در پی افزایش اعتراضات به امضای « برنامه همکاری جامع ایران و چین»، هزاران شهروند ایرانی، کنشگران و فعالان سیاسی با امضا بیانیهای مخالفت خود را به امضای این سند همکاری میان دو کشور اعلام کردند و آن را فاقد اعتبار و غیرانسانی اعلام کردند.
حسن شریعتمداری، فعال سیاسی مقیم آلمان با اشاره به محرمانه بودن اطلاعات و مضامين این سند همکاری به صدای آمریکا گفت، با امضای این سند همکاری تمام «زیر ساختهای مملکت، اتصالات دیجیتال، امور نظامی و دفاعی ایران، پتروشیمی، نفت و گاز و صنایع ایران» در اختیار چین خواهد بود و ما به یک کشور «تحت الحمایه» در خواهیم آمد و اگر (جمهوری اسلامی) قدرت پرداخت وامها را نداشته باشد آنها (دولت چین) حق خواهد داشت که متناسب با آن منابع ما را تصرف کنند.
وی در ادامه افزود، مضامین آمده در این سند «با منافع ملی ایران در مغایرت است و هر ایرانی باید با آن مخالفت کند.»
از سوی دیگر، منوچهر بختیاری، پدر پویا بختیاری از جانباختگان اعتراضات آبان سال ۱۳۹۸ و یکی از امضاکنندگان این بیانیه نیز به صدای آمریکا گفت: «دریای خزر را فروختند، هیچکس هیچی نگفت، امروز هم خلیج فارس را میفروشند، فردا هم جزایر ما را به کشورهای همسایه میبخشند و هیچکس هیچی نمیتواند بگوید، باید کنار هم باشیم و تا همبستگی نداشته باشیم و هم دل نباشیم، هیچ کاری نمیتوانیم بکنیم؛ بیانیه فایدهای ندارد و باید بیایید در میدان عمل.»
وی در ادامه افزود: «این کشور و این سرزمین امانتی است که از اجداد ما، به ما رسیده و ما هم باید مبارزه کنیم و تحویل فرزندان و آیندگان بدهیم.»
کارزاری با ۹ هزار امضا
شماری از فعالان طوماری اینترنتی با عنوان «فروش ایران را متوقف کنید» راهاندازی کردند. در این طومار که تا لحظه تنظیم این خبر، بیش از ده هزار آن را امضا کردهاند، خطاب به رییس جمهوری چین نوشته شده است: «نظام جمهوری اسلامی ایران که در حال فروپاشی است، نماینده ملت ایران نیست.»
وزیران خارجه چین و ایران روز شنبه در مراسمی که به طور مستقیم از تلویزیون حکومتی پخش شد، توافقنامه همکاری ۲۵ ساله بین این دو متحد را امضا کردند. سندی که مقامات دو کشور از ارائه جزئیات آن خودداری میکنند و منتقدان آن را با قرارداد ترکمنچای زمان قاجار مقایسه میکنند.
روز یکشنبه ۸ فروردین، رئیس جمهوری ایالات متحده در واکنشی کوتاه به همکاری جمهوری اسلامی و چین، آن را نگران کننده توصیف کرد.
لازم به ذکر است که امضای این قرارداد، واکنشهای گستردهای را در شبکههای اجتماعی به همراه داشت و کاربران با استفاده از هشتگهایی مانند «#ترکمانچای_چینی»، «#ایران_فروشی_نیست» و «#نه_به_قرارداد_۲۵ساله» مخالفت خود را با آن ابراز کردند.
سال گذشته و در زمانی که بحث امکان امضای چنین سندی مطرح شده بود مایکل روبین، کارشناس شناختهشده امور ایران و پژوهشگر برجسته موسسه «آمریکن اینترپرایز» در واشنگتن گفته بود: «هر بار که دولت ایران برای مقابله با نارضایتیاش از یک قدرت قبلی با قدرتی تازه متحد و به آن نزدیک میشود، نتیجه آن برای مردم ایران بد است. شاید خامنهای این مسئله را نبیند، اما ایرانیان معمولی [آن را میبینند.]»
او در مجله «نشنال اینترست» نوشته بود که «هر توافقی با چین در بلندمدت موجب پشیمانی ایران خواهد شد.»