساز است. بنابراین راهِ عادی سازی روابط ما با ایران بسیار طولانی است.
با دسترسی به توافق، بخش بزرگی از مسأله از روی میز برداشته می‌شود، و شاید آغاز روندی طولانی باشد که طی آن روابط ایران نه تنها با آمریکا، بلکه با تمام دنیا، و به ویژه با منطقه، تغییر کند. فکر می‌کنم که این روند نهایتاً برای مردم ایران خوب باشد. می‌دانید ایران کشور بزرگی است با استعدادها و پیچیدگی‌های فراوان.
ایران مثل کره شمالی نیست – کشوری که کاملاً منزوی است و به کلی از فعالیت و پیشرفت بازمانده. به نظر من ایرانی‌ها واقعاً فرصت شکوفایی و پیشرفت را دارند. تردید دارم که آقای روحانی بخواهد از این فرصت استفاده کند، اما او در نهایت با سیاست‌های داخلی کشورش سروکار دارد؛ و تصمیم‌گیرنده نهایی در ایران او نیست، رهبر انقلاب است.
