مجله پرتیراژ نیویورکر در مقاله‌ای مصور از عکس‌های فروغ علایی از ایران امروز، دختران جوان ایران را «نسل اعتراض» لقب می‌دهد و به نقل از این عکاس می‌نویسد، این نسل، شجاع‌تر، بلندهمت‌تر و عمل‌گراتر از دو نسل قبلی است.
نویسنده رابین رایت گزارش مصور نیویورکر در باره نسل اعتراض را با نقل قول‌هایی در باره فواید حجاب اجباری از روح الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، آغاز می‌کند. از جمله این که او در سال ۱۳۵۷ خطاب به اوریانا فالاچی، خبرنگار ایتالیایی، گفت اگر این تکه پارچه نبود، زنان نمی‌توانستند صحیح و سالم کار کنند. سخنی که پس از آن، فالاچی بلافاصله چارقد از سر برداشت و با موی باز، در برابر رهبر جمهوری اسلامی نشست.
خانم رایت، که دهه‌ها اخبار ایران را برای روزنامه‌های عمده جهان، از جمله وال استریت جورنال و نیویورک تایمز پوشش می‌داد، بعد از برشمردن چهار دهه تلاش حکومت برای تحمیل نوعی پوشش خاص به زنان ایران، می‌نویسد اعتراضاتی که ۲۵ شهریور به رهبری دختران و زنان جوان آغاز شد، قیامی علیه رخنه دین‌سالاری در زندگی شخصی و اجتماعی است.
فروغ علایی نسل اعتراض را شجاع‌تر، بلندهمت‌تر، و عمل‌گراتر از دو نسل قبلی توصیف می‌کند و به رابین رایت می‌گوید، نسل دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ در پی خلق مدینه فاضله‌ای با ثروت نفت بودند و پشت انقلابی بسیج شدند که به بیش از دو هزار سال پادشاهی خاتمه داد. نسل دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ زیر ضربات آشوب بعد از انقلاب، سهمیه‌بندی مواد غذاسی، سختی‌های اقتصادی و جنگ هشت ساله با عراق، بزرگ شده‌اند. آنها در فکر احیای رفاه مادی و صلح هستند.
خانم علایی می‌گوید دختران جوان «نسل زد» یعنی متولدان بین سال‌های ۱۳۷۶ و ۱۳۹۱ آن سختی‌ها را نکشیده‌اند. تحصیلات بالا (۶۰ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها، زن هستند) و در عین حال بیکاری بسیار بالا دارند. این نسل جوان بر فناوری مسلط و در اجتماع، فعال است. اما آزادی‌های شخصی آن سرکوب می‌شود.
خانم علایی که عکس‌های او از زندگی روزمره زنان جوان و دختران ایران، زینت‌بخش این مقاله است، می‌گوید مثل جوانان در کشورهای دیگر جهان، این نسل در ایران از نظر باورها و شیوه زندگی متنوع است.
عکس‌های خانم علایی فعالیت‌هایی را که در قاموس جمهوری اسلامی برای زن غیرمتعارف دانسته می‌شود، منعکس می‌کنند. از جمله مکانیکی زنان، ورزش پارکور، رقص هاوایی، موتورسواری، رقص، تماشای یواشکی فوتبال در استادیوم با لباس مردانه و ریش مصنوعی، و رقص فلوآرتز، که حرکات موزون و ورزش و آتش‌بازی را در هم می‌آمیزد. چند عکس از خانم علایی در نیویورکر، نخستین رقابت رقص ترکیبی فلوآرتز در پارکی در شمال تهران را نشان می‌دهد.
فروغ علایی، عکاس و وکیل دادگستری، متولد ۱۳۶۸ است. اما از سال ۱۳۹۴ دوربین برگرفت و به عنوان عکاس روزنامه دنیای اقتصاد، به خود عکاسی آموخت. از جمله آثار او، تماشای فوتبال با لباس مبدل در مجموعه‌ای به نام «گریه برای آزادی» در سال ۱۳۹۷ است. خانم علایی در سال ۱۳۹۸ دستگیر و به زندان مخوف قرچک منتقل شد. اما سرانجام تبرئه شد و آزادی خود را بازیافت.
رابین رایت در بخشی از مقاله‌ای که همراه با عکس‌های خانم فروغ علایی در نیویورکر منتشر کرده، خلاصه‌ای در باره پنج هفته اعتراضات در پی کشته‌شدن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد و همچنین اعتراضات پیش از آن، مثل جنبش سبز و اعتراضات مرگبار سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸ به دست می‌دهد. او می‌نویسد اعتراضات کنونی خام‌تر و بدون رهبر است. زنان و دختران در گوشه و کنار، دور آتش‌هایی که می‌افروزند، جمع می‌شوند و حجاب‌های خود را در آتش می‌ا‌فکنند. اعتراض‌کنندگان می‌دانند علیه چه چیز هستند: «مرگ بر دیکتاتور» و «آخوند برو گمشو!» آنها با شعارهای خود، رهبر حکومت را خطاب قرار می‌دهند.
خانم علایی به رابین رایت می‌گوید این اعتراضات رهبری ندارد. معترضان، عقیدتی نیستند و از رهبر یا یک طرز فکر پیروی نمی‌کنند. سرمشق‌های آنها ورزشکار، هنرمند موسیقی یا سیاستمدار هستند.
رابین رایت می‌نویسد ترس فزاینده اجتماع از دوربین، کار عکاسی از «نسل زد» را برای خانم علایی پیچیده کرده بود. نویسنده یادآور می‌شود که نیروهای امنیتی از فناوری پیشرفته، از جمله پهپاد و دوربین‌های مدار بسته، برای شناسایی معترضان استفاده می‌کنند و رسانه‌های اجتماعی را دنبال می‌کنند و به همین دلیل است که بسیاری از ویدیوهای اعتراضات عمدا تار شده‌اند. خانم علایی می‌گوید برای او کار سختی بود که مردم را متقاعد کند او را به میان خود راه بدهند، ولی می‌افزاید مثل دخترانی که با لباس مبدل به ورزشگاه وارد می‌شوند، بسیاری از مردم خطرها را گردن می‌گیرند. در نتیجه، به گفته عکاس فروغ علایی، سرکوب، بدون هزینه برای اجتماع، کار آسانی نیست.
* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده است و نظرات بیان شده در آن بازتاب‌دهنده دیدگاه صدای آمریکا نیست
